Chào các bạn học sinh và quý thầy cô, hôm nay LogaVN gửi tới bạn đọc tài liệu "Chuyên đề: Mắt và các dụng cụ quang học - Vật Lý lớp 11". Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn học tập và giảng dạy.
TÀI LIỆU VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH THẤU KÍNH
Đặt mua file Word tại link sau:
https://tailieudoc.vn/chuyendely3khoi
CHƯƠNG VIII. MẮT VÀ CÁC DỤNG CỤ QUANG HỌC
CHUYÊN ĐỀ 3: MẮT ..........................................................................................................................................1
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT ...............................................................................................................................1
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT..................................................................................................................................1
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT ..................................................................................................................5
MỘT SỐ DẠNG TOÁN......................................................................................................................................5
DẠNG 1. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA MẮT........................................................5
VÍ DỤ MINH HỌA.............................................................................................................................................5
DẠNG 2. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN SỬA TẬT Ở MẮT......................................................................10
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................10
DẠNG 3. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN QUAN SÁT VẬT QUA QUANG HỆ .......................................22
VÍ DỤ MÌNH HỌA............................................................................................................................................23
BÀI TẬP TỰ LUYỆN........................................................................................................................................24
ĐÁP ÁN BÀI TẬP TỰ LUYỆN......................................
TÀI LIỆU VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH THẤU KÍNH
Đặt mua file Word tại link sau:
https://tailieudoc.vn/chuyendely3khoi
CHƯƠNG VIII. MẮT VÀ CÁC DỤNG CỤ QUANG HỌC
CHUYÊN ĐỀ 3: MẮT ..........................................................................................................................................1
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT ...............................................................................................................................1
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT..................................................................................................................................1
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT ..................................................................................................................5
MỘT SỐ DẠNG TOÁN......................................................................................................................................5
DẠNG 1. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA MẮT........................................................5
VÍ DỤ MINH HỌA.............................................................................................................................................5
DẠNG 2. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN SỬA TẬT Ở MẮT......................................................................10
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................10
DẠNG 3. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN QUAN SÁT VẬT QUA QUANG HỆ .......................................22
VÍ DỤ MÌNH HỌA............................................................................................................................................23
BÀI TẬP TỰ LUYỆN........................................................................................................................................24
ĐÁP ÁN BÀI TẬP TỰ LUYỆN........................................................................................................................28
CHUYÊN ĐỂ 4. KÍNH LÚP ................................................................................................................................28
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT.................................................................................................................................28
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT .................................................................................................................29
MỘT SỐ DẠNG TOÁN.....................................................................................................................................30
DẠNG 1. PHẠM VI ĐẶT VẬT VÀ GIỚI HẠN NHÌN RÕ CỦA MẮT..........................................................30
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................30
MỘT SỐ DẠNG TOÁN.....................................................................................................................................33
DẠNG 2. SỐ BỘI GIÁC. GÓC TRÔNG...........................................................................................................33
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................33
DẠNG 3. KHOẢNG CÁCH NGẮN NHẤT GIỮA HAI ĐIỂM TRÊN VẬT MÀ MẮT CÒN PHÂN BIỆT
ĐƯỢC.................................................................................................................................................................38
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................38
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT.................................................................................................................................40
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT .................................................................................................................43
CHYÊN ĐỀ 5. KÍNH HIỂN VI............................................................................................................................44
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT.................................................................................................................................44
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT .................................................................................................................45
MỘT SỐ DẠNG TOÁN.....................................................................................................................................45
DẠNG 1. PHẠM VI ĐẶT VẬT VÀ GIỚI HẠN NHÌN RÕ CỦA MẮT......................................................45
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................45
DẠNG 2. SỐ BỘI GIÁC – GÓC TRÔNG......................................................................................................47
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................48
DẠNG 3. KHOẢNG CÁCH NGẮN NHẤT GIỮA HAI ĐIỂM TRÊN VẬT MÀ MẮT CÒN PHÂN BIỆT
ĐƯỢC ................................................................................................................................................................................53
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................54
BÀI TẬP TỰ LUYỆN........................................................................................................................................56
ĐÁP ÁN BÀI TẬP TỰ LUYỆN........................................................................................................................59
CHUYÊN ĐỀ 6. KÍNH THIÊN VĂN..................................................................................................................59
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT.................................................................................................................................59
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT .................................................................................................................60
MỘT SỐ DẠNG TOÁN ...................................................................................................................................60
VÍ DỤ MINH HỌA............................................................................................................................................61 TÀI LIỆU VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH THẤU KÍNH
BÀI TẬP TỰ LUYỆN........................................................................................................................................65
ĐÁP ÁN BÀI TẬP TỰ LUYỆN........................................................................................................................66
CHUYÊN ĐỀ 1: MẮT
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
+ Cấu tạo của mắt gồm: màng giác, thủy dịch, lòng đen và con ngươi, thể thủy tinh, dịch thủy tinh, màng
lưới.
