Nhận xét phong trào đấu tranh của nhân dân ở châu Phi và Mĩ La-tinh cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX:
* Tích cực:
- Phong trào đấu tranh đã thể hiện tinh thần yêu nước, tạo tiền đề cho giai đoạn sau - đầu thế kỉ XX.
- Phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ La-tinh diễn ra sôi nổi, quyết liệt. Kết quả là hầu hết khu vực đã thoát khỏi ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha trở thành quốc gia độc lập.
* Hạn chế:
- Các phong trào có trình độ tổ chức thấp, chênh lệch lực lượng lớn nên dễ bị thực dân đàn áp.
- Phong trào đấu tranh ở châu Phi vẫn chưa giành được thắng lợi hoàn toàn. Nhân dân châu Phi tiếp tục đấu tranh trong các giai đoạn sau.
- Sau khi giành độc lập, các quốc gia ở Mĩ La-tinh phải tiếp tục chiến đấu với chính sách bành trướng của Mĩ.
