Hôn nhân tự nguyện là việc trường hợp nam nữ kết hôn phải chấp nhận kết hôn một cách tự nguyện. Hai bên nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau hoàn toàn tự do theo ý chí của họ, không theo bị ép buộc từ phía gia đình. Khi hai bên thật lòng đối xử với nhau, yêu thương nhau hay tự nguyện sống chết vì nhau chứ không phải nghĩa vụ. Hôn nhân tự nguyện cũng là khi đối phương tỉnh táo, tự quyết định rằng một nửa cuộc đời mình là ai, nhận thức được hành vi của mình và ưng thuận với mối hôn nhân của bản thân. Hôn nhân tự nguyện cũng là khi cả hai phía hoàn toàn tin tưởng lẫn nhau, muốn sống với nhau chứ không phải là sự đe dọa hay ràng buộc từ phía nào hết. Khi mối hôn nhân được lập ra nhờ sự lừa dối hay đe dọa của bên nào thì đó không được coi là mối hôn nhân tự nguyện. Đó là mối hôn nhân không hoàn hảo. Không thể có hôn nhân ngoài ý muốn của người kết hôn.
