Nội dung và những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly
- Về chính trị:
+ Cải tổ hàng ngũ võ quan, thay thế dần các võ quan cao cấp do quý tộc tôn thất nhà Trần nắm giữ bằng những người không phải họ Trần nhưng có tài năng và thân cận với mình.
+ Hồ Quý Ly cho đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và quy định cụ thể, rõ ràng cách làm việc của bộ máy chính quyền các cấp.
+ Đặt lệ cử các quan ở triều đình về các lộ thăm hỏi đời sống nhân dân và tìm hiểu tình hình làm việc của quan lại để thăng hay giáng chức.
- Về kinh tế tài chính:
+ Phát hành tiền giấy thay thế tiền đồng.
+ Ban hành chính sách hạn điền.
+ Quy định lại biểu thuế đinh, thuế ruộng.
- Về xã hội:
+ Ban hành chính sách hạn chế số nô tì được nuôi của các vương hầu, quý tộc, quan lại.
+ Những năm có nạn đói, nhà Hồ lệnh cho các quan địa phương đi khám xét, bắt nhà giàu thừa thóc phải bán cho dân đói và tổ chức nơi chữa bệnh cho dân.
-suy ra không quan tâm đến dân
- Về văn hoá, giáo dục:
+ Bắt các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục.
+ Cho dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm để dạy cho vua Trần và phi tần, cung nữ.
+ Sửa đổi cả chế độ thi cử, học tập.
- Về quân sự: thực hiện một số biện pháp nhằm tăng cường củng cố quân sự và quốc phòng.(nhưng không hiệu)
-Điểm giống và khác nhau thời Lê Sơn với Lý-Trần:
* Giống nhau:
- Về bản chất đều mang tính giai cấp và đẳng cấp.
- Mục đích chủ yếu là để bảo vệ quyền lợi của giai cấp thống trị, trước hết là đặc quyền đặc lợi của vua, triều đình, của các quan lại cao cấp, củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền.
- Đều có một số điều luật khuyến khích nông nghiệp phát triển, ổn định xã hội.
* Khác nhau:
- Luật pháp thời Lý - Trần chưa đầy đủ và có một số điểm tiến bộ như luật pháp thời Lê sơ.
- Luật pháp thời Lê sơ được nhà nước rất quan tâm. Bộ luật Hồng Đức được ban hành là bộ luật hoàn chỉnh, đầy đủ, tiến bộ nhất trong các bộ luật thời phong kiến ở Việt Nam. Một số điều trong bộ luật Hồng Đức bảo vệ quyền lợi cho người phụ nữ, nô tì, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc,…
