Bắt đầu từ lúc ném hột mộng xuống đồng. Thông thường ném buổi sáng thì buổi chiều mộng "ngồi" được, tức là rễ đã bám được vào đất và mầm nhọn đã xuôi hướng lên trời. Bác nông dân hoàn toàn có thể yên tâm vì nó đã sống được trong môi trường mới, đích thực của nó.
Qua hôm sau, mầm nhú lên cao hơn, bắt đầu có chút xanh xanh, người ta bảo là mạ đã "xanh đầu". Mạ cũng có "gan". "Gan mạ nằm ở thân non, dễ bị gãy nát. Nhổ không khéo, nhỡ để giập "gan" thì dảnh mạ sẽ "chết".
Cấy xuống được vài ba hôm thì lúa đâm rễ mới, gọi là bén chân hay "đứng chân". Cũng như chữ "ngồi" ở trên, chữ "đứng chân" rất chính xác, rất hình tượng, vì chỉ vài ba hôm trước do mới cấy, mọi cây lúa đều ngả nghiêng, xiêu vẹo, thậm chí có cây còn bị nổi trên mặt nước nữa. Giờ đây đã "đứng chân" được, tức là cũng giống như người ta, có một tư thế đứng chân vững vàng, đã chắc chắn bám trên mặt đất.
Khác với lúc nảy mầm, cây lúa sinh sôi bằng cách"đẻ nhánh" thi nhau mọc ra tần vần thành khóm .Vào khoảng tháng hai âm lịch ,khắp cánh đồng mơn mởn màu xanh.Dáng cây thon thả,mềm mại,sắc lá non tơ đầy sức sống gợi cái gì ấy tươi trẻ ,xinh xắn,dịu dàng.Đó chính là cây lúa"đang thì con gái",thời đẹp nhất của đời lúa,đời người.Gặp hôm trời quang mây tạnh,đứng ở đầu làng mà trông,cánh đồng trải dài bát ngát,đẹp tựa bức tranh.
