Sự trưởng thành của Gióng đựơc xây dựng bằng rất nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo giàu ý nghĩa.
Trước hết, đó là sự ra đời kì lạ của chú bé làng Gióng. Một bà lão có tiếng là phúc đức, một hôm đi ra đồng, gặp vết chân rất to liền ướm bàn chân mình vào đó. Về nhà bà thụ thai và sau mười hai tháng, bà đã sinh ra một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô. Điều này cho thấy, Thánh Gióng là con cái của thần linh, có nguồn gốc siêu phàm, cao quý. Việc Gióng ra đời rất đặc biệt, khác hẳn người thường.
Điều kì lạ thứ hai là đứa trẻ lên ba mà vẫn không biết nói biết cười, cũng chẳng biết đi. Nhưng khi nghe tiếng sứ giả rao tìm người tài giỏi đánh giặc cứu nước, Gióng đột nhiên cất tiếng nói, và câu đầu tiên sau ba năm im lặng là tiếng nói đòi đánh giặc và quả quyết sẽ đánh thắng. Chi tiết này cho thấy tinh thần chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta. Bình thường, họ lặng lẽ, nhỏ bé, yếu đuối, nhưng ở họ luôn tiềm ẩn những khả năng kì lạ, phi thường, và họ sẵn sàng cống hiến sức mình để bảo vệ đất nước.
Để chuẩn bị cho việc đánh giặc, Gióng yêu cầu chuẩn bị những phương tiện và vũ khí tối tân nhất thời đó (ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt). Gióng tuổi nhỏ nhưng chí lớn, tài cao. Nhân dân ta đã có những thành tựu văn hoá – kĩ thuật đáng tự hào ứng dụng vào nhiệm vụ chống giặc ngoại xâm của đất nước.
Điều kì lạ thứ ba là quá trình chuẩn bị đánh giặc của Gióng. Gióng lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ. Bà con làng xóm đã vui vẻ góp gạo để nuôi chú bé lớn nhanh, thực hiện ý nguyện của cộng đồng là đánh giặc, cứu nước. Nhờ đó, Gióng có thể vươn vai thành một tráng sĩ mình cao hơn trượng, oai phong lẫm liệt. Điều đó cho thấy, người anh hùng có nguồn gốc siêu phàm, cao quý nhưng rất gần gũi với nhân dân, được nhân dân nuôi dưỡng, truyền cho sức mạnh. Gióng lớn lên bằng cơm gạo của nhân dân, tiêu biểu cho sức mạnh toàn dân. Khi đất nước lâm nguy, Gióng đã có sự trưởng thành vượt bậc để đảm đương trách nhiệm trước lịch sử, trước nhân dân.
“Ôi VN xứ sở lạ lùng
Đến em thơ cũng hoá những anh hùng
Đến ong mật cũng trở thành chiến sĩ
Và hoa trái cũng biến thành vũ khí…” (Tố Hữu)
Điều kì lạ thứ tư là cách đánh giặc rất phi thường của Gióng. Chỉ cần Gióng vỗ vào mông ngựa, là ngựa sắt hí dài mấy tiếng vang dội sẵn sàng xông trận. Khi Gióng mặc giáp, cầm roi sắt, nhảy lên mình ngựa, ngựa lập tức phun lửa, và Gióng chỉ cần thúc ngựa phi thẳng đến nơi có giặc, đón đầu chúng đánh giết hết lớp này đến lớp khác. Cách đánh của Gióng dũng mãnh, vũ khí của Gióng hiện đại, tối tân (giáp sắt, roi sắt, ngựa sắt phun lửa) khiến bọn giặc không kịp trở tay, phải chết như ngả rạ.
Đột nhiên, roi sắt gẫy, Gióng bèn nhổ những cụm tre bên đường quật vào giặc, khiến lũ giặc phải tan vỡ, đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn. Điều này cho thấy, để chiến thắng, Gióng đã rất linh hoạt trong việc khắc phục những sự cố bất ngờ, quyết liệt phối hợp sử dụng cả vũ khí hiện đại và vũ khí thô sơ, tự tạo để chiến đấu và chiến thắng.
Điều kì lạ thứ năm là khi giặc đã tan, Gióng đã một mình một ngựa lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời. Đây là cách bất tử hoá hình tượng người anh hùng. Gióng được nhân dân yêu mến, trân trọng nên sinh ra đã phi thường, khi ra đi cũng phi thường. Gióng phải được về cõi vô biên, trở thành bất tử như các vị thần linh, sống mãi trong sự tưởng nhớ và tôn kính của cộng đồng.
Mặt khác, đây là chi tiết đề cao người anh hùng “cứu dân độ thế, thay trời hành đạo”. Vì dân vì nước, người anh hùng đó ra sức đánh đuổi quân thù, nhưng khi đánh giặc xong không trở về để đòi hỏi công danh, lợi lộc, chỉ để lại dấu tích của chiến công cho quê hương xứ sở. Hình tượng Gióng đựơc kì vĩ hoá, thiêng liêng hoá.
