Thế giới quan duy vật: giữa vật chất và ý thức thì vật chất là cái có trước, cái quyết định ý thức. Thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của con người, không do ai sáng tạo ra và không ai có thể tiêu diệt được.
Thế giới quan duy tâm: cho rằng ý thức là cái có trước và là cái sản sinh ra thế giới tự nhiên.