* Tóm tắt:
Tấm mồ côi, sống với dì ghẻ và đứa em cùng cha khác mẹ là Cám. Tấm bị mẹ con Cám ngược đãi, sống khổ cực. Được sự giúp đỡ của bụt, Tấm trở thành hoàng hậu. Ngày về giỗ tổ, Tấm bị mẹ con Cám giết. Tấm vùng lên, hóa thân nhiều lần để đấu tranh và cuối cùng Tấm được trở lại bên vua với cuộc sống hạnh phúc và mẹ con Cám bị trừng trị thích đáng.
* Xung đột của văn bản thể hiện qua những nhân vật:
- Tấm>< Cám là chủ yếu, xuyên suốt toàn truyện, liên tục và ngày càng căng thẳng, quyết liệt
- Dì ghẻ >< con chồng đóng vai trò bổ sung, phụ trợ
* Bản chất của xung đột:
- Mâu thuẫn xung đột trong gia đình phụ quyền thời cổ (mâu thuẫn dì ghẻ - con chồng): nguyên nhân của mâu thuẫn này là vấn đề thừa kế gia sản và những quyền lợi khác giữa các thành viên trong gia đình.
- Mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác: cuộc đấu tranh giữa người lương thiện và kẻ gian ác, bất lương.
- Mâu thuẫn xã hội: mâu thuẫn về quyền lợi, địa vị, đẳng cấp xã hội. Tuy nhiên mâu thuẫn này còn khá mờ nhạt.
