Người dân Việt Nam vốn có nghề truyền thống trồng lúa nước. Chính vì vậy mà cây lúa đã gắn bó với đời sống của người dân Việt Nam từ bao đời nay. Lúa cũng chính là nguồn lương thực chính của con người. Đi đến đâu trên đất nước, chúng ta cũng có thể nhìn thấy những cánh đồng lúa. Vì vậy mà nước ta vẫn được biết đến với nền văn minh lúa nước.
Ở Việt Nam cũng như một vài nước thuộc châu Á thì cây lúa nước là nguồn lương thực chính. Những hạt gạo trắng mà chúng ta vẫn dùng hàng ngày đó chính là từ cây lúa nước mà ra. Nhờ có cây lúa, đời sống của người nông dân cũng đã khấm khá hơn nhiều.
Cây lúa được trồng ở dưới ruộng nước nên thường được gọi với cái tên là cây lúa nước. Nếu như không có nước, cây lúa cũng không thể sinh sôi và phát triển. Cây lúa thuộc loại rễ chùm và là cây có 1 lá mầm. Nếu ai đã từng nhìn thấy cánh đồng lúa thì biết rõ chúng mọc thẳng. Thân cây được nối với nhau bởi nhiều đốt nhưng chúng rỗng và rất mềm. Chính vì vậy mà người nông dân phải chăm sóc và bảo vệ cây lúa rất cẩn thận từ khi chúng còn là mạ non. Nếu dùng tay bóp nhẹ là cũng đủ khiến thân cây lúa bị nát rồi. Thân cây cũng không to lắm, chiều rộng của nó chỉ chừng 2 đến 3 cm và chiều cao cũng chỉ khoảng 70cm thôi.
Cây lúa được chia làm 3 bộ phận chính. Bộ phận đầu tiên và quan trọng giúp nuôi dưỡng cây lúa sinh sôi và phát triển đó chính là rễ cây. Chúng cắm xuống dưới lòng đất và hút chất dinh dưỡng nuôi cây. Bộ phận thứ 2 là thân cây, chúng là cầu nối giúp chất dinh dưỡng có thể di chuyển được từ rễ lên ngọn cây để nuôi dưỡng những bông lúa. Bộ phận thứ 3 đó chính là ngọn cây. Ngon cây là nơi mà những bông lúa sẽ sinh trưởng và trở thành hạt lúa. Khi còn non, cây lúa có màu xanh nhưng đến khi chín, cả cây lúa sẽ chuyển sang màu vàng. Bông lúa lúc này cũng đẫy đà hơn và có hương thơm phức. Chúng được người nông dân gặt về và trở thành nguồn lương thực chính trong nhà.
Để có được những hạt thóc vàng như vậy phải trải qua một quá trình gieo trồng và chăm bón rất cẩn thận. Người xưa có quan niệm cây lúa muốn phát triển tốt thì phải trải qua 4 giai đoạn đó chính là nhất nước, nhị phân, tam cần, tứ giống. Tức là nước phải tốt, phải đảm bảo thì cây lúa mới có thể sinh trưởng tốt nhất. Thứ hai là phân bón cho cây lúa cũng phải là loại tốt, phải phù hợp với cây lúa để cho cây phát triển. Thứ 3 là người nông dân phải cần cù, chịu khó, phải biết các phương pháp kỹ thuật tiên tiến để áp dụng vào trong trồng cây lúa. Cuối cùng là giống cây. Cây lúa có cho ra những bông lúa vàng trĩu và trở thành những hạt gạo thơm ngon hay không là nhờ vào giống cây. Hạt giống khỏe mạnh sẽ cho ra năng suất cao đem lại cho bà con nhiều lợi ích.
Ban đầu, cây lúa sẽ được cấy xuống ruộng. Có nơi cấy lúa bằng tay, có nơi cấy lúa bằng máy. Lúa được cấy bằng máy sẽ thẳng hàng hơn so với lúa cấy bằng tay. Nhờ có máy móc mà người nông dân cũng đỡ vất vả hơn trong công việc cày cấy.
Từ khi gieo trồng cho đến khi cây lúa trưởng thành, người nông dân phải thường xuyên chăm bón để kịp thời phát hiện ra các ổ sâu bệnh hay chuột phá lúa. Đến khi cây lúa bắt đầu đẻ nhánh thì người nông dân lại lo làm cỏ, bón phân. Tất cả cũng nhằm giúp cho cây lúa phát triển.
Đến khi cây lúa chín, người nông dân sẽ ra đồng gặt lúa về cho vào máy rồi xay thành gạo ăn. Những hạt gạo trắng muốt sau khi nấu chín tạo thành những hạt cơm thơm lừng, ngon miệng. Có rất nhiều giống lúa khác nhau, mỗi giống lúa cho ra những hạt thóc khác nhau, hạt gạo có hương vị khác nhau. Cây lúa có ích khi cho con người gạo ăn nhưng những bộ phận khác của cây lúa cũng rất hữu ích. Lúa non thì cho cốm, trấu thì dùng để bón cho cây, rơm thì dùng làm thức ăn cho gia súc.
Việt Nam từ một đất nước lạc hậu giờ đây đã trở thành một đất nước xuất khẩu lúa gạo lớn thứ hai trên thế giới. Nhờ vậy đời sống của người dân cũng khấm khá hơn. Cây lúa quan trọng với đời sống của con người Việt Nam là vậy.
