Bạn tham khảo phần thân bài và kết bài dưới đây!

Cây đước có tên khoa học là Rhizophora apiculata Blume thuộc họ Rhizophoraceae. Các loài thuộc họ Rhizophoraceae này đều là các loài thực vật có hoa, thân gỗ hoặc thân bụi sống tại vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Đa số các loài này là cây lưỡng tính, có một số ít là cây đơn tính hoặc hỗn hợp cả cây đơn tính và lưỡng tính.

Đước là giống cây thường được tìm thấy tại các vùng đồng bằng ngập mặn ven biển. Nơi sinh trưởng và phát triển của cây thường là các vùng bùn mịn, nước mặn hoặc nước nợ, khí hậu quanh năm ấm áp. Cây đước thường mọc với nhau thành từng bụi hoặc phát triển thành các cánh rừng ngập mặn lớn ven biển.

Ở Việt Nam, cây đước được tìm thấy từ vùng biển miền Trung tỉnh Quảng Trị cho đến tận vùng đất mũi Cà Mau. Đước Việt Nam đặc biệt phát triển thành những vùng rừng lớn ở các tỉnh Cà Mau, Bến Tre…

Cây đước một khi đã mọc thành rừng thì không có loại cây nào có thể mọc vào sống xen kẽ được. Do đó, ở các vùng ngập mặn ven biển, các loài cây mọc có sự phân chia lãnh thổ riêng, đước ra đước, chà là ra chà là, mắm ra mắm, sú ra sú… Đây cũng là một đặc điểm đặc biệt của rừng ngập mặn so với các loại rừng khác.

Đước là thực vật thân gỗ, thân cây mọc thẳng, tròn, trên thân có nhiều vết rạn hình ô vuông.
Cây đước cao trung bình từ 20 đến 35m. Đường kính thân khoảng 30 đến 45 cm. Vỏ cây có màu từ xám trắng đến nâu đen. Cành cây đước có tính chất phân tán, cành cao, cành thấp. Các cành cây thành mọc thành tán hình dù lúc nhỏ và khi cây ở tuổi trưởng thành, từ 6 tuổi trở lên sẽ tự biến đối thành hình trụ. Cành cây đước nhỏ, có khả năng tự tỉa cành tự nhiên.

Không giống hầu hết các loài thực vật khác, đước có một hình thức sinh sản khá đặc biệt đó là “thực vật thai sinh”. Vào mùa tháng 4, tháng 5 hàng năm đước ra hoa và kết quả. Thời gian quả chín từ tháng bảy đến tháng mười hàng năm.  Khi quả đước chín, hạt sẽ nảy mầm, hấp thụ chất dinh dưỡng luôn trong phần thịt quả. Thời gian từ khi ra hoa đến khi phôi chín khoảng tầm 6 tháng.

Khi phôi chín sẽ tách khỏi cơ thể cây mẹ và rơi xuống nước, trôi dạt khắp nơi. Quả nào gặp bùn sẽ bám trụ lại, mọc ra rễ con bám vào bùn và phát triển thành cây, quả nào không gặp bùn thì sẽ tiếp tục trôi dạt đến nơi khác. Thời gian từ lúc quả đước bám rễ vào trong đất đến lúc mọc ra được chồi non là khoảng 20 đến 25 ngày. Sẽ mất khoảng 20 năm để cây đước phát triển từ mầm cây bé lên được thành cây lớn có thể khai thác gỗ.

Các cánh rừng đước lớn đã trở thành biểu tượng và niềm tự hào của người dân Cà Mau. Khi bắt gặp những cánh rừng đước bạt ngàn ở nơi đây, nhà thơ Tố Hữu đã thốt lên:

“Đước đã mọc thành rừng gỗ cứng

Gió càng lay càng vững thành đồng”

Rừng đước Năm Căn thuộc tỉnh Cà Mau có diện tích lên đến 63.017 ha, là khu rừng ngập mặn có diện tích lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau cách rừng ngập mặn ở cửa sông Amazon, Nam Mỹ. Toàn bộ diện tích rừng ngập mặn Năm Căn nằm trọn trong địa phận hai xa Năm Căn và Ngọc Hiển. Hình dáng của rừng mọc thành hình chữ V với 3 mặt giáp biển.

Hệ sinh thái trong rừng Đước Cà Mau cũng rất phong phú với nhiều loại động thực vật đước, mắm, vẹt, chà là, dương xỉ, động vật cũng nhiều vô số kể như các loài chim, thú, linh trưởng, tôm, cua, cá… Rừng đước Cà Mau có giá trị cao về lịch sử, kinh tế và khai thác du lịch.

Chính vì vậy, chúng ta phải không ngừng trồng cây để bảo vệ chính Trái Đất - ngôi nhà của chúng ta.

Cây Đước mọc ở vùng nhiệt đới và Á nhiệt đới trong vùng bùn lầy của bờ biển, cây thân gỗ nhỏ. Trên thế giới có 82 giống Đước. Đất lầy bãi biển quá nhão, thường xuyên bị thủy triều tấn công khiến cây cối khó sinh sống. Cây Đước nhờ có bộ rễ rất phát trên, trên thân cành lại có rất nhiều rễ trụ đan xen ngang dọc, rủ xuống bãi lầy, ngoài tác dụng chống đỡ cho cây, Đước còn có tác dụng thoáng khí và hô hấp.

Đước nở hoa cho quả hình trái lê ngược, quả chín hạt sẽ nảy mầm trong quả, mầm hình trụ tròn dài 20-40cm giống như chân giá đậu xanh. Khi phôi thành thục sẽ rời ra khỏi cây mẹ và rơi xuống bùn, khoảng vài giờ sau mọc rễ và thành cây non, cách sinh sản này gọi là “thực vật thai sinh” (cây đẻ con). Những mầm non không đâm rẽ trong bùn sẽ trôi theo nước biển đến định cư ở nơi khác. Trong mầm non chứa rất nhiều tanin có thể chống mục nát và bị sinh vật biển ăn mất. Nhờ thai sinh, Đước không ngừng sinh sôi nảy nở trên bãi lầy tạo ra một vùng rừng Đước rộng lớn.

Rễ Đước chịu được mặn và hút được dinh dưỡng từ trong nước biển. Lá rất cứng, có màng sáp và bóng loáng phản quang để giữ nước. Trong lá có tuyến thải muối để thải muối thừa ra khỏi cơ thể. Người ta gọi  Đước là cây “máy lọc nước biển thành nước ngọt màu xanh”. Các nhà khoa học đang tìm hiểu nghiên cứu đặc điểm này của cây Đước để áp dụng vào công nghệ lọc nước biển.

Rừng Đước không những bảo vệ bờ biển khỏi bị ăn lấn vào trong đất liền, mà còn mở rộng bờ biển. Đước còn có thể giữ được chất lắng đọng của nước biển, cùng với lá rụng và phân chim, lâu ngày sẽ thành đảo mới hoặc đất liền. Rừng Đước còn là nơi cư trú của nhiều loại chim, tôm, cá, cua, làm cân bằng sinh thái bờ biền.