Từ trước khi viết Lời kêu gọi thi đua yêu nước (khoảng ngày 1/5/1948), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khởi xướng phát động nhiều phong trào yêu nước được sự hưởng ứng của đông đảo nhân dân: Phong trào tăng gia sản xuất diệt giặc đói, phong trào xoá nạn mù chữ, phong trào đóng góp ủng hộ Chính phủ trong Tuần lễ vàng, phong trào nhường cơm sẻ áo, phong trào rèn luyện thân thể... Trước tình thế khó khăn trong những năm đầu tiên của chính quyền cách mạng, phong trào thi đua yêu nước lan tỏa mạnh mẽ và đã đem lại nhiều kết quả to lớn. Để thúc đẩy kháng chiến mau thắng lợi, kiến quốc mau thành công, trong Lời kêu gọi thi đua yêu nước, Người nhấn mạnh: “Nước ta kinh tế lạc hậu, nhưng lòng yêu nước và chí quật cường chẳng kém ai