Trong lịch sử văn học Việt Nam chưa có tác phẩm nào tái hiện lại một cách sinh động, châm thực một giai đoạn lịch sử nước nhà như tiểu thuyết "Hoàng Lê Nhất thống chí" của Ngô Gia văn phái. Tác phẩm được viết bằng chữ Hán, có quy mô lớn và đã đạt được nhiều thành công về mặt tiểu thuyết. Hồi thứ 14 tái hiện hình ảnh Quang Trung đại phá quân Thanh một cách chân thực, hào hùng. Bởi thế mà chẳng ai quên được hình ảnh Quang Trung_ Nguyễn Huệ, người anh hùng áo vải, vị lãnh tụ vĩ đại của phong trào nông dân Tây Sơn.
Quang Trung - Nguyễn Huệ là người mạnh mẽ, quyết đoán, nhanh nhẹn, làn việc có chủ đích rõ ràng, biết tính toán trước sau, biết tham khảo ý kiến của người khác. Ông nghe lời quân thần làm lễ tế trời lên ngôi hoàng đế. Ông cũng chính là người tổ chức cuộc hành quân thần tốc " hai người khiêng võng một người thay nhau đi suốt đêm". Khi cần có chuyện cần bàn bạc hay cần phương lược, ông luôn biết tham khảo ý kiến của các vị cao nhân, dành thời gian gặp gỡ họ, đặc biệt là La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp. Trong phòng trào ấy, ông vừa tuyển binh, vừa duyệt binh, lựa chọn những quân tốt nhất, đào tạo thật tốt và định kế hoạch đối phó với quân Thanh. Những hành động của Quang Trung đã củng cố niềm tin cho quân lính, đó là tiền đè cho cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.
Quang Trung - Nguyễn Huệ còn là một lãnh đạo, chỉ huy chính trị, quân sự ngoại giao, có trí tuệ sáng suốt, có tầm nhìn xa trông rộng, biết mình, biết người. Ông biết trong một cuộc chiến, tinh thần của người lính luôn là điều vô cùng quan trọng. Nên trước khi lên đường ra Bắc, trong lời phủ dụ quân lính ở Nghệ An mang âm hưởng của " Nam Quốc Sơn Hà" , " Hịch tướng sĩ" , " Bình Ngô đại cáo", đát nào sao ấy đã có phân định rõ ràng. Nêu được truyền thống chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta từ xưa, kêu gọi quân lính đồng tâm hiệp lực đánh đuổi kẻ thù. Ông còn nêu bật được dã tâm của giặc: giết hại nhân dân, vơ vét của cải. Lời phủ dụ đã khích lệ được tinh thần yêu nước, truyền thống quật cường của dân tộc. Mới khởi binh đánh giặc đã tuyên bố chắc chắn " Phương lược tiến đánh đã có sẵn", lại còn tính sẵn kế hoạch ngoại giao sau khi chiến thắng để dẹp được bình đao, cho nhân dân ổn định cuộc sống.
Quang Trung - Nguyễn Huệ là một người dụng binh như thần. Điều này thể hiện ở cuộc hành quân thần tốc của nghĩa quân Tây Sơn. Ngày 25 tháng Chạp bắt đầy xuất quân ở Phú Xuân, ngày 29 đã tới Nghệ An, hôm sau tiến quân ra Tam Điệp, đêm 30 tháng Chạp tiến ra Thăng Long. Quang Trung dự định mồng 7 tháng Giêng sẽ ăn Tết ở Thăng Long nhưng thực tế sớm hơn 2 ngày. Điều đó cho thấy kế hoạch của Quang Trung là xuất sắc đến mức nào, đánh bại địch chưa cần mất quá nhiều ngày. Và qua cuộc chiến ấy đã cho thấy ông là một người lẫn liệt trong chiến trận. Ông là một tổng chỉ huy thật sự. Hoạch định phương lược tiến đánh, tổ chức quân sĩ, tự mình chỉ huy mũi tiến công quan trọng nhất. và cuối cùng dưới sự chỉ huy của Quang Trung đã làm nên chiến thắng. Trong trận đánh đồn Ngọc Hồi, hình ảnh Quang Trung - người anh hùng áo vải, đã được khắc họa thật oanh liệt: giữa cảnh khói tỏa mù trời trong gang tất không thấy gì nổi lên hình ảnh Quang Trung cưỡi voi đốc thúc đại binh.
Truyện đã rất thành công trong việc tái hiện lại trận đại phá quân Thanh của nghĩa quân Tây Sơn. Các chi tiết trong truyện gần như đều rất thực, xây dựng hình ảnh các nhân vật rất thực, rất đúng với lịch sử. Bên trong tác phẩm như có một bản hùng ca rất hào hùng mang hình ảnh lịch sử của nước nhà.
Với quan điểm lịch sử đúng đắn và niềm tự hào dân tộc, các tác giả "Hoàng Lê Nhất thống chí" đã tái hiện chân thực hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ qua chiến công thần tốc đại phá của quân Thanh, sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống. Bác Hồ từng nói "Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cũng nhau giữ lấy nước". Đúng vậy, các vua Hùng cũng như là các vị tướng, các vị vua trước đã dựng và giữ nền hòa bình cho chúng ta. Vì thế chúng ta cần phải có trách nhiệm bảo vệ đất nước và phát triển đất nước thêm giàu mạnh để có thể sánh vai với cường quốc năm châu, vươn tầm quốc tế
