Có thể nói nhân vật xưng ‘tôi’ – người kể chuyện – là chính nhà văn (?! ) – vơi cái tài kể chuyện qua miêu tả, nhân vật trữ tình xưng ‘tôi’ đã làm sống dậy một kỉ niệm xa xưa. Hai cây phongtrở thành một biểu tượng đặc biệt của một vùng quê.
Nhân vật trữ tình như phân thân thành hai tâm hồn: một là hoạ sĩ, một là con người xứ Ku-ku-rêu? Thật ra ở đây ta chỉ nghe thấy lời kể, lời tả, nói lên cảm xúc của chủ thể trữ tình.
Nhưng qua nội dung bài văn ta có thể hiểu ‘Hai cây phong’mọc giữa một ngọn đồi như một bức tranh có cảnh gần như ‘chúng hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi… ‘Và có cảnh xa như: ‘đứng xa thế cũng khó lòng trông thấy ngay được, nhưng tôi thì bao giờ cũng cảm biết được, chúng lúc nào nhìn cũng rõ… ‘trong mạch kể chuyện xưng ‘chúng tôi’ có sự thu hút rất mạnh mẽ đối với bọn trẻ.
Đó là vì vào những năm học cuối cùng các cậu nhỏ đã sống thật đẹp đẽ với hai cây phong!
Các cậu reo hò huýt còi ầm ĩ chạy lên đồi để trèo lên hai cây phong, trèo lên để hưởng cái không khí trong ‘bóng râm mát rượi và tiếng lá xào xạc dịu hiền’. Cắccậu đã ‘công kênh nhau bám vào các mắt mấu và cành cây trèo lên cao làm chấn động cả vương quốc loài chim’
Rồi, chẳng phải chỉ có thế, các cậu còn leo cao lên nữa, cao mãi, để thi nhau về lòng can đảm và ai khéo hơn ai! ở cái độ cao ấy các cậu sửng sốt rồi nín thở để nhìn ‘phía sau làng là dải thảo nguyên hoang vu trong làn sương mờ đục ‘.
Cách viết này không chỉ thông qua cái nhìn của người hoạ sĩ, mà cầu chuyện còn được khơi dậy trong lòng các cậu học trò của cái thời còn thích trèo cây, khám phá thế giới chim muông và làng xóm từ trên cành cao!
Thuở ấy, các cậu chưa hề nghĩ đến ai là người đã trồng hai cây phong ấy trên đồi cao. Bây giờ thì ai cũng biết đó là cây phong do thầy Đuy-sen và em học sinh gái An-tư-nai trồng để gửi vào đó một ước mơ trong truyện ‘Người thầy đầu tiên’.
Tuy vậy, nếu ta đi theo mạch kể của người kể xưng ‘tôi’ thì qua cảnh vật, nhân vật chủ thể trữ tình đã bộc lộ khá sâu xắc cảm xúc của mình. Đó là mỗi khi đi xa trở về trong lòng luôn nghĩ thầm: ‘Ta sắp được thấy chúng chưa, hai cây phong sinh đôi ấy? Mong sao chóng về tới làng, chóng lên đồi mà đến với hai cây phong! Rồi sau đó cứ đứng dưới gốc cây để nghe mãi tiếng lá reo cho đến khi say sưa ngây ngất’.
