Bước ra khỏi chiến tranh thế giới thứ hai, với tư thế của người chiến thắng nhưng Liên Xô đã phải chịu thiệt hại lớn về người và của. Trước tình hình đó, ngay từ đầu năm 1946 Đảng và nhà nước Xô viết đã đề ra kế hoạch khôi phục và phát triển knh tế. Kết quả là kế hoạch 5 năm lần thứ nhât hoàn thành thắng lợi vượt mức trước thời hạn 9 tháng. Năm 1950 sản lượng CN tăng 73% vượt mức kế hoạch đề ra. Năm 1949 Liên Xô chế tạo thành coong bom nguyên tử, phá vỡ thế độc quyền hạt nhân của Mĩ
Sau khi hoàn thành việc khôi phục kinh tế Liên Xô tiếp tục công cuộc xây dựng cơ sở vật chất cho CNXH từ những năm 50 đến đầu những năm 70. Đến những năm 50 -60 nền kinh tế Liên Xô tăng trưởng mạnh mẽ, sản xuất công nghiệp hàng năm tăng bình quân là 9,6%. Mặc dù những thiệt hại nặng nề sau chiến tranh đã làm cho Liên Xô bị phát triển chậm 10 năm so với các nước khác nhưng ở thời ki này Liên Xô đã trở thành cường quốc CN đứng thứ hai thế giới sau Mĩ, chiếm khoảng 20% sản lượng công nghiệp của thế giới
Trong thời kì này nền KHKT của Liên Xô vẫn trên đà phát triển mạnh mẽ, năm 1957 Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo đầu tiên vào vũ trụ, mở ra kỉ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người. Năm 1961 Liên Xô phóng con tàu phương Đông đưa nhà du hành vũ trụ Gagarin bay vòng quanh Trái Đất
Về đối ngoại nhờ những thành tựu đạt được trong công cuộc xây dựng XHCN mà đại vị , vị thế của Liên Xô trong quan hệ quốc tế được khẳng định. Liên Xô chủ trương duy trì hòa bình và an ninh thế giới, thực hiện chính sách chung sống hòa bình, quan hệ hữu nghị với các nước, tích cực ủng hộ cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân giành độc lập tự do của các dân tộc bị áp bức. Là người anh cả trong hệ thống XHCN , là thành trì của "hòa bình" và là chỗ dựa của phong trào GPDT trên thế giới, chống lại âm mưu "bá chủ thế giới" của Mĩ
