Các thí nghiệm quan trọng trong chương trình hóa học THPT

CÁC THÍ NGHIỆM QUAN TRỌNG TRONG CHƢƠNG TRÌNH HÓA HỌC THPT

(ĐỂ XEM BẢN ĐẦY ĐỦ HÃY TRUY CẬP: hoahockimbinh.com)

STT

Tên thí

nghiệm

Cách tiến hành Hình vẽ Hiện tƣợng và giải thích Ghi chú

1

Điều chế

etyl axetat

 Bước 1: Cho vào ống nghiệm

1 ml ancol etylic, 1 ml axit

axetic nguyên chất và 1 giọt

H

2

SO

4

đặc.

 Bước 2: Lắc đều ống nghiệm

rồi đun cách thủy 5 – 6 phút ở

nhiệt độ khoảng 65 – 70

0

C (hoặc

đun nhẹ trên ngọn lửa đèn cồn,

không được đun sôi).

 Bước 3: Làm lạnh ống nghiệm

rồi rót thêm vào ống nghiệm 2

ml dung dịch NaCl bão hòa.

 Bước 1: Tạo dung dịch đồng nhất

 Bước 2: Có sự phân lớp nhưng chưa

rõ

 Bước 3: Sau khi cho NaCl vào thì

trong ống nghiệm có 2 lớp: lớp trên là

este không màu có mùi thơm, lớp dưới

là H

2

O và các chất dư. Phản ứng xảy

ra như sau:

CH

3

COOH + C

2

H

5

OH

24

0

H SO

t

   

   

CH

3

COOC

2

H

5

+ H

2

O

+ Vai trò của NaCl

- Hạn chế este tan trong nước

- Tăng tỉ khối của lớp nước ở dưới làm

este nổi lên dễ dàng hơn.

+ Không được

dùng rượu

loãng và giấm

ăn để thực hiện

phản ứng trên.

+ Axit axetic

và ancol etylic

tan vô hạn

trong nước

+ Etyl axetat

tan rất ít và

nhẹ hơn nước

2

Thủy

phân etyl

axetat

+ Bước 1: Cho vào 2 ống

nghiệm mỗi ống 2 ml etyl axetat.

+ Bước 2: Thêm vào ống thứ

nhất 2 ml dung dịch H

2

SO

4

20%; ống thứ hai 4 ml dung dịch

NaOH 30%.

+ Bước 3: Lắc đều cả hai ống

nghiệm, lắp ống sinh hàn, đun

sôi nhẹ trong khoảng 5 phút rồi

để nguội

+ Bước 1: Không có thêm hiện tượng.

+ Bước 2: Chưa có phản ứng xảy ra,

cả hai ống nghiệm đều có sự phân lớp,

lớp trên là este còn lớp dưới là dung

dịch axit hoặc bazơ.

+ Bước 3: Sau bước 3, ống thứ nhất

vẫn còn hiện tượng phân lớp vì este

chỉ bị thủy phân một phần

CH

3

COOC

2

H

5

+ H

2

O

2 4 (loang)

0

H SO

t

    

    

+ Tác dụng

của ống sinh

hàn (ống làm

lạnh): khi đun

nóng ống

nghiệm thì

chất lỏng sẽ

bay ra, người

ta lắp ống sinh

hàn để đón lấy CH

3

COOH + C

2

H

5

OH

Ống thứ hai sẽ không còn hiện tượng

phân lớp nữa vì este bị thủy phân hết

tạo ra các sản phẩm đều tan tốt trong

nước

CH

3

COOC

2

H

5

+ NaOH

0

t

  

CH

3

COONa + C

2

H

5

OH

hơi chất lỏng

bay ra đó sau

đó làm lạnh

hơi này và cho

quay trở lại

ống nghiệm.

3

Xà phòng

hóa dầu

ăn

 Bước 1: Cho vào bát sứ

khoảng 1,0 ml dầu ăn và 3,0 ml

dung dịch NaOH 40%.

 Bước 2: Đun sôi nhẹ hỗn hợp

và khuấy đều (thỉnh thoảng cho

thêm vài giọt nước cất để giữ

cho thể tích hỗn hợp không đổi).

