biến dị tổ hợp chỉ xuất hiện ở những loài sinh sản hữu tính vì: sinh sản hữu tính có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái . quá trình trao đổi chéo giữa các NST tương đồng trong lần phân bào của giảm phân 1, sự phân li độc lập của các NST trong quá trình giảm phân tạo giao tử và cuối cùng là sự tổ hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử đực và giao tử cái để tạo thành hợp tử.
ý nghĩa của biến dị tổ hợp: biến dị tổ hợp có vai trò quan trọng trong chọn giống và tiến hóa.