Hình ảnh đoàn tàu đi theo trình tự mô tả của tác giả
- Trước khi đoàn tàu đến: Hình ảnh của đoàn tàu được báo trước với những yếu tố:
+ Đèn ghi xanh biếc.
+ Tiếng còi của xe lửa.
+ Tiếng xe rít mạnh vào ghi.
+ Một làn khói trắng lên đằng xa.
+ Tiếng của những hành khách ồn ào khe khẽ.
Hai chị em thức chờ chuyến tàu đêm
- Khi đoàn tàu đến:
+ Đoàn tàu đến với phố huyện trong tâm trạng chờ đợi đầy khắc khoải của Liên và An: Dù hai đứa trẻ đã buồn ngủ ríu cả mắt, nhưng hai chị em vẫn cố gắng gượng thức để đợi bằng được chuyến tàu đêm.
+ Hai chị em cùng ngắm nhìn đoàn tàu chạy qua: những toa tàu sáng trưng, cửa kính sáng lên lấp lánh, đồng và kền lấp lánh…
+ Tàu hôm nay không đông, thưa vắng người và cũng kém sáng hơn -> Sự quan sát tỉ mỉ, kỹ lưỡng và nhạy cảm của hai đứa trẻ dù đó chỉ là những thay đổi nhỏ nhất.
-> Đoàn tàu vụt qua nhanh chóng nhưng cũng kịp mang đến cho nơi đây nguồn sáng lấp lánh, tỏa khắp phố huyện nghèo tăm tối.
- Khi tàu đi:
+ Đốm than đỏ bay tung trên đường tàu.
+ Cái chấm nhỏ trên chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng.
+ Xa xa mãi rồi cũng khuất dần sau rặng tre.
-> Đoàn tàu khuất bóng để lại sự tiếc nuối và hụt hẫng trong tâm trí hai chị em.
3. Ý nghĩa của chuyến tàu đêm.
- Chuyến tàu xuất hiện chớp nhoáng rồi biến mất trong sự đợi chờ, mong mỏi của người dân phố huyện, mang đến nơi đây một không gian hoàn toàn khác, khác xa với sự tĩnh lặng, nhàm chán và đầy bóng tối nơi phố huyện nghèo.
- Đoàn tàu chính là tia hồi quang gợi nhớ lại trong hai chị em những tháng ngày sung sướng, ấm no, hạnh phúc xa xưa.
- Đoàn tàu mang đến hơi thở của một thế giới giàu sang, sung túc và nhịp sống nhộn nhịp, phồn hoa rực rỡ, khác hoàn toàn với cuộc sống nghèo nàn, mòn mỏi, tăm tối quẩn quanh tại phố huyện nghèo nàn.
- Đó là chuyến tàu chở theo khát vọng, chuyến tàu của những mơ ước tương lai muốn thoát khỏi cuộc sống nhàm chán, tẻ nhạt hiện tại và thay đổi bằng một thế giới mới, tươi đẹp hơn, đầy ánh sáng hơn.
- Thể hiện giá trị nhân văn sâu sắc và tấm lòng thương cảm của Thạch Lam tới những kiếp người nghèo khổ trong xã hội.
* Gía trị nhân đạo
Tình cảm xót thương của Thạch Lam đối với những người sống ở phố huyện nghèo
- Tác giả xót xa trước cảnh nghèo đói của những con người nơi đây
- Cảm thương cho cuộc sống quẩn quanh, tẻ nhạt, tù túng của những con người nơi phố huyện nghèo.
Sự phát hiện của Thạch Lam về những phẩm chất tốt đẹp của những người lao động nghèo nơi phố huyện.
- Họ cần cù, chịu thương, chịu khó
- Họ giàu lòng thương yêu
Sự trân trọng của nhà văn trước những ước mơ của người dân nghèo về một cuộc sống tốt đẹp hơn.
- Tác giả trân trọng những hoài niệm, mơ ước của chị em Liên
- Ông muốn thức tỉnh những con người ở phố huyện nghèo, hướng họ tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.
=> Giá trị nhân đạo của truyện Hai đứa trẻ được thể hiện thật sâu sắc trong tác phẩm: xót thương những con người nghèo khổ, phát hiện và miêu tả được những phẩm chất tốt đẹp của người lao động, trân trọng những ước mơ về cuộc sống tốt đẹp hơn của họ.
