Có những tác phẩm nghệ thuật mà giá trị của nó vượt ra ngoài chất liệu, vượt ra ngoài những cấu tạo hình thức, vượt ra ngoài những quy phạm nghệ thuật đã sáng tạo ra nó. Nó như một kết tinh đặc biệt của một văn hóa, của một thời đại lịch sử, nó có một sứ mạng đặc biệt trong đời sống của một dân tộc, của một quốc gia. Hào hùng, thiêng liêng và đầy xúc động khi quốc thiều vang lên, quốc kì tung bay, quốc huy hiển hiện. Mọi phân tích về âm nhạc, về hội họa, về điêu khắc trước các tác phẩm đó đều trở nên phiến diện và nông cạn. Cho dù chúng ta biết rằng đó cũng là những tác phẩm nghệ thuật do con người sáng tạo ra. Trong tiến trình văn học Việt Nam, Lĩnh Nam chích quái cũng là một tác phẩm nghệ thuật có tính chất như thế. Tri thức về cội nguồn dân tộc đã trở thành như máu thịt trong ta, như khí trời ta hít thở. Những biểu tượng Hồng Bàng, Lạc Long Quân, Âu Cơ, Bọc trăm trứng, Mười tám đời các vua Hùng… đã trở thành vốn văn hóa hiển nhiên của nhiều thế hệ nhân dân nước Việt. Tất cả những điều đó có trong một tác phẩm cội nguồn của văn chương: Lĩnh Nam chích quái. Tiếp cận nó, dù đứng dưới ngọn cờ của bất cứ lí thuyết văn học nào cũng khó có thể hình dung được ý nghĩa và giá trị của nó. Định vị nó trong tiến trình văn học, tiến trình văn hóa của dân tộc luôn luôn là công việc của tương lai.
