Chữ viết, văn học
Tiếng Sankrit đóng một vai trò quan trọng trong việc truyền tải. Từ chữ Sankrit, các nước Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết đặc trưng cho quốc gia mình. Không những thế, dòng chảy văn học của Đông Nam Á cũng chịu ảnh hưởng nhất định từ Ấn Độ. Điều đó thể hiện rõ nét nhất trong các tác phẩm đậm đà bản sắc dân gian như: Ramayana, Mahabharta, Jakarta, Panchatantra…
Tôn giáo
Ấn Độ được biết đến là cái nôi của một số tôn giáo lớn như: Ấn Độ giáo, Phật giáo,… Đây là ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ ra bên ngoài khu vực mạnh mẽ nhất.
Phật giáo được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm. Nó thâm nhập vào từng quốc gia trong những thời gian không như nhau, bằng những con đường khác nhau và ảnh hưởng của nó cũng không đều nhau. Theo một số nhà nghiên cứu lịch sử, Phật giáo lần đầu tiên xuất hiện tại Đông Nam Á khoảng thế kỉ I-II đầu Công nguyên.
Nghệ thuật kiến trúc
Nhiều người thắc mắc không biết ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ ra bên ngoài như thế nào? Nhưng bạn thấy đấy, ngoài tôn giáo, chữ viết, văn học thì nó còn len lỏi vào trong nghệ thuật kiến trúc. Thể hiện rõ qua các công trình có tính chất tôn giáo. Có thể nói hầu hết các công trình ở Đông Nam Á không làm theo kiến trúc thì cũng là để thờ một vị thần nào đó của Ấn Độ. Các mô típ điêu khắc, trang trí, kiến trúc chủ đề, các mảng phù điêu,.. mang đậm dấu ấn Ấn Độ.
Các công trình kiến trúc nơi đây rất phong phú, đa dạng và theo những hình mẫu nhất định. Ví dụ như:
- Kiến trúc Phật giáo: có hình dạng tháp, mái vòm tròn, chiếc bát úp.
- Kiến trúc Islam: mái tròn, cửa vòm, có hình tháp nhọn, sân rộng (Taj Mahal).
- Kiến trúc Hindu: nhiều tầng đỉnh tháp nhọn, bên ngoài được trang trí bằng các phù điêu với nhiều hình dạng khác nhau.
- Ngoài ra còn có một số công trình kiến trúc nổi bật như: Borobudur, Angkor Wat, Pagan, tháp Chàm.. Lễ hội, ẩm thực
Với các dân tộc cùng chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, chúng ta sẽ gặp một bức tranh lễ tết năm mới rất gần nhau. Bao gồm cả thời gian tiến hành lễ hội, mục đích và tính chất lễ hội.
Ẩm thực Ấn Độ truyền thống với mòn cà ri nổi tiếng đã được phổ biến ở khắp quốc gia trên thế giới. Và dĩ nhiên khu vực Đông Nam Á cũng không là ngoại lệ.
Ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ tại Việt NamTôn giáo
Từ xa xưa, các nhà Ấn Độ đã đến Việt Nam bằng con đường biển vào đầu Công nguyên và thành lập trung tâm Phật giáo lớn nhất thời bấy giờ là Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh).
Vì mới du nhập vào Việt Nam nên Phật giáo lúc này mang màu sắc Tiểu thừa Nam tông. Về sau, vào khoảng thế kỷ IV – V, lại có thêm luồng Phật giáo Đại thừa Bắc tông từ Trung Hoa du nhập.
Do thâm nhập một cách hòa bình, cho nên, ngay từ thời Bắc thuộc, Phật giáo đã phổ biến rộng khắp. Đến thời Lý – Trần, Phật giáo Việt Nam phát triển tới mức cực thịnh. Ở Việt Nam có những di tích cho thấy rõ ràng nhất về sự tồn tại của Ấn Độ giáo là thánh địa Mỹ Sơn của quốc gia Champa cổ, một công trình kiến trúc vĩ đại còn tồn tại đến ngày nay.
