tình huống truyện : Tức nước vỡ bờ:
−- Hoàn cảnh gia đình khó khăn, khốn khổ, túng quẫn của chị Dậu. Gia đình chị thuộc hạng “nghèo nhất nhì trong hạng cùng đinh”.
−- Gia đình chị vốn đã khó khăn, nay lại phải lo sưu thuế cho người em đã mất của chồng. Chị đã phải bán 22 gánh khoai, cái ổ chó và dứt ruột đem bán đứa con gái đầu lòng cho lão Nghị bên thôn Đoài.
−- Khi chồng được người ta đưa về, chị vội vàng nấu nắm gạo của bà hàng xóm cho để chồng ăn lấy sức. Nhưng chưa kịp ăn thì tên cai lệ và người nhà lý trưởng đã xông vào nhà đòi tiền sưu.
−- Chị Dậu hết sức van xin cho vợ chồng chị khất thêm nhưng tên cai lệ nào có nghe, hắn ta bịch vào nhực chị, hất chị ra ngoài.
−- Thấy bọn cai lệ xông vào trói chồng, chị Dâu đã đứng dậy túm áo tên cai lệ và hất ra ngoài khiến hắn ngã chỏng quèo.
mạch cảm xúc :
Văn bản "Tức nước vỡ bờ" nói về việc người những nông dân, nhất là người phụ nữ làm nông thường bị áp bức, mà khi bị đè nén quá mức thì người ta sẽ phải nổi dậy đấu tranh. Qua văn bản, tác giả muốn nhắn nhủ, phê phán chế độ phong kiến thối nát thời bấy giờ; "muốn xui người nông dân nổi dậy" để đổi mới, để không còn phải bị áp bức, bị khổ cực.
