Nguyễn Thành Long là 1 trong những cây bút văn xuôi xuất săc nhất của nền văn học hiện đại VN, đặc biệt có sở trường viết truyện ngắn. Với phong cách giàu chất trữ tình, chất thơ,thể hiện những triết lí ,suy ngẫm về con người và cuộc đời. Đến vs t/p Lặng lẽ Sa Pa đc ra đời sau 1 chuyến đi thực tế ở Lào Cai vao1970, lúc miền bắc đg say sưa đi lên xd xhcn. Qua đó truyện đã khắc họa nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng với biết bao phẩm chất cao đẹp về lý tưởng và lẽ sống cao đẹp của con người đặc biệt là giới trẻ.
Anh thanh niên n/v chính t/p. Là chàng trai 27 tuổi, quê Lào Cai, sống 1 mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu. Từ lời kể của bác lái xe ta hiểu rõ đcvề tính cách và con người anh. Hoàn cảnh sống của anh thật khắc nghiệt.Anh sống ở đỉnh núi cao,hoang vu,lạnh lẽo,sống cô độc 1 mình,phải đối mặt vs bao thử thách: chống chọi vs khí hậu khắc nghiệt, công việc phải tỉ mỉ và chính xác. Hơn thế, anh phải đối mặt vs nỗi cô đơn khủng khiếp tới nỗi bác lái xe n/x là "1 trong những người cô độc nhất thế gian". đó là thử thách rất lớn đối vs người trẻ tuổi như anh.
Trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy,công việc của ah cx đầy gian khổ,khó khăn,thử thách: đo gió,mưa,tính mây,nắng, đo chấn động mặt đất ah làm việc 1 mình trong tgian khắc nghiệt,trong thời tiết đêm đồng lạnh giá, thậm chí có cả mưa tuyết. công việc của ah đòi hỏi nhiều sự tỉ mị ,chính xác bởi nó phục vụ cho công tác sx và chiến đấu.
Tuy hoàn cảnh sống và cviec khó khăn như vậy nhưng ở ah luôn sáng ngời phẩm chất cao đẹp. Ah là người sống có lí tưởng, có ý thức trách nhiệm cao và tình yêu đối vs cviec . anh suy nghĩ cviec giản dị nhưng vô cùng nghiêm túc và sâu sắc" khi ta làm việc ta vs công việc là đôi". công việc của ah gắn liền vs việc của bao ah em đồng chí. Công việc gian khổ nhưng cất đi thì buồn chết.Và ah luôn xác định"Mình sinh ra là gì,...mình vì ai mà làm việc?" .Tình yêu công việc,ý thức về công việc đã giúp ah vượt qua tất cả khó khăn trong c/s nơi đây. ko chỉ vậy, ah là người sống có mục đích,lí tưởng cao đẹp. Ah xác định đc ý nghĩa của tuổi trẻ là làm việc để cống hiến cho cuộc đời, cho nhân dân.Vi thế sống 1 mình ở cồ dộc núi cao mà anh không thấy buồn,thấy cô đơn. Lí tưởng sống của anh chính là lí tưởng sống của thời đại anh là người yêu dời ,yêu cuộc sống,biết làm dẹp cho cuộc đời mình giữa núi rừng hoang văng,cao xa tít tắp. Anh tự cải thiện cho dời song vât chất mình . Anh nuôi gà trồng rau,làm vườn,trong thuốc.cuộc sống của anh rất phong phú. Anh còn làm giàu cho cuộc sống tinh thần cua minh. Ngôi nhà nhỏ bé của anh nằm giữa khu vườn tràn ngập hoa :hoa don,thược dược,... làm cho ông hoa sĩ già phải ngạc nhiên,ngỡngàng và cô kĩ sư chỉ biết ồ lên một tiếng dầy vui sướng. Từ do cho thấy anh có tâm hồn nhạy cảm,tình yêu thiết tha vs cuộc sống thì anh ms tao cho mình một cs nên thợ tới vậy khi chỉ sộngg một mình Anh thanh niên là một người cởi mở,chân thành, trân quý tình cảm của mọi người và dành rất nhiều tình cảm đến những người xung quanh mình. Anh gửi củ tam thất cho vợ của bác lái xe, gửi làn trứng cho bác họa sĩ, gửi tặng đóa hoa cho cô kỹ sư. Đằng sau những món quà giản đơn ấy là sự quan tâm chân thành và chu đáo từ một tâm hồn hồn hậu. Cuối cùng anh là người rất khiêm nhường. Anh luôn thấy mình nhỏ bé ,bình thường so vs người khác. anh giới thiệu bác hoa sĩ vẽ những người giỏi hơn mình, phục vụ tốt hơn mình như ông kĩ sư vườn rau va nhà nghiên cứu khoa học về sét
Với từ liệu cuộc sống phong phú cùng tai năng sáng tao trong nghệ thuật xây dựng nhân vật,cốt truyện dộc dáo,giàu chất tho tình huống truyện có ý nghĩa giàu sức gợi Nguyễn Thành Long khắc hoa thành công chân dung nhân vật anh thanh niên. Anh là người tiêu biểu cho thế ệ trẻ Việt Nam.
