Nhớ lại những tình cảm quý báu mà Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô nói riêng và nhân dân Cu-ba nói chung dành cho Việt Nam, càng thấy thấm thía sự mất mát lớn lao của Việt Nam khi Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô không còn nữa.
Có lẽ, không cần nhắc lại thì người Việt Nam nào cũng biết, Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô là nguyên thủ quốc gia đầu tiên bất chấp hiểm nguy vào tận vùng chiến địa Quảng Trị mới được giải phóng của Việt Nam để phất lên ngọn cờ đầy kiêu hãnh của tinh thần cách mạng bất khuất, để nói với người dân Việt Nam rằng: “Vì Việt Nam, Cu-ba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Không cần nhắc lại thì rất nhiều người Việt Nam cũng biết, trong chuyến thăm Việt Nam đầu tiên ấy, Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô đã phải rơi lệ khi chứng kiến cảnh một nữ thanh niên xung phong Việt Nam tuổi đời còn rất trẻ bị trúng bom bi, ngất đi trong vũng máu, bên những hố bom chị chưa kịp vá cho con đường huyết mạch tiếp tế cho chiến trường miền Nam. Để rồi sau đó, Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô quyết định xây tặng ngay cho Việt Nam một bệnh viện 500 giường trên vùng đất lửa Quảng Trị, nhằm mục đích cứu chữa cho bộ đội Việt Nam bị thương ở chiến trường miền Nam, thanh niên xung phong và dân thường bị thương bởi bom đạn.
Cũng trong chuyến thăm ấy, đồng chí Phi-đen Ca-xtơ-rô đã quyết định xây tặng Việt Nam một khách sạn lớn, hiện đại để đón tiếp khách quốc tế đến thăm. Đó chính là Khách sạn Thắng Lợi, giờ vẫn còn bề thế ở Hà Nội như một minh chứng cho sự giúp đỡ chí tình của đất nước Cu-ba anh em với Việt Nam trong những ngày đầu đầy gian khó. Cùng đó, Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô cũng quyết định làm đường Xuân Mai tặng nhân dân Việt Nam; giờ người dân ở đó vẫn trìu mến gọi đó là con đường Cu-ba; xây tặng hạ tầng, chuyển giao công nghệ và tặng bò giống để Việt Nam phát triển Trại bò giống Ba Vì và Trại bò giống Tam Đảo, với ước nguyện người dân Việt Nam sẽ có đủ sữa để uống, thịt bò để ăn. Nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Đình Bin, người trực tiếp phiên dịch cho Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô trong chuyến thăm Việt Nam năm ấy, kể với chúng tôi như vậy ngay sau lễ viếng Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô.
Cu-ba đã luôn sát cánh cùng Việt Nam trong cuộc kháng chiến trường kỳ giành độc lập dân tộc, thống nhất và tái thiết đất nước. Việt Nam cũng luôn sát cánh cùng Cu-ba san sẻ khó khăn. Những năm gần đây, để giúp các bạn Cu-ba có thể tự cung cấp lương thực, không còn bấp bênh bởi chính sách cấm vận, Việt Nam đã gửi chuyên gia nông nghiệp sang Cu-ba, giúp các bạn làm chủ công nghệ trồng lúa nước của Việt Nam. Nhờ vậy, sản lượng lúa gạo của Cu-ba có sự tăng trưởng đáng kể. Kể chuyện với mọi người, trong đó có lớp trẻ chúng tôi, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá rất cao mô hình trợ giúp này của Việt Nam với các bạn Cu-ba.
Dù Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô đã ra đi, nhưng hình ảnh cũng như di sản to lớn mà nhà lãnh đạo Cu-ba để lại cho các thế hệ sau của hai dân tộc chắc chắn sẽ trường tồn…
