Khổ 1: Cảnh ra khơi trong buổi hoàng hôn thật huy hoàng , tráng lệ
* 2 câu đầu : Thiên nhiên , vũ trụ
- Hình ảnh “ mặt trời xuống biển ” `->` nhìn từ con thuyền đang ra khơi hoặc từ một hòn đảo vào lúc hoàng hôn ...
- So sánh , nhân hóa và ẩn dụ “ sóng cài then , đêm sập cửa ” `->` vũ trụ hiện lên như một ngôi nhà lớn , với màn đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ , những lượn sóng là then cửa ...
`->` Cảnh biển vào đêm thật đẹp , kì vĩ , tráng lệ như thần thoại đồng thời gợi sự gần gũi , thân quen , gợi sự bình yên đối với những người dân chài .
* 2 câu sau : Người lao động
- “ Đoàn thuyền ” `->` cả tập thể đầy sức mạnh chứ không phải là một con thuyền đơn độc ra khơi
- Từ “ lại ” `->` gợi sự đối lập : đất trời như chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi thì ngược lại , con người bắt đầu vào hoạt động `->` vừa gợi thế chủ động của con người vừa diễn tả công việc lao động thường xuyên , liên tục .
- Hình ảnh “ câu hát căng buồm ” ẩn dụ biến cái ảo thành cái thực : câu hát tạo sức mạnh vật chất , góp gió căng buồm ra khơi
`->` Khí thế mạnh mẽ của đoàn thuyền và niềm vui của người lao động .
`=>` Thiên nhiên như dọn dẹp để chuẩn bị nghỉ ngơi , ngược lại con người lại bắt đầu một chuyến ra khơi `->` không khí lao động khẩn trương không quản ngày đêm để làm giàu cho quê hương đất nước .
Khổ cuối : Cảnh đoàn thuyền trở về trong bình minh
* 2 câu đầu : Quang cảnh chạy đua giữa đoàn thuyền với mặt trời
- Hình ảnh “ Câu hát căng buồm với gió khơi ” lặp lại như một điệp khúc ( thay từ “ với ” ) `->` niềm vui , sự phấn khởi trước thành quả lao động gửi vào câu hát tạo sức mạnh cùng gió căng buồm cho thuyền trở về
- Từ “hát” `->` lặp đi lặp lại như một điệp khúc của một bài ca lao động . Chữ “ hát ” xuất hiện bốn lần trong bài thơ , đem lại âm điệu tươi vui khỏe khoắn của một khúc ca lao động đầy hào hứng , say mê . Nếu như tiếng hát lúc trước thể hiện niềm vui khi lao động thì tiếng hát sau lại thể hiện sự phấn khởi vì kết quả lao động sau một đêm làm việc hăng say
- Hình ảnh hoán dụ , nhân hóa , nói quá “ Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời " kĩ vĩ và tráng lệ `->` đoàn thuyền trở về trong tư thế hào hùng : “ chạy đua ” thể hiện khí thế mạnh mẽ , sức lực vẫn dồi dào của người lao động
`=>` Cuộc chạy đua kì thú giữa con người với thiên nhiên .
* 2 câu cuối : Kết quả cuộc chạy đua
- Hình ảnh sóng đôi “ mặt trời đội biển / mắt cá huy hoàng " khi mặt trời đội biển nhô lên , đoàn thuyền đã về bến , cá đã phơi đầy trên bãi `->` đoàn thuyền đã về đích trước .
- " mắt cả huy hoàng muôn dặm phơi " `->` ánh mặt trời phản chiếu lấp lánh trong hàng triệu mắt cá , điểm tô cho thành quả lao động thêm rực rỡ .
- Hình ảnh mặt trời , đoàn thuyền , câu hát vừa mở đầu , vừa khép lại bài thơ `->` kết cấu đầu cuối tương ứng
`->` Hoàn chỉnh một vòng quay của vũ trụ , một hành trình ra khơi đánh cá
`->` Tạo sắc màu , âm hưởng mới : mặt trời của bình minh báo hiệu sự sống sinh sôi nảy nở , mở ra niềm tin về tương lai tươi sáng của cuộc sống mới .
`=>` Trong cuộc chạy đua , đoàn thuyền đầy ắp cá đã về đích trước trong niềm vui phơi phới . Ý thơ phảng phất không khí thần thoại , anh hùng ca , diễn tả sự chiến thắng của con người trước thiên nhiên , biên trời
# Chốt toàn đoạn : Bài ca lao động khép lại thật hùng tráng với cảnh đoàn thuyền đánh cá chiến thắng trở về trong bình minh rực rỡ , tráng lệ .
