Tóm tắt:
Vũ Thị Thiết (Vũ Nương) đẹp người đẹp nết, được Trương Sinh thất học, hay ghen cưới về làm vợ. Trương Sinh phải đi lính, Vũ Nương ở nhà chăm sóc mẹ chồng chu đáo và nuôi con thơ. Khi mẹ chồng mất cũng lo ma chay chu tất. Khi Trương Sinh trở về, hay tin mẹ mất mà đau buồn. Con trẻ không biết không nhận cha, Trương Sinh đâm ghen tuông ngờ vực sự thủy chung của Vũ Nương. Vũ Nương chứng tỏ sự trong sạch của mình nên nhảy sông tự vẫn. Phan Lang do cứu được Linh Phi nên được báo đáp. Sau đó gặp được Vũ Nương, Trương Sinh lập đàn giải oan cho vợ nhưng Vũ Nương không còn trở lại dương gian vì xã hội phong kiến quá hà khắc.
Câu 1 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1): Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu ... chịu khắp mọi người phỉ nhổ) : nỗi oan và cái chết của Vũ Nương.
- Phần 2 (còn lại) : Vũ Nương ở thủy cung và nỗi oan được giải.
Câu 2 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Nhân vật Vũ Nương trong từng hoàn cảnh :
- Trước khi lấy Trương Sinh : tính thùy mị, nết na, tư dung tốt đẹp.
- Khi về nhà chồng : người vợ thảo hiền, nết na.
- Khi chồng đi lính : con dâu hiếu thảo, người mẹ hiền, người vợ thủy chung.
- Khi bị nghi oan : nàng phân tỏ lòng mình mà không có kết quả, đã tự trẫm mình xuống sông để bảo toàn danh dự.
→ Vũ Nương là người phụ nữ hiền thục, người vợ thủy chung, yêu thương chồng con, là người con dâu hiếu thảo, là người phụ nữ coi trọng phẩm hạnh, danh dự.
Câu 3 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất vì :
- Nguyên nhân trực tiếp : Do Trương Sinh nghe lời nói ngây thơ của con trẻ, sinh nghi ngờ, ghen tuông.
- Nguyên nhân sâu xa :
+ Chế độ nam quyền, lễ giáo phong kiến.
+ Cuộc chiến tranh phi nghĩa gây chia ly.
→ Thân phận người phụ nữ bị xem nhẹ, khuất sau bóng người đàn ông.
Câu 4 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Truyện dẫn dắt theo trình tự thời gian, các tình tiết được đan cài khéo léo, hé mở đầu truyện lại là nút thắt đẩy lên cao trào truyện (vì Trương Sinh thất học, tính hay ghen nên mới dễ dàng tin lời con trẻ và nghi oan vợ). Giọng văn trần thuật mang tính khách quan, cộng với lời văn đối thoại đầy tính bất ngờ đã khắc họa tâm lý, tính cách nhân vật thật sâu sắc, đưa truyện đến kịch tính.
Câu 5 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Yếu tố kì ảo trong truyện :
+ Chuyện nằm mộng của Phan Lang, Phan Lang và Vũ Nương dưới động rùa.
+ Vũ Nương hiện về ngồi trên kiệu hoa, cờ tán, võng lọng rực rỡ đầy sông, lúc ẩn lúc hiện, rồi "bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất".
- Yếu tố kì ảo tạo ra thế giới huyền ảo hấp dẫn, kích thích trí tưởng tượng. Thể hiện tấm lòng nhân đạo, đó là ước mơ về một thế giới công bằng của nhân dân.
