Đọc bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu chắc hẳn người đọc không thể quên được ba câu thơ cuối đầy lãng mạn và sâu sắc :
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Là người lính, nhiệm vụ chính của các anh là đánh giặc, vì thế tình đồng chí đẹp nhất là sự gắn bó của những người lính khi thực hiện nhiệm vụ. Vậy các anh đang đứng trước nhiệm vụ gì ? Nó là đầy rẫy những khó khăn thử thách bởi những việc mà các anh đang làm đây sự sống và cái chết chỉ cách nhau trong gang tấc :
Đêm nay rừng hoang sương muối
Các anh làm nhiệm vụ trong đêm khuya, giữa rừng hoang vắng, hứng chịu từng cơn rét đậm rét hại của sương muối - sương giá đọng trên cành lá, trắng như muối, thường chỉ xuất hiện mùa đông miền Bắc. Chính vì xuất hiện trong cảnh tượng âm u , lạnh lẽo như thế, hình ảnh người lính lại hiện lên thật cao đẹp :
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Dẫu có khó khăn, gian khổ các anh vẫn kề vai sát cánh, cùng nhau " chờ giặc tới". Bỗng chốc tầm vóc của người lính trở nên thật kì vĩ, lớn lao. Các anh không chỉ mang trên mình một nghĩa vụ cao cả - bảo vệ nền hòa bình cho dân tộc mà còn thực hiện nghĩa vụ ấy với một tư thế chủ động, hiên ngang, sẵn sàng cầm súng chiến đấu, các anh là những người nông dân mặc áo lính dũng cảm. Hơn nữa, ở các anh còn thấm đượm tình đồng chí sâu sắc, từ "bên" không chỉ cho thấy sự đồng cam cộng khổ, kề vai sát cánh mà còn nối liền hai con người từ những vùng miền xa xôi lại với nhau, bởi tinh thần chiến đấu của các anh là bao la, là rộng lớn, nó phá vỡ mọi khoảng cách để giờ đây các anh cùng nhau "chờ giặc tới". Tình đồng chí lại được thể hiện rõ nét ở câu cuối bài thơ:
Đầu súng trăng treo.
Vừa là câu kết của toàn bài vừa là điểm nhấn, câu thơ nêu lên biểu tượng cao đẹp của tình đồng chí thời kì kháng chiến chống Pháp. Súng tượng trưng cho chiến tranh ( hiện thực); trăng tượng trưng cho hòa bình ( lãng mạn ); hai hình ảnh hòa quyện với nhau song hành trong câu thơ đã nói lên khát vọng của những người chiến sĩ nói riêng và toàn dân nói chung về một dân tộc độc lập, một đất nước tự do. Súng là mặt đất, trăng là trời cao, ở các anh luôn có sự kết hợp giữa chất chiến sĩ và chất thi sĩ - một nét đẹp của con người Việt Nam.
* Câu hỏi tu từ : in đậm
* Phép lặp ( điệp ngữ ): người lính