+ Điều tiết là sự thay đổi tiêu cự của mắt để tạo ảnh của vật luôn hiện ra tại màng lưới.
• Không điều tiết: f
max
• Điều tiết tối đa: f
min
• Điểm cực viễn là điểm trên trục của mắt mà mắt nhìn rõ khi không điều tiết.
• Điểm cực cận là điểm trên trục của mắt mà mắt nhìn rõ khi không điều tiết
• Năng suất phân li của mắt là góc trông nhỏ nhất ε mà mắt còn phân biệt được hai điểm: ε (giá
4
3.10 rad
trị trung bình)
+ Các tật của mắt và cách khắc phục
Tật của mắt Đặc điểm Các khắc phục
Mắt cận f
max
< OV Đeo kính phân kì
f
K
= - OC
V
(kính sát mắt)
Mắt viễn f
max
> OV Đeo kính hội tụ
Tiêu cực có giá trị sao cho mắt đeo kính nhìn gần như mắt không có tật
Mắt lão C
C
dời xa mắt Đeo kính hội tụ
Tác dụng của kính như với mắt viễn
+ Hiện tượng lưu ảnh vào mắt: Tác động của ánh sáng lên màng lưới còn tồn tại khoảng 0,1s sau khi ánh
sáng tắt.
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
Câu 1. Trường hợp nào dưới đây, mắt nhìn thấy vật ở xa vô cực?
A. Mắt không có tật, không điều tiết B. Mắt không có tật và điều tiết tối đa
C. Mắt cận không điều tiết D. Mắt viễn không điều tiết
Câu 2. Mắt lão nhìn thây vật ở xa vô cùng khi
A. đeo kính hội tụ và mắt không điều tiết. B. đeo kính phân kì và mắt không điều tiết
C. mắt không điều tiết. D. đeo kính lão.
Câu 3. Về phương diện quang hình học, có thể coi
A. mắt tương đương với một thấu kính hội tụ.
B. hệ thống bao gồm các bộ phận cho ánh sáng truyền qua của mắt tương đương với một thấu kính hội tụ.
C. hệ thống bao gồm giác mạc, thuỷ dịch, thể thuỷ tinh, dịch thuỷ tinh và võng mạc tương đương với một
thấu kính hội tụ.
D. hệ thống bao gồm giác mạc, thuỷ dịch, thể thuỷ tinh, dịch thuỷ tinh, võng mạc và điểm vàng tương đương
với một thấu kính hội tụ.
Câu 4. Phát biểu nào sau đây là đúng
A. Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi độ cong các mặt của thủy tinh thể để giữ cho ảnh của vật cần quan sát
hiện rõ trên võng mạc.
B. Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi khảng cách thủy tinh thể và võng mạc để giữ cho cảnh của vật cần
quan sát hiện rõ trên võng mạc.
C. Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi khoảng cách thủy tinh thể và vật cần quan sát để giữ cho ảnh của vật
cần quan sát hiện rõ trên võng mạc.
D. Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi cả độ cong các mặt của thủy tinh thể, khoảng cách giữa thủy tinh thể
và võng mạc để giữ cho ảnh của vật cần quan sát hiện rõ trên võng mạc.
Câu 5. Cấu tạo thu gọn của mắt về phương diện quang học được biểu diễn như sơ đồ hình
vẽ: O: quang tâm của mắt; V: điểm vàng trên màng lưới. Quy ước đặt: (1): Mắt bình thường
về già; (2): Mắt cận; (3): Mắt viễn. Mắt loại nào có điểm cực viễn Cv ở vô cực?
A. (1). B. (2). C. (3). D. (1) và(3).
V
O VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
2
Câu 6. Cấu tạo thu gọn của mắt về phương diện quang học được biểu diễn như sơ đồ hình
vẽ: O: quang tâm của mắt; V: điểm vàng trên màng lưới. Quy ước đặt: (1): Mắt bình thường
về già; (2): Mắt cận; (3): Mắt viễn. Mắt loại nào có f
max
> OV?
A. (1). B. (2) C. (3). D. (l) và (3).
V
O
Câu 7. . Cấu tạo thu gọn của mắt về phương diện quang học được biểu diễn như sơ đồ hình
vẽ: O: quang tâm của mắt; V: điểm vàng trên màng lưới. Quy ước đặt: (1): Mắt bình thường
về già; (2): Mắt cận; (3): Mắt viễn. Mắt loại nào phải đeo kính hội tụ?
