Thật vậy, thuở xua khi còn chưa có bút bi, bút máy như ngày nay, để có được bủ viết ta phải mài cả thỏi mực Tàu với nước. Nếu sơ ý, chỉ 1 chút thôi, mực sẽ dây vào cả chân tay, vào quần áo chúng ta, rất khó giặt sạch. Vì thế, màu đen của mực hay nói cách khác là mực trong câu tục ngữ tượng trung cho cái xấu xa, mặt tiêu cực. Còn đèn thì sao ?Đèn là vật cho ta ánh sáng để soi tỏ mọi thứ xung quanh nên nó tượng trưng cho mọi điều tốt lành, sáng sủa. Từ hai hình ảnh tương phản đối lập: mực và đèn, câu tục ngữ ngầm nhắc nhở chúng ta rằng: nếu chơi với hạng người xấu, ta sẽ bị ảnh hưởng thói hư, tật xấu, nếu kết bạn tốt thì con người sẽ tốt, hoàn cảnh sống xấu thì con người sẽ xấu. Vì vậy, chúng ta phải biết chọn bạn mà chơi.

    Bạn đã từng cho rằng: Gần mực chưa chắc đã đen, gần đèn chưa chắc đã sáng. Không sao cả. Tuy nhiên, đó chỉ là con số ít ỏi trong xã hội, đó là những người ít giữ mình đối với cái xấu nhưng lại bảo thủ, không mở rộng chào đón sự tốt đẹp. Vì thế, đa phần chúng ta vẫn ''ở bầu thì tròn, ở ống thì dài''. Sự đời ra sao con người ra vậy

    Thực tế cuộc sống cho ta thấy câu tục ngữ trên là hoàn toàn có cơ sở

    Chẳng ở đâu xa, ngay trong gia đình mỗi chúng ta cũng thế. Bạn cứ để ý mà xem, có phải rằng nếu trong một gia đình, mọi người hòa thuận, bình đẳng yêu thương tức là một gia đình hạnh phúc thì con cái thường rất ngoan ngoãn, hiếu thảo. Ngược lại nếu ông bà, cha mẹ. anh chị không làm tấm gương cho con em noi theo thì chúng chắc chắn sẽ hư hỏng, tâm hồn trẻ thơ bị ảnh hưởng nặng nề. Đến cậu bé Mạnh  Tử năm nào cũng phải cảm ơn tạo hóa ban cho cậu người mẹ nết na, nhờ có người phụ nữ đấy, sau này Mạnh Tử có thể học rộng, tài cao được suy tôn là Á Thánh

   Đến bây giờ, tôi vẫn chưa phủ định ý kiến của bạn, gần mực chưa chắc đã đen, gần đền chưa chắc đã sáng. Qủa thật, chúng ta nên khâm  những người như thế. Họ như những đóa hoa sen nở''gần bùn mà chả hôi tanh mùi bùn'', nhưng nhỡ đâu, bạn ơi, thậm chí cả tôi đều không như những đóa hoa sen nở rực rỡ hương giữa hồ kia thì sao? Vì vậy tôi nghĩ, tất cả chúng ta hãy sơm nhận thức trong việc quan hệ bạn bè, phải thận trọng sáng suốt không phải ân hận về sau

   Câu tục ngữ như một lời nhắn nhủ nhẹ nhàng khiến ta phải thấm thía suốt cuộc đời về cách rèn luyện, tu dưỡng đạo đức sao cho tôt, tránh xa cái xấu như người xưa đã dạy:

                             Thói thường gần mực thì đen

                 Anh em bạn hữu phải nên chọn làm người