“Tiên học lễ, hậu học văn”, đó là điều đầu tiên mỗi người học được ngay từ khi bước vào lớp 1. Nhưng lớn lên, rất nhiều người lãng quên điều đó để rồi có những hành vi ứng xử thiếu văn hóa với thầy cô, bạn bè ngay trong môi trường giáo dục.
Không chỉ với thầy cô mà ngay cả với những người bạn cùng trang lứa, các bạn học sinh, sinh viên cũng có những hành vi ứng xử không tốt. Có không ít trường hợp các sinh viên gây lộn, đánh nhau vì những lý do rất nhỏ như: nhìn đểu, ghen tức, yêu đương… Theo thống kê của Bộ Lao động Thương binh - Xã hội từ đầu năm 2009-2010 đến nay, cả nước đã xảy ra 1600 vụ học sinh đánh nhau, trong đó có 7 vụ học sinh tử vong. Câu chuyện mới đây nhất về nam sinh trường Kinh doanh - Công nghệ giết bạn chỉ vì một cái “nhìn đểu”… là minh chứng rõ ràng cho sự suy đồi về nhân tính, đạo đức của một bộ phận giới trẻ ngày nay.
Chửi thề, nói tục được xem như là một “hội chứng tập thể” của các “nam thanh nữ tú” hiện đại. Ngẩng mặt lên là chửi thề, cúi mặt xuống là nói tục, bất phân nam nữ. Nhiều bạn trẻ cho rằng, chửi thề nói tục là một phương pháp hiệu quả để giảm căng thẳng, stress, thậm chí còn cho đó là “cá tính”, dám nói tức là dám thể hiện cá tính. Hơn thế, hàng ngày trên các phương tiện truyền thông đại chúng xuất hiện nhan nhản những phát ngôn gây sốc của sao. Teen lầm tưởng đó là cách gây được sự chú ý, lập tức tung hê và áp dụng vào trong cả môi trường giáo dục.
Ý thức kém của sinh viên còn được thể hiện ngay từ những việc rất nhỏ, rất đời thường như xả rác bừa bãi. Những tờ giấy gói xôi, những vỏ bánh mỳ, vỏ hộp sữa, vỏ hạt hướng dương… xuất hiện nhan nhản khắp sân trường, lớp học cho dù thùng rác được bố trí ở mọi nơi. Có trường hợp khi "được" bạn bè nhắc nhở, lại còn tỏ thái độ khinh khỉnh: "Tao làm gì kệ tao, không ảnh hưởng gì đến mày là được. Không xả rác thì lao công làm gì có việc để làm?" - một sinh viên CĐ Du lịch Hà Nội chia sẻ.
Có vô số những hành vi ứng xử không đúng của các học sinh, sinh viên với thầy cô, bạn bè. Nó có thể xuất phát xuất phát từ nhu cầu thể hiện “cá tính” hoặc cũng có thể xuất phát từ lối sống “thoáng” của các bạn trẻ… nhưng dù là lý do gì thì đó cũng là những hành vi rất xấu trong môi trường giáo dục.
Việc các luồng văn hóa phương Tây tràn vào Việt Nam, tiếp đó là sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin đã khiến cho các bạn trẻ ngày càng có nhiều điều kiện để bộc lộ cái tôi của mình. Nhưng đó cũng là một trong những nguyên nhân hình thành nên hành vi, thái độ ứng xử không tốt của các bạn trẻ.
Thạc sĩ Nguyễn Minh Hà (Giảng viên tâm lý của trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn) chia sẻ: “Tâm lý giới trẻ luôn mong muốn tiếp thu và bắt chước cái mới, lạ về mọi mặt, trong đó có các hành vi ứng xử, tuy nhiên, rất ít trong số đó có sự chọn lọc. Việc ứng xử như thế nào cho phù hợp thể hiện trình độ học vấn và nhận thức của mỗi học sinh, sinh viên”.
Sự bùng nổ của truyền thông cũng có tác động rất lớn đến thái độ và hành vi ứng xử của giới trẻ, bởi có truyền thông là sẽ có hiệu ứng ảnh hưởng. Trên các trang mạng xã hội như diễn đàn, forum… ngày nay đầy rẫy những câu chửi thề, nói tục, những phát ngôn gây sốc, những bài viết nói xấu thầy cô, bạn bè, trường lớp… Việc nghe, nhìn thấy nó hàng ngày khiến cho các bạn trẻ dễ dàng bị “nhiễm theo” và bắt chước.
Bạn Lê Văn Đức (sinh viên năm cuối trường Đại học Kinh tế Quốc dân) chia sẻ: “Mình thấy việc chửi thề, nói tục đã trở thành trào lưu của các học sinh, sinh viên. Hôm qua vừa thấy câu nói “sốc” đó trên mạng, hôm nay đã thấy các bạn áp dụng luôn vào câu chuyện với bạn bè, thậm chí với cả thầy cô giáo. Dù là lý do gì thì mình nghĩ đó cũng là điều không nên”.
Bạn Lê Minh Trang (sinh viên năm ba trường Đại học Văn hóa) cũng bức xúc: “Thật khó chịu với những lời nói tục tĩu, thiếu văn hóa của các bạn sinh viên, đặc biệt là các bạn nữ. Những từ như “vãi”, “vãi chưởng”, Dcm, vl… được các bạn hồn nhiên thốt ra ở mọi lúc mọi nơi". Không những thế, có rất nhiều bạn nữ sinh trang điểm, đánh son phấn, ngủ gật hay ăn quà vặt ngay cả trong giờ học. Những hành vi này đã làm xấu đi rất nhiều hình ảnh nữ sinh thanh lịch vốn có.