A. (1). B. (2). C. (3). D. (1) và (3).
V
O
Câu 8. Mắt của một người có điểm cực viễn cách mắt 50 cm. Mắt người này
A. không có tật. B. bị tật cận thị. C. bị tật lão thị. D. bị tật viễn thị.
Câu 9. Mắt cận thị khi không điều tiết thì có tiêu điểm
A. nằm trước võng mạc B. cách mắt nhỏ hơn 20cm
C. nằm trên võng mạc D. nằm sau võng mạc
Câu 10. Mắt cận thị khi không điều tiết thì có tiêu điểm
A. tiêu cự của thuỷ tinh thể là lớn nhất.
B. mắt không điều tiết vì vật rất gần mắt.
C. độ tụ của thuỷ tinh thể là lớn nhất.
D. khoảng cách từ thuỷ tinh thể đến võng mạc là nhỏ nhất.
Câu 11. Mắt cận thị không điều tiết khi quan sát vật đặt ở
A. Điểm cực cận. B. vô cực. C. Điểm các mắt 25 cm. D. Điểm cực viễn.
Câu 12. Tìm phát biểu sai. Mắt cận thị:
A. Khi không điều tiết, tiêu điểm của mắt nằm trước võng mạc
B. Phải điều tiết tối đa mới nhìn được vật ở xa
C. Tiêu cự của mắt có giá trị lớn nhất nhỏ hơn mắt bình thường
D. Độ tụ của thủy tinh thể là nhỏ nhất khi nhìn vật ở cực viễn
Câu 13. Mắt bị tật viên thị
A. có tiêu điểm ảnh F’ ở trước võng mạc.
B. nhìn vật ở xa phải điều tiết mắt.
C. phải đeo thấu kính phân kì thích hợp để nhìn các vật ở xa.
D. điểm cực cận gần mắt hơn người bình thường.
Câu 14. Mắt của một người có tiêu cực của thủy tinh là 18mm, khi không điều tiết. Khoảng cách từ quang tâm
mắt đến võng mạc là 15mm. Mắt người này
A. không có tật B. bị tật cận thị C. bị tật lão thị D. bị tật viễn thị
Câu 15. Chọn câu sai.
A. Năng suất phân li của mắt là góc trông vật lớn nhất mà mắt còn phân biệt hai điểm đầu và điểm cuối của
vật.
B. Khi mắt quan sát vật ở điểm cực cận thì mắt ở trạng thái điều tiết tối đa ứng với tiêu cự nhỏ nhất của thể
thủy tinh.
C. Điều tiết là hoạt động thay đổi tiêu cự của mắt thực hiện nhờ các cơ vòng của mắt bóp lại làm giảm bán
kính cong của thể thủy tinh.
D. Vì chiết suất của thủy dịch và thể thủy tinh chênh lệch ít nên sự khúc xạ ánh sáng xảy ra phần lớn ở mặt
phân cách không khí-giác mạc.
Câu 16. Xét cấu tạo của mắt về phương diện Quang học: O là quang tâm mắt; C
V
là điểm cực viễn; V là điểm
vàng; C
C
là điểm cực cận; tiêu cự lớn nhất và nhỏ nhất của mắt là f
max
và f
min
. Chọn câu sai.
A. Đặc trưng cấu tạo của mắt cận là f
max
< OV
B. Đặc trưng cấu tạo của mắt viễn là f
max
> OV
C. Người mắt không có tật OC
V
= ∞.
D. Những người bị cận thị thì không bị tật lão thị. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
3
Câu 17. Xét cấu tạo của mắt về phương diện Quang học: O là quang tâm của mắt; C
V
là điểm cực viễn; V là
điểm vàng; C
C
là điểm cực cận; tiêu cự lớn nhất và nhỏ nhất của mắt là f
max
và f
min
. Khi khắc phụ tật cận thị
bằng cách đeo kính sát mắt thì tiêu cực của kính có giá trị cho bởi?
A. -1/OC
V
B. -1/OC
C
C. – OC
C
D. – OC
V
Câu 18. Xét cấu tạo của mắt về phương diện Quang học: O là quang tâm của mắt; C
V
là điểm cực viễn; V là
điểm vàng; C
C
là điểm cực cận; tiêu cự lớn nhất và nhỏ nhất của mắt là f
max
và f
min
. Mắt không tật lúc điều tiết
tối đa thì có độ tụ tăng lên một lượng có giá trị tính bởi biểu thức:
A. 1/OC
V
B. 1/OC
C
C. OC
C
D. OC
V
Câu 19. Khi mắt không điêu tiêt thì ảnh của điêm cực cận C
C
được tạo ra ở đâu?
A. Tại điểm vàng V. B. Sau điểm vàng V.
C. Trước điểm vàng V. D. Không xác định được vì không có ảnh.
Câu 20. Khi mắt điều tiết tối đa thì ảnh của điểm cực viễn C
V
được tạo ra tại đâu?
