Dân tôc Việt Nam vốn có truyền thống đạo lí vô cùng tốt đẹp, được xây dựng và phát triển trên nền tảng của tư tưởng nhân đạo. Một trong những tiêu chuẩn đánh giá phẩm chất đạo đức của con người chính là lòng nhân ái và lối sống vị tha. Từ xưa, ông cha ta đã quan tâm dạy dỗ con cháu những bài học đạo lí qua ca dao, tục ngữ mà câu: Thương người như thể thương thân là một ví dụ điển hình.
Để hiểu rõ đạo lý sâu sắc ông cha ta gửi gắm, chúng ta cần cắt nghĩa được từng ý trong câu tục ngữ ngắn gọn, xúc tích. “Thương người” là sự quan tâm, chia sẻ, yêu thương và giúp đỡ mọi người xung quanh, nhất là những lúc họ gặp khó khăn. “Thương thân” tức là sự yêu quý, trân trọng chính bản thân mình. Từ đó có thể hiểu “thương người như thể thương thân” là yêu thương, đồng cảm và giúp đỡ những người xung quanh như yêu thương chính bản thân mình.
Từ câu tục ngữ “thương người như thể thương thân”, ông cha ta muốn nhắn nhủ tới tất cả chúng ta phải biết yêu thương, sẻ chia với mọi người, đặc biệt là trong lúc khó khăn, hoạn nạn, gặp trắc trở trong cuộc sống. Xa hơn nữa đó là sự đoàn kết, gắn bó trong nhân dân. Bởi lẽ, một cây làm chẳng nên non. Chúng ta đang sống trong một xã hội, một tập thể, một cộng đồng, ai rồi cũng sẽ có những lúc gặp khó khăn. Như thế, nếu biết yêu thương và giúp đỡ thì sẽ còn tạo nên một tinh thần đoàn kết, truyền thống quý báu của dân tộc.
Chúng ta ai cũng hiểu rằng: là người sống trong xã hội, không ai sống lẻ loi, đơn độc được mà phải tập hợp thành đoàn thể, cộng đồng. Trong gia đình ta có mối quan hệ anh em, những người cùng huyết thống, cùng có những kỉ niệm vui buồn bên nhau. Họ chẳng khác nào như chân với tay trong cùng một cơ thể. Do đó khi có ai gặp hoạn nạn khó khăn, mọi người đâu nỡ quay mặt làm ngơ cho được, bởi "máu chảy ruột mềm”
Rộng hơn nữa là tình đồng hương, tình giai cấp, tình dân tộc. Người miền Bắc, người miền Trung, người miền Nam, người Kinh, người Thượng… đều là dân tộc Việt Nam bởi cùng chung một bọc do mẹ Âu Cơ sinh ra (đồng bào). Lịch sử hơn bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước đã chứng minh truyền thống đoàn kết chung sức, chung lòng đánh giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước của dân tộc Việt Nam là truyền thống vô cùng tốt đẹp.
Tại sao chúng ta nên sống theo tinh thần của câu tục ngữ Thương người như thể thương thân?
Để có thể sống một cuộc sống đầy đủ ý nghĩa, mỗi cá nhân phải hòa nhập cộng đồng, cùng chia sẻ vui buồn, sướng khổ với mọi người. Tục ngữ có câu: Không ai nắm tay suốt ngày tới tối; hay:Sông có khúc, người có lúc ý nói là trong cuộc đời, khó ai có thể thuận lợi, vuông tròn mọi lẽ. Cho nên trước hết mình phải sống tốt với mọi người thì mọi người mới đối xử tốt lại với mình.
Thực tế cho thấy nhân dân ta đã sống theo quan điểm ấy tự lâu đời. Ở đâu có người gặp hoạn nạn, thiên tai là lập tức có hàng trăm triệu tấm lòng hướng về an ủi, động viên, giúp đỡ cả tinh thần và vật chất. Phong trào người người, nhà nhà làm việc thiện hiện nay đã lan rộng trên khắp đất nước. Từ những vị lãnh đạo, các nhà doanh nghiệp, đến bộ đội, cán bộ, công nhân, nông dân, học sinh, sinh viên,… đều sẵn sàng đóng góp để xây dựng những ngôi nhà tình nghĩa, nhà tình thương, những mái ấm cho trẻ mồ côi bất hạnh, những trại dưỡng lão cho người già cô đơn…
“Tuổi nhỏ làm việc nhỏ”, không có gì lớn lao, chỉ cần biết giúp đỡ bạn trong lớp, tham gia quyên góp giúp đỡ đồng bào bị thiên tai, giúp đỡ gia đình neo đơn, người già, người tàn tật. Đó chính là biểu hiện tốt đẹp giữa người và người trong xã hội mà mỗi chúng ta cần phải thực hiện trong cuộc sống hằng ngày.Câu tục ngữ đã cho ta một bài học về đạo lí làm người. Lời dạy ấy mãi vang bên tai ta nhắc nhở ta phải có lòng nhân ái, phải biết thương yêu mọi người xung quanh như thương yêu chính bản thân mình. Phát huy được truyền thống tốt đẹp của cha ông là chúng ta vừa thể hiện nhân cách làm người vừa góp phần xây dựng một đất nước văn minh tiến bộ.
Ngày nay xã hội ngày càng phát triển, mọi giá trị xã hội giường như có sự thay đổi, việc thể hiện lòng yêu nước, tình yêu thương giũa con người với con người cũng có nhiều cách thể hiện khác nhau. Chúng ta có thể có nhiều cách giúp đỡ người khác, nhưng cần nhờ một điều tinh thần thương người như thể thương tâm, luôn được ghi tâm khắc cốt, luôn chảy trong dòng huyết mạch của mỗi người Việt Nam.
# BÔNG SIU MỀM
