Bác Hồ sáng tác bài thơ Tức cảnh Pác Bó khi người sống và làm việc tại hang Pác Bó ở tỉnh Cao Bằng trong thời gian đầu mới trở về nước xây dựng lực lượng cách mạng. Bài thơ diễn tả niềm vui thú chân thực của nhà thơ trong những ngày gian khổ ở Pác Bó. Qua đó làm toát lên vẻ đẹp tâm hồn của Bác: vừa là một chiến sĩ say mê cách mạng vừa như một ẩn sĩ ung dung, tự tại, sống hòa mình với thiên nhiên rộng lớn. Đối với Bác đó là niềm vui sống toát lên phong thái ung dung, tự tại giữa núi rừng. Bài thơ có giọng điệu thật thoải mái, thanh thản hòa nhập với nhịp điệu của thời gian. Mọi nét thanh thản, sự yêu quí và hòa hợp với thiên nhiên, cũng như niềm vui khi được phục vụ Tổ Quốc của Bác đều được tái hiện qua những lời thơ vô cùng bình dị và tươi sáng.
