Đáp án đúng:

Phương pháp giải:

- Vận dụng kiến thức đã học trong tác phẩm Hồn Trương Ba da hàng thịt kết hợp với kỹ năng viết bài văn nghị luận văn học dạng đề phân tích một tác phẩm văn xuôi.Giải chi tiết:I. Mở bài
Dẫn dắt giới thiệu vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp con sông Hương dưới góc nhìn địa lý khi chảy ở ngoại ô thành phố Huế. Qua đó tính trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường được thể hiện rõ nét.
II. Thân bài
1) Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu một số nét tiêu biểu về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường:
+  Là một nhà văn chuyên viết về bút ký, được nhà văn Nguyên Ngọc đánh giá là một trong mấy nhà văn viết ký hay nhất của văn học đương đại.
+ Nét đặc sắc trong sáng tác của ông là kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về lịch sử, địa lý, văn hóa, triết học,…; là lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa.
- Giới thiệu tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông”:
+ Ai đã đặt tên cho dòng sông là bài bút ký xuất sắc in trong tập sách cùng tên XB năm 1986.
+ Tác phẩm được viết tại Huế vào tháng 1/1981- sáng tác sau chiến thắng 1975 nên vẫn còn dư âm của khí thế chống giặc ngoại xâm và ngợi ca chủ nghĩa anh hùng.
2) Phân tích hình tượng sông Hương trong đoạn trích
a) Giới thiệu sông Hương trên bản đồ địa lí và vị trí đoạn trích
* Giới thiệu sông Hương
- Sông Hương có hai nhánh lớn, đều bắt nguồn từ dãy Trường Sơn: nhánh Tả Trạch và Hữu Trạch. Bắt đầu từ nơi hai dòng này gặp nhau tạo nên sông Hương.
- Sông Hương không dài, toàn bộ dòng sông chỉ 100 km. Còn tính riêng đoạn sông chính được gọi là sông Hương chỉ dài 33 km. Từ ngã ba Bằng Lãng, sông Hương nhẹ nhàng, chậm rãi chảy qua các làng mạc trù phú của vùng ngoại vi Huế, đi vào giữa lòng thành phố, rồi tiếp tục uốn lượn qua các miền quê ở hạ lưu trước khi nhập ra biển ở cửa Thuận An.
-> Từ dòng sông vô tri trên bản đồ địa lí đó, sông Hương đã trở thành một sinh thể có diện mạo, tính cách và tâm hồn khi đi vào trang văn của HPNT.
* Giới thiệu vị trí đoạn trích: Nằm ở phần đầu đoạn trích, được quan sát từ góc nhìn địa lí. Con sông Hương vừa chảy ra khỏi rừng già và đến với vùng châu thổ Châu Hóa êm đềm
-> Vẻ đẹp cảnh sắc thiên nhiên sông Hương luôn được nhìn nhận trong mối quan hệ với không gian địa lí.
b) Phân tích hình tượng sông Hương trong đoạn trích
* Hình ảnh liên tưởng: “Người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cách đồng Châu Hóa đầy hoa dại” được người tình mong đợi đến đánh thức.
+ Người gái đẹp: Người con gái với nhan sắc rực rỡ ở độ tuổi trăng tròn, trẻ trung phơi phới, căng tràn sức sống.
+ Nằm ngủ mơ màng: Giấc ngủ êm đềm với một giấc mộng đẹp kéo dài đến mấy thế kỉ.
+ Cánh đồng đầy hoa dại: Cánh đồng được sông Hương bồi đắp trở nên trù phú. Hoa dại là một loại hoa có sức sống mãnh liệt, màu sắc rực rỡ, mang theo cả hương thơm của đồng nội -> phông nền rất thi vị, lãng mạn
+ Người tình mong đợi trong nhiều thế kỉ: Chờ đợi càng kéo dài thì hạnh phúc càng lớn lao, càng có ý nghĩa và càng được trân trọng.
-> hình ảnh rất đẹp, giàu giá trị gợi tả và gợi cảm.
* Hành trình của sông Hương đến với thành phố Huế gợi liên tưởng tới hành trình của người gái đẹp đi tìm người tình nhân đích thực của mình “như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó”. Gọi là người tình đích thực vì người ấy rất xứng đáng, xứng đôi vừa lứa. Hành trình này vô cùng lãng mạn giống như những câu chuyện tình yêu nhuốm màu cổ tích.
* Vẻ đẹp của sông Hương trong hành trình đi tìm người yêu
 Sông Hương không ngừng hoàn thiện vẻ đẹp của mình để phô khoe trước người yêu, là để dâng tặng trước người yêu của mình.  Hành trình của sông Hương đi qua rất nhiều đoạn chảy nhỏ và được cảnh quan của đôi bờ soi bóng, tô điểm cho nên sông Hương ở mỗi đoạn chảy lại mang những nét đẹp đa dạng, phong phú.
+ Sông Hương tỉnh dậy sau một giấc ngủ kéo dài đến mấy thế kỉ sau một thời gian dài chờ đợi được người tình mong đợi đến đánh thức -> niềm hạnh phúc tràn ngập -> mang sức sống mạnh mẽ và háo hức đi tìm người yêu.
