Là sản phẩm tinh thần cao quý, văn chương tác động mãnh liệt đến người đọc, đến thế giới cảm xúc và nội tâm của độc giả. Vì vậy, Hoài Thanh đã có nhận định vô cùng đúng đắn : “Văn chương gây cho ta những tình cảm không có và luyện cho ta những tình cảm sẵn có." Nói “Văn chương gây cho ta những tình cảm không có và luyện cho ta những tình cảm sẵn có" là thể hiện sự tác động của văn chương đến với tình cảm của người đọc, gây cho người đọc những tình cảm chưa từng trải qua, hoặc trải qua rồi nhưng ta vẫn chưa thể hiểu được một cách sâu sắc. Trong văn bản " Tinh thần yêu nước của nhân dân ta ", từ già trẻ, gái trai, mọi độ tuổi, giai cấp đều đồng lòng cùng nhau đánh giặc. Dù mang trong mình những cuộc đời khác nhau nhưng đều chung nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước. Trong bài thơ "Quê hương" của Tế Hanh, khiến người đọc như chìm vào những tiếng thơ đưa cả thế hệ trẻ trở về cội nguồn về quê hương-nơi mà chúng ta dù là người sắt đá đên dâu cũng sẽ thật mềm yếu. Hay khi ta đọc câu ca dao " Công cha như núi Thái Sơn,/Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra./Một lòng thờ mẹ, kính cha,/Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con. "Ôi ! Ngọt ngào mà sâu lắng, câu ca dao chính là lời nhắc nhở, khuyên nhủ của ông cha ta về trách nhiệm của con cái đối với cha mẹ, nó làm sâu sắc hơn "những tình cảm ta sẵn có". Quả thật vậy, đúng như Hoài Thanh đã nhận định "Văn Chương luyện những tình cảm ta sẵn có" Có lẽ tôi và bạn vẫn say mê đọc văn và học văn chính vì điều đó.

Hoài Thanh đã viết: "Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có" và ta cũng có thể nói rằng"văn chương "rất đáng quý.Trong những chức năng của văn chương, người ta chú ý nhất đến chức năng truyền cảm. Nghĩa là văn chương có khả năng gây dựng những cảm xúc cho ta. Từ những bài học, những cảm xúc mà chúng ta vừa mới nêu ra, có thể với một số người, nó bắt đầu từ cuộc sống thế nhưng với rất nhiều người nó được "truyền sang” từ những tác phẩm văn chương. Vì thế mà dân gian ta mới có câu sách là người bạn lớn. Nó dạy ta những bài học nhân sinh và nghĩa lý ở đời.Văn chương truyền cho ta niềm vui, nỗi buồn, truyền cho ta những cảm xúc và rung động. Không chỉ thế, văn chương còn tô thêm những tình cảm đã có trong tâm hồn của mỗi chúng ta. Thử hỏi trong chúng ta có ai lại không còn nhớ chút gì về ngày đầu tiên đi học. Với nhiều người có khi những ấn tượng ấy thậm chí vẫn còn sâu sắc lắm. Ấy thế mà tại sao khi đọc bài văn "Cổng trường mở ra" của tác giả Lý Lan chúng ta vẫn thấy xúc động, vẫn hay, vẫn thích đọc đi đọc lại nhiều lần? Câu trả lời có thể có nhiều cách để mà giải thích. Thế nhưng, sự lý giải dễ dàng và hợp tình lý nhất là bởi vì bài văn đã khơi đúng những cảm xúc của chúng ta. Có đọc bài văn, chúng ta mới thấy cái cảm xúc kia là sâu xa lý thú. Và cũng nhờ có đọc bài văn mà chúng ta lại càng khắc sâu hơn một ấn tượng đẹp đẽ về những năm tháng tuổi thơ.Văn chương là tâm hồn và cũng là cuộc sống. Hai thứ ấy quện hòa quấn quýt vào nhau. Cuộc sống là chất liệu của văn chương còn văn chương thì làm đẹp lòng người. Nhưng để lòng người càng thêm yêu thêm đẹp thì văn chương trước hết cũng phải đẹp, phải hay. Nghĩa là nó phải yêu thương đích thực và phải là sản phẩm của những tâm hồn biết yêu thương.Qua đó, câu nói của Hoài Thanh đã khẳng định phần nào cái hay, cái đẹp của"văn chương".