1. Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác khi bà từ trên đường từ Bắc Hà vào Huế nhận chức “Cung Trung giáo tập”.
2. Thể thơ: Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật.
3. Nội dung bài thơ: Cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng sự sống của con người và tâm trạng nhớ nước, thương nhà và nỗi cô đơn của tác giả.
4. Ý nghĩa cụm từ "ta với ta": đặc tả một nỗi buồn, một nỗi cô đơn không có ai để se chia, san sẻ của tác giả, thể hiện tâm trạng cô đơn, trống vắng, lẻ loi một mình đối diện với chính mình giữa vũ trụ bao la, rộng lớn.
5. - Làm điều tốt, cố gắng trở thành con ngoan trò giỏi.
- Không làm điều xấu hay rủ rê người khác thực hiện những hành vi không đúng đắn.
- Có thái độ cư xử lễ phép, đúng mực, hòa nhã với mọi người xung quanh. Tránh gây hiềm khích, bất hòa.
6. Đặc sắc nghệ thuật: - Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình
- Sử dụng từ láy gợi hình gợi cảm và nghệ thuật đối lập, đảo ngữ