Đầu tiên, về ngoại hình Dế Choắt có phần gầy gò, xấu xí và yếu ớt hơn Dế Mèn. Trái ngược với hình ảnh khỏe mạnh, cường tráng của Dế Mèn, thì Dế Choắt được miêu tả bằng những hình ảnh như: bẩm sinh yếu đuối, thân gầy gò và dài lêu ngêu như nghiện thuốc phiện, cánh ngắn ngủn giữa lưng, đôi càng bè bè, ăn sổi ở thì, ngẩn ngẩn ngơ ngơ. Điều đáng chú ý nhất là lời trăn trối cuối cùng của Choắt với Dế Mèn là phải bỏ được thói hung hăng, bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ. Sự hy sinh của Choắt đã thay đổi con người Mèn sau này. Tóm lại, nhân vật Dế Choắt là nhân vật dù xấu xí về mặt ngoại hình nhưng lại có tính cách hiền lành, điềm đạm.

Đoạn văn ngắn (từ 5 - 7 câu) miêu tả thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt trong suốt văn bản 'Bài học đường đời đầu tiên':

Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt là thái độ trịch thượng, coi thường. Gọi bạn là Dế Choắt Ví von so sánh với gã nghiện thuốc phiệnXưng hô ta- chú màyĐiệu bộ khinh khỉnh, giọng điệu ngang ngạnh, bề trên. Dế Mèn dửng dưng, thờ ơ không chịu giúp đỡ Dế Choắt.Diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn trong việc trêu Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt Huênh hoang: “ Sợ gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa” Trêu xong chị Cốc thì chui tọt vào hang tự đắc rằng mình đã ăn toàn Nghe thấy tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt thì sợ hãi nằm im thin thít. Khi chị Cốc đi rồi, Mèn mới “mon men bò lên” hối lỗi Dế Mèn từ hung hăng, hống hách trở nên hèN nhát, run sợ. Dế Mèn rút ra bài học về thái độ, tíh cách: Không kiêu căng, tự phụ, không khinh thường ai, phải biết yêu thương, giúp đỡ kẻ yếu thế hơn mình.Bài học đường đời đầu tiên được thể hiện qua câu nói của Dế Choắt: “Sống ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ sớm muộn cũng chuốc họa vào thân.”