Trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, nhân vật Ngô Tử Văn là nhân vật trung tâm của truyện, đại diện tầng lớp trí thức yêu nước, dũng cảm, khảng khái, dám đứng lên chống cái ác, trừ hại cho dân. Nhân vật đã được tác giả lý tưởng hóa để gửi gắm những ước mơ, thông điệp về sự tồn tại mãi mãi của cái thiện, chân lý. Về lai lịch và tính cách, Ngô Tử Văn có tên Soạn và là người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang. Theo như trong tác phẩm có giới thiệu thì nhân vật có tính cách hhảng khái, cương trực, nóng nảy thấy sự gian tà thì không chịu được. Thậm chí, danh tiếng của Ngô Tử Văn Nổi còn lan đến vùng Bắc. Chúng ta có thể nhận thấy rằng, tác giả giới thiệu trực tiếp nhân vật theo phương pháp truyền thống của văn học trung đại, tạo cho nhân vật yếu tố chính xác, đáng tin cậy, qua đó giúp người đọc tin tưởng vào sự có thật của nhân vật này. Hơn nữa, lời giới thiệu mang giọng điệu khen ngợi, hướng người đọc vào những hành động chính nghĩa của nhân vật. Tiếp theo, hành động đốt đền của Ngô Tử Văn đã để lại cho người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc.  Vì Ngô Tử Văn cảm thấy tức giận, phẫn nộ trước sự tác oai tác quái của hồn ma tên tướng giặc họ Thôi nên hành động như vậy là để muốn ra tay trừ hại cho nhân dân, mang lại cuộc sống yên bình. Mặt khác, theo tín ngưỡng dân gian, đốt đền là hành động báng bổ thần linh, là hành động khi quân phạm thượng cho nên ai cũng kiêng kị không dám đụng chạm. Ta có thể nhận thấy rằng hành động của Ngô Tử Văn không xúc phạm đến thần linh bởi vì thổ địa ở đây đã sớm bị đuổi đi rồi, đây chính là nơi trú ngụ của hồn ma tên tướng giặc họ Thôi - kẻ thù xâm lược nước ta và giờ đây làm yêu làm quái trong dân gian, gây khổ đau cho nhân dân. Chính vì vậy, hành động của Ngô Tử Văn chính là hành động chính nghĩa của người thấy gian tà thì không chịu được, là hành động của một chính nhân quân tử, của một người tri thức dám đứng ra bảo vệ nhân dân. Trước khi đốt đền, Ngô Tử Văn đã tắm gội chay sạch, khấn trời. Đây chính là biểu hiện của việc lấy lòng trong sạch, muốn bảo vệ sự bình yên cho người dân ra làm minh chứng cho hành động chính nghĩa của mình. Theo em, đây là hành động nghiêm túc, có chủ đích và suy nghĩ kỹ lưỡng của Ngô Tử Văn chứ không phải là sự bột phát nhất thời. Tử Văn chính là con người biết suy nghĩ và làm chủ hành động của mình, kính trọng thần linh một cách sáng suốt, cương trực, dũng cảm vì dân trừ bạo. Khi đốt đền, Ngô Tử Văn đã châm lửa đốt đền cương quyết, dứt khoát vượt lên sự tưởng tượng của người thường. Đây chính là phẩm chất dũng cảm, cứng rắn, dám làm những điều không ai có thể làm để diệt trừ cái ác, quyết tâm trừ hại cho dân, bảo vệ thổ thần nước Việt. Sau khi đốt đền, Tử Văn thấy khó chịu, đầu lảo đảo, bụng run run rồi nổi lên một cơn sốt rét, có người cao lớn, khôi ngô đội mũ trụ đến đòi làm trả lại đền và có ông già áo vải, mũ đen, phong độ nhàn nhã đến tỏ lời mừng và kể rõ đầu đuôi sự việc. Và đây chính là Thổ công bày tỏ ý muốn giúp đỡ và ủng hộ hành động của Tử Văn. Cuộc đối đầu giữa Tử Văn và hồn ma tên tướng giặc càng làm rõ được phẩm chất cương trực và đức tính gian xảo, độc ác của tướng giặc họ Thôi. Khi tên tướng giặc giả làm cư sĩ đến đe dọa, mắng chửi Ngô Tử Văn, đòi dựng lại ngôi đền thì thái độ Ngô Tử Văn là ặc kệ, ngồi ngất ngưởng, tự nhiên. Ta có thể thấy, Tử Văn là người can đảm, dũng mãnh khinh thường sự đe dọa, hống hách của tướng giặc. Khi nghe Thổ công kể lại sự việc mình bị hại nhưng vẫn nhẫn nhịn cam chịu, căn dặn Ngô Tử Văn cách đối phó với tên tướng giặc thì Tử Văn đã hỏi kĩ lại chuyện và sẵn sàng chuẩn bị cuộc chiến với tên bách hộ họ Thôi. Tóm lại, Ngô Tử Văn đầy can đảm bản lĩnh, dám làm những điều cả thần thánh cũng phải kinh sợ, là người dũng cảm, trọng nghĩa khí, bất bình và dám đấu tranh chống lại sự phi lí ở đời. Đồng thời, truyện cũng phản ánh hiện thực xã hội còn chưa phân biệt được phải trái, trắng đen, người tốt vẫn còn bị hãm hại. Cuối cùng là cuộc đối đầu giữa Tử Văn và hồn ma tên tướng giặc dưới Minh ti. Khi Ngô Tử Văn bị bắt giải xuống âm phủ, tại đây đã diễn ra cuộc xét xử Ngô Tử Văn dưới âm phủ. Trước những lời vu cáo xảo quyệt của hồn ma tên tướng giặc, thái độ quát nạt, giận dữ của Diêm Vương thì Ngô Tử Văn vẫn tỏ thái độ cứng cỏi trước Diêm Vương đầy uy quyền, đấu tranh vạch mặt tên tướng giặc gian tà. Cuối cùng, Ngô Tử Văn vẫn luôn bình tĩnh, khảng khái không chịu nhún nhường, xin đem tư giấy đến đền Tản Viên chứng thực. Sau khi chứng thực, Tử Văn được xử thắng kiện và được tiến cử làm chân phán sự ở đền thánh Tản Viên. Đây chính là sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác, cái thiện có thể đến muộn nhưng không thể nào không đến. Cuối cùng, Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên bằng chính nghĩa và sự dũng cảm, cương trực đấu tranh cho chính nghĩa, cuối cùng Ngô Tử Văn đã chiến thắng. Chi tiết này có ý nghĩa to lớn. Tai họa đã qua đi, nhân dân được hạnh phúc, diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn ác, những yếu tố gây họa cho dân gian, cũng như thể hiện niềm tin vào công lí cái thiện chiến thắng cái ác, chính nghĩa thắng gian tà và thể hiện sự dũng cảm, kiên cường, khảng khái diệt trừ cái ác của tri thức nước Việt. Tóm lại, Tử Văn là con người cứng cỏi, không chùn bước trước những thế lực xấu xa, quyết tâm đến cùng để bảo vệ lẽ phải.