Người đồng mình là cách gọi độc đáo của Y Phương về con người quê hương. Cách gọi ấy thể hiện sự gần gũi, gắn bó. Đặc biệt kết hợp với hô ngữ "con ơi" khiến lời thơ trở nên tha thiết kì lạ, đúng là lời của người cha yêu con. Người đồng mình là những con người sống thơ mộng, nghĩa tình, yêu lao động, yêu cuộc sống và đặc biệt rất tài hoa. Nét đẹp ấy được thể hiện rất rõ trong đời sống sinh hoạt hằng ngày. Cái "yêu lắm" của người đồng mình đã được người cha lí giải thật cụ thể bằng lối tư duy giàu hình ảnh của người miền núi. Dưới bàn tay tài hoa của họ, những nan nứa, nan tre đã biến thành "nan hoa". "Vách nhà" không chỉ được làm bằng tre, bằng gỗ mà còn được "ken câu hát". Các động từ "ken", "cài" vừa miêu tả chính xác những động tác khéo léo trong lao động vừa gợi sự gắn bó quấn quýt của con người quê hương. Đến đây ta đã hiểu được cái "yêu lắm" của người đồng mình chính là sự chăm chỉ, cần cù trong lao động, là cốt cách tài hoa và tinh thần lạc quan, yêu đời. Cuộc sống đầy ắp niềm vui, tiếng hát của người đồng mình đã được đặt trong một thiên nhiên thơ mộng, nghĩa tình. Vẻ đẹp của thiên nhiên quê hương được gợi ra qua hai hình ảnh "cánh rừng" và "con đường". "Rừng cho hoa" là cho vẻ đẹp để tô điểm cho cuộc sống, cho cảm xúc để nuôi dưỡng tâm hồn. Còn "con đường cho những tấm lòng" là cho tình cảm, cho sự gắn bó, sẻ chia. Cái tài của Y Phương là nói về vẻ đẹp của thiên nhiên quê hương mà lại gửi ra vẻ đẹp của người đồng mình - vẻ đẹp của một tâm hồn lãng mạn, ấm áp nghĩa tình. Qua lời thủ thỉ tâm tình người cha đã cho con hiểu rằng bên cạnh gia đình thì quê hương cũng đùm bọc, che chở, nuôi dưỡng con cả về tâm hồn lẫn thể xác. Đến đây cảm xúc đã chuyển một cách tự nhiên từ tình cảm gia đình sang tình yêu quê hương. Lời cha nói với con về ân tình, ân nghĩa của quê hương chính là nuôi dưỡng trong con tình yêu với nơi chôn rau cắt rốn.
