Là một nghệ sĩ có tâm hồn vô nhạy cảm, Thạch Lam đã cho "Những ngày thơ ấu" chất chứa “những rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại”. Điều đó đã được thể hiện rõ nét qua nhân vật chú bé Hồng trong đoạn trích "Trong lòng mẹ" của nhà văn Nguyên Hồng. Trước tiên ta thấy rằng chú bé Hồng còn rất nhỏ tuổi - dẫu độ tuổi còn non nớt nhưng chú lại là người vô cùng nhạy cảm. Khi bà cô ngỏ ý muốn biết cháu mình có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ hay không, chú toan trả lời có. Ấy vậy nhưng sự nhạy cảm đã khiến chú nhận ra nét mặt khi cười rất kịch cùng giọng điệu mỉa mai của chú bé. Đứa trẻ ấy còn biết rằng mọi cử chỉ của bà cô đều là giả dối, mọi lời nói ra đều hàm chứa sự cay nghiệt, độc địa. Chú nhận ra bà cô chỉ muốn tiêm nhiễm vào đầu mình những rắp tâm tanh bẩn để mình khinh miệt và ruồng rẫy mẹ. Và cũng vì "rung động cực điểm" nên chú đã đau đớn biết bao, tủi nhục biết bao trước những lời bà cô nói về mẹ. Những rung động cực điểm ấy xuất phát từ tình yêu thiết tha và niềm tin tuyệt đối chú dành cho mẹ. Ta còn tìm thấy sự "rung động cực điểm" ấy qua khoảnh khắc trong lòng mẹ. Chú như đang sống trong một thế giới thần tiên êm dịu, hạnh phúc. Chú bỗng thấy mẹ đẹp lạ thường, hơi quần áo và hơi thở từ khuôn miệng xinh xắn của mẹ thơm tho lạ thường. Phải là một chú bé với trái tim dạt dào xúc cảm thì chú bé Hồng mới có những cảm nhận tế vi như vậy. Qua sự "rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại” của nhân vật chú bé Hồng, ta càng thêm hiểu và khâm phục cái tài, cái tâm của nhà văn Nguyên Hồng.
Xin Hay Nhất
