* Nguyên nhân
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Ngày 13-7-1885, nhân danh vua Tôn Thất Thuyết, xuống chiếu Cần Vương lần 1.
+ Ngày 20-9-1885 chiếu Cần Vương lần 2 được phát ra.
+ Năm 1885-1896 cuộc khởi nghĩa Hương Khê bùng nổ.
- Nguyên nhân khách quan:
+ Thực dân Pháp đẩy mạnh hoạt động chiếm đóng Việt Nam.
+ Âm mưu: Pháp muốn đánh bại triều đình để xâm chiếm Việt Nam. Đờ-cuốc-xi tuyên bố rằng “cái nút của vấn đề nước Nam là ở Huế”.
* Diễn biến
- Từ năm 1885 - 1888: giai đoạn chuẩn bị lực lượng, xây dựng cơ sở chiến đấu của nghĩa quân.
- Từ năm 1888 - 1896: giai đoạn chiến đấu quyết liệt.
+ Dựa vào vùng rừng núi hiểm trở, có sự chỉ huy thống nhất và phối hợp tương đối chặt chẽ, nghĩa quân đã đẩy lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch.
+ Để đối phó Pháp tập trung binh lực và xây dựng một hệ thống đồn, bốt nhằm bao vây, cô lập nghĩa quân. Đồng thời chúng mở nhiều cuộc tấn công quy mô vào căn cứ chính Ngàn Trươi.
+ Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện ngày càng gian khổ hơn, lực lượng suy yếu dần.
+ Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh (28-12-1895), cuộc khởi nghĩa được duy trì thêm một thời gian dài rồi tan rã.
* Kết quả
- Cuộc khởi nghĩa thất bại
- Cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa lớn nhất và tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương.
- Cuộc khởi nghĩa đã nêu cao truyền thống đấu tranh, kiên cường, bất khuất của dân tộc.
- Nghĩa quân đã dành nhiều chiến công và gây cho Pháp những tổn thất lớn, làm chậm quá trình xâm lược của thực dân Pháp.
