Năm 1980 nền kinh tế Liên xô rơi vào khủng hoảng và suy thoái trầm trọng
nền sản xuất bị trì trệ lương theo hóa khan hiếm đời sống nhân dân khó khăn nạn quan liêu tham nhũng hoành hành
Diễn biến
Tháng 3 1985 Goóc ba chốp đề ra đường lối cải tổ nhưng bị thất bại đất nước lấn sâu vào khủng hoảng và rối loạn
Ngày 9 tháng 8 1991 cuộc đảo chính Goóc ba chốp không thành chia rẽ nội bộ Đảng cộng sản
Kết quả
21-12-1991 11 nước cộng hòa ly khai thành lập các quốc gia độc lập (S.N.G)
Ngày 25 tháng 12 năm 1991 Goóc ba chốptừ chức Liên xô bị sụp đổ sau 74 năm tồn tại
Sự khủng hoảng và tan rã của chế độ xã hội chủ nghĩa ở các nước Đông âu
Đảng cộng sản mất quyền lãnh đạo
Thực hiện chế độ đa nguyên về chính trị
Các thế lực chống phá chế độ xã hội chủ nghĩa thắng thế lên nắm quyền
Năm 1989 các nước xã hội chủ nghĩa Đông âu tan rã
Năm 1991 hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới sụp đổ