 Bước 3: Sau 10 phút ngừng

đun, rót thêm vào bát sứ 5 ml

dung dịch NaCl bão hòa, khuấy

nhẹ và quan sát.

+ Bước 1: Phản ứng chưa xảy ra, dầu

ăn không tan và nhẹ hơn nước  Có

sự phân lớp, lớp trên là dầu ăn còn lớp

dưới là dd NaOH.

+ Bước 2: Sự phân lớp mất dần do

phản ứng xà phòng hóa tạo ra các sản

phẩm đều tan tốt trong nước.

(RCOO)

3

C

3

H

5

+ 3NaOH

0

t

  

3RCOONa + C

3

H

5

(OH)

3

.

+ Bước 3: Sau khi cho NaCl vào thì

xà phòng tạo sẽ thành khối rắn xốp nổi

lên trên do tỉ khối của xà phòng thấp.

+ Vai trò của NaCl: làm giảm khả

năng tan của xà phòng trong nước và

làm tăng tỉ khối của lớp nước ở dưới

làm este nổi lên dễ dàng hơn.

Tại sao phải

bổ sung nước?

Nếu không bổ

sung nước thì

hỗn hợp phản

ứng sẽ hết

nước  không

có phản ứng

thủy phân và

dầu ăn có thể

bị cháy. 4

Phản ứng

của

glucozơ

với

Cu(OH)

2

 Bước 1: Cho 4 ml dung dịch

NaOH 1M vào ống nghiệm có

sẵn 2 ml dung dịch CuSO

4

0,5M.

 Bước 2: Thêm tiếp 2 ml dung

dịch glucozơ 0,1M vào và lắc

đều

 Bước 3: Đun nóng cẩn thận

ống nghiệm.

 Bước 1: Có kết tủa màu xanh nhạt

do tạo ra kết tủa Cu(OH)

2

:

Cu

2+

+ 2OH

-

→ Cu(OH)

2

↓

 Bước 2: Kết tủa tan ta tạo dung dịch

màu xanh thẫm (phức đồng):

2C

6

H

12

O

6

+ Cu(OH)

2

→

(C

6

H

11

O

6

)

2

Cu + 2H

2

O

 Bước 3: Tạo kết tủa đỏ gạch vì

C

6

H

12

O

6

+ 2Cu(OH)

2

+ NaOH →

C

5

H

11

O

5

COONa + Cu

2

O↓ + 3H

2

O

5

Phản ứng

của

sacarozơ

với

Cu(OH)

2

 Bước 1: Cho 4 ml dung dịch

NaOH 1M vào ống nghiệm có

sẵn 2 ml dung dịch CuSO

4

0,5M.

 Bước 2: Thêm tiếp 2 ml dung

dịch saccarozơ 0,1M vào và lắc

đều.

 Bước 3: Đun nóng cẩn thận

ống nghiệm.

 Bước 1: Có kết tủa màu xanh nhạt

do tạo ra kết tủa Cu(OH)

2

: Cu

2+

+

2OH

-

→ Cu(OH)

2

↓

 Bước 2: Kết tủa tan ta tạo dung dịch

màu xanh thẫm:

2C

12

H

22

O

11

+ Cu(OH)

2

→

(C

12

H

21

O

11

)

2

Cu + 2H

2

O

 Bước 3: Dung dịch vẫn có màu

xanh thẫm vì không có thêm phản ứng

nào.

6

Phản ứng

của hồ

tinh bột

với iot

 Bước 1: Cho 2 ml dung dịch

hồ tinh bột vào ống nghiệm, sau

đó cho vài giọt dung dịch iot rồi

quan sát.

 Bước 2: Đun nóng ống

nghiệm trên một lát, sau đó để

nguội rồi quan sát hiện tượng.

 Bước 1: Hồ tinh bột chuyển màu

xanh tím do hồ tinh bột hấp thụ iot.

 Bước 2: Khi đun nóng dung dịch thì

iot bị giải phóng  màu xanh tím biến

mất, khi để nguội tinh bột lại hấp thụ

iot  lại xuất hiện màu xanh tím.

Màu xanh tím

là màu của hợp

chất bọc do

phân tử

amilozơ ở

dạng xoắn bọc

các phân tử iot

bên trong.