Vì tên truyện là Dế Mèn Phiêu Liêu Kí, tác giả Tô Hoài muốn gửi gắm cho tất cả chúng ta một bài học đáng nhớ và rồi cùng tiến sâu vào thế giới kì diệu, những cuộc khám phá được bật mở ra. Mỗi câu chuyện là một ghi nhớ để đời tha thiết. Tác giả không những muốn cho Dế Mèn cảm nhận được tình yêu con ngừoi mà còn muốn cho tất cả mọi người chúng ta cũng hiểu được như thế. Trước khi tắt thở, Dế Choắt cho Dế Mèn một lời khuyên quý giá và cũng là một bài học cho chúng ta: "ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy". Sau đó, Dế Choắt tắt thở, Dế Mèn bắt đầu thấy hối hận và nhớ đến lời khuyên của Dế Choắt suốt đời.
