Dù chiến tranh đã qua đi nhiều năm nhưng dân tộc Việt Nam không thể nào quên được những gì mà chúng ta phải chịu đựng. Không chỉ những thiệt hại về người và của do chiến tranh phá hoại mà có những nỗi đau, những ám ảnh kinh hoàng, những di họa nặng nề cho tới tận bây giờ dù chiến tranh đã kết thúc hơn bốn chục năm qua. Đó chính là tác hại từ chiến tranh hóa học mà Mĩ đã sử dụng ở nước ta, chất độc màu da cam. Có lẽ ít dân tộc nào trên thế giới phải chịu đựng nhiều cuộc chiến tranh tàn khốc như ở nước ta. Khi giải phóng đất nước trước sự xâm lược và những cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp chưa được bao lâu thì dân tộc ta lại phải đối mặt với kẻ thù lớn mạnh hơn, một cường quốc hùng mạnh nhất thế giới – đế quốc Mĩ. Trong suốt hai mươi năm chiến tranh tại Việt Nam, quân Mĩ đã gây ra những tội ác tày trời, nhất là những chiến lược mang tính hủy diệt cả thiên nhiên lẫn con người. Trước chiến lược nhằm mục đích “tìm diệt” quân ta thì Mĩ đã cho máy bay rải chất độc hóa học ở dọc chiến trường từ miền Trung đến miền Nam. Có biết bao hecta ta rừng rộng lớn nhất là vùng miền Trung và Tây Nguyên đã bị trụi lá, thậm chí là cháy đen vì chất độc hóa học. Không chỉ vậy vườn tược cũng khô héo, ruộng đồng cháy khô, sông suối, nguồn nước cũng bị đầu độc khiến cho không có sinh vật sống sót. Không chỉ gây hậu quả tức thì mà nó còn để lại hậu quả nghiêm trọng đến con người. Hàng vạn người đã chết, thậm chí sau đó những trẻ em ra đời cũng mang theo những di họa từ chất độc này. Vấn đề chiến tranh bằng chất độc hóa học lúc này được dư luận trong nước và quốc tế quan tâm và lên án mạnh mẽ. Có nhiều người vẫn chưa nắm rõ được chất độc màu da cam là gì? Thì trước tiên có thể giải thích rằng chất độc màu da cam chính là loại thuốc diệt cỏ với tác dụng cực mạnh được Mĩ sản xuất riêng để phá hoại những cánh rừng trên dãy Trường Sơn để có thể dễ dàng phát hiện con đường Trường Sơn huyết mạch vận chuyển vũ khí, lương thực, thuốc men và những căn cứ của ta. Chất độc màu da cam có thành phần chính là Dioxin và nó không chỉ tàn phá những cánh rừng của nước ta mà còn cả hoa màu, mùa màng, với biết bao loài sinh vật. Nạn nhân của chất độc này không chỉ những người dân thường, quân đội Việt Nam mà còn cả chính lính Mĩ và đồng minh của Mĩ. Tuy nhiên phần lớn người chịu ảnh hưởng của chất độc hiểm họa này chính là đồng bào Việt Nam. Chất độc này không chỉ nhiễm những người có mặt trong thời kì đó, mà nó còn có tính chất di truyền. Những đứa trẻ có cha hoặc mẹ bị nhiễm thì khi sinh ra con cái sẽ bị biến dị, mất năng lực hành vi dân sự thậm chí là bị vô sinh. Không chỉ dừng lại ở đời con mà thậm chí là đời cháu chắt thì chất độc này vẫn sẽ gây nên những biến bị về cơ thể hoặc trí não. Tình trạng này gây ảnh hưởng lớn đến sự duy trì và phát triển giống nòi của đất nước. Căn nguyên của nó chính là chất Dioxin, thành phần chính của chất độc này. Nó sẽ ảnh hưởng về di truyền gây ra tình trạng sảy thai, thai lưu hoặc dị tật bẩm sinh ở đứa trẻ và tác động lâu dài lên tới 100 năm ở các thể hệ. Điều đó ảnh hưởng không ít đến sự phát triển của đất nước, trở thành nỗi đau và gánh nặng cho gia đình và xã hội. Những bộ phim tài liệu thời đó hoặc ngày nay ở những làng trẻ em khuyết tật, những hình ảnh về những thế hệ, gia đình chịu ảnh hưởng của chất độc màu da cam khiến người xem không cầm được nước mắt. Cũng chính từ đó đến nay phong trào nhằm xoa dịu nỗi đau da cam đã phát triển rộng rãi khắp cả nước và được nhiều người nhiệt tình ủng hộ. Ngoài việc khởi kiện công ty sản xuất hóa chất của Mĩ thì phong trào này đã gây xôn xao dư luận quốc tế và được mọi người ủng hộ. Quỹ ủng hộ được các cơ quan, tổ chức lập ra để giúp những người chịu ảnh hưởng của chất độc màu da cam. Những ngôi nhà tình nghĩa được xây dựng, những nhóm tình nguyện thường xuyên tới các trung tâm bảo trợ nạn nhân chất độc màu da cam để có thể làm việc, giúp đỡ và xoa dịu phần nào những nỗi đau mà họ phải chịu đựng. Chính phủ Mĩ cùng những công ty hóa chất sản xuất ra chất độc đó đã phải chịu trách nhiệm về sự tàn bạo, vô nhân đạo của mình. Nhà văn Victor Hugo từng nói rằng: “Hòa bình là đức hạnh của nhân loại. Chiến tranh là tội ác”. Những nạn nhân của chất độc màu da cam cùng những nỗi đau mà họ chịu đựng đã được mọi người biết đến và làm thức tỉnh lương tri của nhân loại. Để mọi người nhận thức sâu sắc tội ác của chiến tranh và càng thêm yêu chuộng, giữ gìn hòa bình, đấu tranh để đảm bảo quyền được sống, được hạnh phúc.