MỞ BÀI
Ngô gia văn phái là một nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô thì, ở làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), trong đó hai tác giả chính là Ngô Thì Chí (1753 - 1788), làm quan thời Lê Chiêu Thống và Ngô Thì Du (1772 - 1840), làm quan dưới triều nhà Nguyễn. Hoàng Lê nhất thống chí là tác phẩm viết bằng chữ Hán ghi chép về sự thống nhất của vương triều nhà Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê. Cũng có thể xem Hoàng Lê nhất thống chí là một cuốn tiểu thuyết lịch sử viết theo lối chương hồi. Nó không chỉ dừng ở sự thống nhất của vương triều nhà Lê mà còn được viết tiếp, tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam vào khoảng ba mươi năm cuối thế kỷ XVIII và mấy năm đầu thế kỷ XIX. Trong đó, hồi thứ mười bốn viết về sự kiện Quang Trung đại phá quân Thanh. Với quan điểm lịch sử đúng đắn và niềm tự hào dân tộc, các tác giả Hoàng lê nhất thống chí đã tái hiện chân thực hình ảnh người dân tộc anh hùng Nguyễn Huệ. Qua chiến công đại phá thần tốc quân Thanh, người anh hùng dân tộc đã hiện lên với phẩm chất biết nhìn nhận người, có trí tuệ sáng suốt, có tầm nhìn xa trông rộng và có tài dụng binh như thần.