Văn học
Từ đầu công nguyên, chúng ta chịu ảnh hưởng rất lớn từ các nước Ấn Độ, Trung Hoa, Ả Rập, Tây Âu….Ở Việt Nam, các tác phẩm sử thi Ấn Độ đã trở thành món ăn tinh thần hấp dẫn truyền từ đời này sang đời khác. Nổi tiếng nhất là bộ sử thi Ramayana.
Nghệ thuật kiến trúc
Tại Việt Nam, sự ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ thể hiện qua các công trình có tính chất tôn giáo như đền, tháp, điêu khắc trên phù điêu. Nền kiến trúc Ấn Độ đã dung hòa, biến đổi cho phù hợp với nền văn hóa của từng nước khác nhau và trở thành điểm nổi bật của chính nước đó như: Borobudur (Indonesia), Angkor Wat (Campuchia), đặc biệt ở Việt Nam thì có thánh địa Mỹ Sơn.
Ngoài ra, kiến trúc Ấn Độ cổ xưa còn được phát hiện qua các công trình đổ nát được xây dựng bằng nhiều loại vật liệu khác nhau chủ yếu là gạch và đá (các công trình của người Champa).
Lễ hội, ẩm thực
Ở Việt Nam, người Chăm là dân tộc chịu ảnh hưởng nhiều nhất của nền văn hóa Ấn. Vì vậy, những lễ hội của họ cũng bắt nguồn từ Ấn Độ được thể hiện qua các lễ hội đền tháp như: lễ hội tháp bà Po Nagar vào tháng tư hằng năm.
Còn với ẩm thực, đặc biệt là món cà ri Ấn Độ, sau khi du nhập vào Việt Nam thì người Việt đã biến tấu. Bằng cách nấu nhiều nước hơn và được dùng với nhiều hình thức đa dạng.
Lễ hội
Ở Campuchia, Tết vào năm mới (Chon chnam thmay) không khác gì nhiều so với tết của người Thái và người Lào, diễn ra vào tháng 4 hoặc tháng 5 dương lịch. Đây là khoảng thời gian chuyển từ mùa khô sang màu mưa và cũng nhằm mục đích cầu mưa qua những tục tế nước vào Phật.
Ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ tại MyanmarTôn giáo
Văn hóa Myanmar chịu ảnh hưởng rõ nét nhất bởi Phật giáo Ấn Độ khi có đến 55 triệu người với 89% theo đạo Phật.
Kiến trúc
Trong những quốc gia Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của Ấn Độ, mỹ thuật Miến Điện thấm nhuần sâu sắc nhất. Đến thời kỳ “Pagan”, vào khoảng thế kỷ XI – XIII thì được xem là thời hoàn kim của mỹ thuật Phật giáo khi tạo được bản sắc độc đáo. Được biết, trước khi đến Miến Điện, tại Myanmar đã từng tồn tại một số vương quốc cổ đại của người Piu và người Môn.
Trong số những công trình kiến trúc quan trọng còn lại của Srishetra, đáng kể nhất là ba ngôi tháp Phật giá cao và có niên đại cổ nhất ở Myanmar (thế kỷ V – VI ) là tháp Bawbawgyi, tháp Payagyi và tháp Payama.
Lễ hội
Hàng năm, tại Myanmar diễn ra 3 lễ hội vô cùng lớn:
- Lễ hội té nước vào năm mới: Lễ hội này mang tên một vị thần tối cao Thagyarmin.
- Lễ hội bắt đầu vào ngày 13 đến 17 tháng 4, ngày 17 tháng 4 là đầu năm mới.
- Lễ hội ánh sáng: vốn tượng trưng cho nền văn hóa Ấn Độ. Lễ hội này có tên Diwali là một lễ hội quan trọng của Ấn Độ giáo. Bắt đầu từ ngày 14 đến 16 tháng Thadingyut.
