a) Bối cảnh lịch sử

- Đầu thế kỉ XX:

+ Hầu hết các quốc gia Đông Nam Á (trừ Xiêm) đều trở thành thuộc địa hoặc nửa thuộc địa của chủ nghĩa thực dân.

+ Sau thất bại của những cuộc khởi nghĩa dưới ngọn cờ “phò vua cứu nước”, tầng lớp trí thức mới ở nhiều nước Đông Nam Á đã hướng cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc theo con đường dân chủ tư sản.

- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất:

+ Chính sách khai thác và bóc lột thuộc địa của các nước đế quốc đã tác động trực tiếp đến các nước Đông Nam Á. Phong trào đấu tranh chống đế quốc dâng cao mạnh mẽ.

+ Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga cũng ảnh hưởng đến khu vực này.

Mục b

b) Nét mới của phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc:

* Phong trào vô sản:

- Từ những năm 20, trong phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc xuất hiện một nét mới:

+ Giai cấp vô sản ở Đông Nam Á từng bước trưởng thành và tham gia lãnh đạo phong trào cách mạng.

+ Xuất hiện một số đảng cộng sản ở khu vực, đầu tiên là Đảng Cộng sản ln-đô-nê-xi-a (tháng 5 - 1920). Trong năm 1930, các đảng cộng sản đã lần lượt được thành lập ở Việt Nam (tháng 1), ở Mã Lai và Xiêm (tháng 4), ở Phi-líp-pin (tháng 11).

=> Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở một số nước đã vùng dậy đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc. Nổi bật là các cuộc khởi nghĩa ở Gia-va và Xu-ma-tơ-ra (1926 - 1927) ở In-đô-nê-xi-a và phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh (1930 - 1931) tại Việt Nam. Nhưng những cuộc nổi dậy này đều bị chính quyền thực dân trấn áp.

* Phong trào dân chủ tư sản:

- Phong trào dân chủ tư sản cũng có những bước tiến rõ rệt.

- Nếu như trước đây mới chỉ xuất hiện các nhóm, phái hoặc các hội do những nhà yêu nước sáng lập.

- Đến giai đoạn này, đã xuất hiện các chính đảng có tổ chức và ảnh hưởng xã hội rộng lớn như Đảng Dân tộc ở In-đô-nê-xi-a, phong trào Tha-kin ở Miến Điện, phong trào chống thực dân Anh đòi tự trị ở Mã Lai...

Điều kiện tự nhiên:

- Hầu hết các quốc gia ven biển - bán đảo và đảo.
- Đồng bằng nhỏ hẹp, phân tán, đất đai khô cằn, ít màu mỡ một số đồng bằng lớn còn đang ngập nước.

Kinh tế - xã hội:
- Đồ sắt xuất hiện chậm nên nền văn minh ở khu vực cũng chỉ mới xuất hiện vào đầu Công nguyên.
- Cư dân chủ yếu sống bằng nông nghiệp, bên cạnh đó mỗi quốc gia đều có những ngành nghề thủ công truyền thống riêng. Việc buôn bán đãgiúp các nước giao lưu với nhau với các nước lớn trong khu vực, đặc biệt là Ấn Độ và Trung Quốc.

Chính trị và bộ máy nhà nước.

- Bộ máy nhà nước của các vương quốc nhỏ nằm rải rác nhiều nơi xuất hiện từ thế kỉ I đến thế kỉ XX.
- Trong quá trình tồn tại, nhiều vương quốc đã phát triển thống nhất thôn tính các quốc gia xung quanh để hình thành vương quốc lớn tồn tại đến ngày nay như In-đô-nê-xia, Thái Lan, mi-an-ma, Việt nam, lào, Cam-pu-chia.

Tư tưởng và văn hóa:
- Nét nổi bật về văn hóa và tư tưởng là việc chịu ảnh hưởng của Ấn Độ (trừ miền bắc Việt nam, chịu ảnh hưởng của Trung Quốc).
- Do ảnh hưởng của Ấn Độ nên các nước du nhập vào các luồng tư tưởng của các tôn giáo (dạo Hin-đu, đạo Phật, đạo Hồi) và về văn hóa nổi bật nhất là chữ Phạn.
- Tuy vậy, mỗi dân tộc đều cố gắng sáng tạo riêng cho mình những nét riêng độc đáo trong việc sử dụng chữ Phạn và văn hóa Ấn Độ cho phù hợp với yêu cầu riêng của dân tộc mình.