Những nét chính:
Khi pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng bắc kì , Yên Thế đã trở thành mục tiêu bình định của chúng . Để bảo vê cuộc sống của mình nông dân Yên Thế đã nổi dậy khởi nghĩa
Giai đoạn 1884-1892, nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, chưa có sự chỉ huy thống nhất. Sau khi Đề Nắm mất (4/1892), Đề Thám trở thành lãnh tụ của phong trào
Giai đoạn 1893-1908: Thời kì này nghĩa quân vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở.
Giai đoạn 1909-1913: Sau vụ đầu độc lính Pháp ở Hà Nội , phát hiện thấy có sự dính líu của Đề Thám, Thực dân Pháp đã tập trung lực lượng, mở cuộc tấn công quy mô lên Yên Thế.
Đến ngày 10/2/1913: Đề Thám bị sát hại phong trào tan rã
So sánh:
