mối quan hệ giữa tình và cảnh trong đoạn trích " Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ" được tác giả miêu tả rất đặc sắc, gắn liền với nhau. Dường qua mỗi cảnh, tâm trạng của người chinh phụ lại được khắc họa rõ nét hơn, tả cảnh ngụ tình:
* 8 câu đầu:
- Ngoại cảnh: Chim thước không mách tin- Bóng đèn âm thầm lặng lẽ ->Tạo cảm giác trống trải.
- Hình ảnh: ngọn đèn, hoa đèn > Người chinh phụ khát khao được đồng cảm song ngọn đèn không thể chia sẻ và đồng cảm với nàng.-> Cực tả sự cô đơn trong cảnh lẻ loi.
* 8 câu tiếp:
- Dùng cảnh vật thiên nhiên, để miêu tả tâm trạng con người, dùng khách quan để tả chủ quan:
+ Tiếng gà “eo óc” báo hiệu canh năm, chứng tỏ người vợ trẻ xa chồng, đã thao thức suốt cả đêm.
+ Bóng cây hoè ngoài sân, trong vườn ngắn rồi dài, dài rồi lại ngắn: Bóng thời gian dịch chuyển, không gian hoang vắng vây bọc người chinh phụ
Thời gian vật lí biến thành thời gian tâm lí, xa cách và nhớ thương
* 8 câu cuối
- Nỗi nhớ được thể hiện qua một khao khát cháy bỏng – gửi lòng mình đến non Yên -> mong được chồng thấu hiểu, chia sẻ.
- - Thiên nhiên: sương đậm, tiếng trùng, mưa phùn -> hiện thực bi thương, phũ phàng, sự cô đơn, nhớ nhung càng thêm trĩu nặng.