+ Nhưng hành trình này không dễ dàng, khá là gian truân vất vả khi phải vượt qua rất nhiều chướng ngại vật: điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản, thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán, vì vậy mà sông Hương phải chuyển dòng liên tục uốn lượn quanh co. Thực tế ấy qua lăng kính của nhà văn lại trở thành sự duyên dáng, uyển chuyển: Sông Hương vòng giữa những khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, vẽ một cánh cung thật tròn… ôm lấy chân đồi Thiên Mụ để xuôi dần về Huế- về với người yêu -> Trong quá trình vất vả để vượt qua chướng ngại vật, sông Hương đã vô tình phô khoe những đường cong gợi cảm thanh tân và trẻ trung, mang nét đẹp riêng rất ấn tượng.
+ Khi đi trong dư vang của Trường Sơn sông Hương vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản. Sắc nước có màu xanh thẳm rất khác với màu xanh ngọc bích của sông Đà, màu xanh của sông Hương phản chiếu sắc xanh thâm u của rừng già và gợi ra độ sâu, không thuần túy là cái đẹp hình thức mà có cả độ lắng của trải nghiệm.
+ Khi “trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo”, ở giữa địa hình đồi núi trùng điệp, cao vững chãi như những bức tường thành đang che chở, bao bọc cho sông Hương -> sông Hương trở nên mềm như tấm lụa -> bởi mặt sông trải rộng và êm đềm -> Từ đó những con thuyền đi lại trên sông gợi liên tưởng đến hình ảnh những con thoi đang chạy đi chạy lại để dệt nên tấm lụa óng ả.
+ Khi chảy giữa những dãy đồi núi với điểm cao đột ngột đã tạo nên những phản quang nhiều màu sắc cho dòng sông: Sớm mang màu xanh của nền trời in bóng mang theo độ trong của mặt nước. Đến trưa sông Hương lại chuyển vàng do phản chiếu màu nắng rực rỡ. Đến chiều mặt nước sông Hương lại chuyển sang màu tím. -> Thay đổi màu sắc theo các thời điểm từng ngày nhưng đều tươi sáng, rực rỡ
+ Khi đi qua những lăng tẩm đồ sộ – nơi yên nghỉ ngàn thu của các vua chúa “Giữa đám quần sơn lô xô ấy, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng thượng lưu “Bốn bề núi phủ mây phong - Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng Vạn Niên”” -> Sông Hương trở nên trầm mặc như triết lý, như cổ thi- vẻ đẹp của sự uyên bác bởi đã thấu hiểu những biến thiên của thời đại, những hưng phế của các triều đại
+ Và sông Hương bắt đầu nhận thấy những dấu hiệu từ xa của thành phố- người tình mong đợi. Đây là những dấu hiệu âm thanh “tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà” gợi cuộc sống thanh bình, yên ả. Đến đây, sông Hương trở nên bừng sáng, tươi tắn và trẻ trung, rũ bỏ hoàn toàn vẻ trầm mặc trước đó.
c) Tổng hợp đánh giá
- Từ vẻ đẹp sông Hương ở góc nhìn địa lí, ở đoạn chảy đi qua vùng châu thổ Châu Hóa, có thể nhận thấy tác giả đã tiếp cận và miêu tả từ nhiều không gian và thời gian khác nhau; và ở mỗi góc độ nhà văn đều thể hiện một cảm nghĩ sâu sắc và khá mới mẻ. Nhờ đó dòng sông hiện lên với những nét đẹp rất đa dạng, phong phú. Và cũng qua đó mà nhận ra tình cảm yêu mến, niềm tự hào và thái độ trân trọng của nhà văn với dòng sông quê hương.
- Hai bút pháp kể và tả được kết hợp nhuần nhuyễn và tài hoa đã không chỉ tái hiện một cách chân thực dòng chảy tự nhiên của dòng sông trên bản đồ địa lí, làm nổi bật vẻ đẹp kì thú của dòng sông khi phối cảnh hài hòa với thiên nhiên xứ Huế; mà quan trọng hơn là biến dòng chảy ấy thành hành trình của một cô gái đẹp, duyên dáng, tình tứ tìm kiếm người tình nhân đích thực của mình.
3) Nhận xét về tính trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Đây là một nét nổi bật trong phong cách nghệ thuật bút kí của HPNT- sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ tình. Nếu chất trí tuệ của cái tôi uyên bác mang lại những nội dung thông tin về địa lí, văn hóa, lịch sử… rất phong phú thì tính trữ tình lại có tác dụng khơi gợi những rung động thẩm mĩ và những tình cảm nhân văn, tạo nên sức hấp dẫn cho đoạn trích làm mê hoặc người đọc
- Tính trữ tình trước hết thể hiện ở vẻ đẹp đa dạng và phong phú của sông Hương trong đoạn chảy qua vùng châu thổ Châu Hóa
- Tính trữ tình còn thể hiện ở tình yêu tha thiết của nhà văn với quê hương xứ sở, với mảnh đất Huế mộng và thơ thấm đẫm trong từng trang văn.
- Tính trữ tình cũng thể hiện thông qua văn phong súc tích, hướng nội, tinh tế, tài hoa. Những biện pháp nghệ thuật sử dụng rất dày đặc như so sánh, nhân hóa,… gắn với những liên tưởng bất ngờ, sáng tạo mang đến sự thích thú đặc biệt cho người đọc.
III. Kết bài:
- Khẳng định ý nghĩa của hình tượng sông Hương
- Khẳng định giá trị của tác phẩm và vị trí của tác giả trên văn đàn