Kích thước nhỏ đem lại ưu thế: - Tỉ lệ S/V lớn => quá trình trao đổi chất nhanh chóng; tăng cường vận chuyển các chất trong tế bào => vi khuẩn sinh trưởng và sinh sản nhanh
Cấu tạo đơn giản đem lại những ưu thế: - Có cấu tạo đơn giản nên khi gặp điều kiện bất lợi dễ kết bào xác để tồn tại - Vật chất di truyền chỉ là axit nuclêic dạng trần; trạng thái đơn bội; không có màng bọc nên sinh sản nhanh bằng hình thức phân đôi; khi điều kiện sống thay đổi; vi khuẩn có thể bị đột biến thay đổi vật chất di truyền để thích nghi; tính trạng biểu hiện ra kiểu hình kể cả trội lặn nên quá trình chọn lọc tự nhiên dễ phát huy tác dụng.