- Ngoại xâm và nội phản:
+ Từ vĩ tuyến 16 ra Bắc, quân Tưởng và bọn tay sai Việt Quốc, Việt Cách âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng. Từ vĩ tuyến 16 vào Nam, quân Anh mở đường cho thực dân Pháp trở lại xâm lược.
+ Các lực lượng phản cách mạng ở miền Nam (Đại Việt, Tờ-rốt-kít) bọn phản động trong các giáo phái... tăng cường chống phá cách mạng.
- Kinh tế:
+ Nông nghiệp lạc hậu bị chiến tranh tàn phá, nạn đói cuối năm 1944 chưa được khắc phục, hạn hán kéo dài
+ Sản xuất công nghiệp đình đốn, hàng hóa khan hiếm, giá cả tăng vọt, nạn đói mới tiếp tục đe doạ.
- Văn hóa - xã hội:
+ Trên 90% số dân trong nước mù chữ.
+ Tệ nạn xã hội tràn lan.
- Tài chính:
+ Ngân sách nhà nước trống rỗng.
=> Với những khó khăn trên, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đứng trước tình thế hết sức hiểm nghèo, như "ngàn cân treo sợi tóc".