Phong trào Đông du (1905-1907)
Người lãnh đạo Phan Bội Châu
Diễn biếnĐưa học sinh sang Nhật du học
-Viết sách báo tuyên truyền tinh thần yêu nước
Phong tràoĐông kinh nghĩa thục (1907)
Người lãnh đạoLương văn can, nguyễn Quyền
Diễn biếnNâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài
Diễn thuyết bình văn, sách báo
Hoàn cảnh:
- Phan Bội Châu: Chủ trương bạo động là đúng, nhưng tư tưởng cầu viện dựa vào Nhật để đánh Pháp, khác gì "đuổi hổ cửa trước, rước beo cửa sau". Đây là chủ trương sai lầm, thể hiện nhận thức chưa đúng đắn về bạn và thù. Vì vậy chủ trương này khó có khả năng thực hiện được.
- Phan Chu Trinh: chủ trương dựa vào Pháp chống triều đình phong kiến, tiến hành cải cách duy tân nhằm giành lại tự do dân chủ nhằm nâng cao dân trí, dân quyền làm điều kiện tiên quyết giành độc lập dân tộc.... thể hiện sự ảo tưởng về kẻ thù, không khác xin giặc rủ lòng thương, là khuynh hướng cải lương, không triệt để. Chủ trương này trái với đường lối của pháp nên không thể thực hiện được.