A. Tại điểm vàng V. B. Sau điểm vàng V.
C. Trước điểm vàng V. D. Không xác định được vì không có ảnh.
Câu 21. Đặt độ tụ của các loại mắt như sau ở trạng thái không điều tiết: Di: Mắt bình thường (không tật); D
2
:
Mắt cận; D
3
: Mắt viễn. Coi khoảng cách từ thể thủy tinh đến võng mạc là như nhau. So sánh các độ tụ này ta có
kêt quả nào?
A. D
1
> D
2
> D
3
. B. D
2
> Dl > D
3
. C. D
3
> D
1
> D
2
. D. D
3
> D
2
> D
1
.
Câu 22. Xét một mắt cận được mô tả ở hình vẽ. Vật có vị trí nào kể
sau thì ảnh tạo bởi mắt hiện ra ở điểm vàng V ?
A. Tại C
V
khi mắt điều tiết tối đa.
B. Tại C
C
khi mắt không điều tiết.
C. Tại một điểm trong khoảng C
V
C
C
khi mắt điều tiết thích hợp.
D. Tại một điểm ngoài khoảng C
V
C
C
khi mắt điều tiết thích hợp.
V
O
V
C
C
C
C V
(OC 0,5OC )
Câu 23. Xét một mắt cận mỏ tả ở hình vẽ. Để có thể nhìn rõ các vật ở
xa vô cực mà không điều tiết, thì kính phải đeo sát mắt là kính phân
kì có độ lớn có tiêu cự
A. |f| = OC
V
B. |f| = OC
C
C. |f| = C
C
C
V
D. |f| = OV
V
O
V
C
C
C
C V
(OC 0,5OC )
Câu 24. Xét một mắt cận được mô tả ở hình vẽ. Để có thể nhìn rõ các
vật ở vô cực mà không điều tiết, thì kính phải đeo sát mắt là kính
phân kì thích hợp. Sau khi đeo kính, điểm gần nhất mà mắt nhìn thấy
là điểm nào?
A. vẫn là điểm C
C.
B. Một điểm ở trong đoạn OC
C.
C. Một điểm ở trong đoạn C
C
C
V
D. Một điểm ở ngoài đoạn OC
V
.
V
O
V
C
C
C
C V
(OC 0,5OC )
Câu 25. Xét một mắt cận được mô tả ở hình vẽ. Người
này mua nhầm kính nên khi đeo kính sát mắt thì hoàn
toàn không nhìn thấy gì. Có thể kết luận thế nào về tiêu cự f của
kính này?
A. Kính hội tụ có f > OCv.
B. Kính hội tụ có f < OC
C
C. Kính phân kì có |f| > OC
V
D. Kính phân kì có |f| < OC
C
V
O
V
C
C
C
C V
(OC 0,5OC )
Câu 26. Để mắt có thể nhìn rõ các vật ở các khoảng cách khác nhau thì:
A. Thấu kính mắt phải dịch chuyển ra xa hay lại gần màng lưới sao cho ảnh của vật luôn nằm trên màng
lưới.
B. Thấu kính mắt phải thay đổi tiêu cự nhờ cơ vòng để cho ảnh của vật luôn nằm trên màng lưới.
C. Thấu kính mắt đồng thời vừa phải chuyển dịch ra xa hay lại gần màng lưới và vừa phải thay đổi cả tiêu
cực nhờ cơ vòng để cho ảnh của vật luôn nằm trên màng lưới.
D. Màng lưới phải dịch lại gần hay ra xa thấu kính mắt sao cho ảnh của vật luôn nằm trên màng lưới. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
4
Câu 27. Điểm cực viễn của mắt không bị tật là
A. điểm xa nhất trên trục của mắt mà khi mắt không điều tiết, vật đặt tại đó, ảnh của vật nam đúng trên màng
lưới.
B. điểm xa nhất trên trục của mắt mà khi vật đặt tại đó, mắt còn nhìn thấy rõ vật.
C. điểm mà khi vật đặt tại đó, mắt nhìn vật dưới góc trông cực tiểu.
D. điểm xa nhất trên trục của mắt mà khi vật đặt tại đó, mắt nhìn vật dưới góc trông bằng năng suất phân li
và ảnh của vật nằm đúng trên màng lưới.
Câu 28. Điêm cực cận của mắt không bị tật là:
A. Điểm ở gần mắt nhất
B. Điểm gần nhất trên trục của mắt mà khi đặt tại đó, ảnh của vật nằm đúng trên màng lưới của mắt
C. Điểm gần nhất trên trục của mắt mà khi vật đặt tại đó, mắt nhìn vật dưới góc trong bằng năng suất phân li
D. Điểm gần nhất trên trục của mắt mà khi vật đặt tại đó, mắt nhìn vật dưới góc trông lớn nhất
Câu 29. Muốn nhìn rõ các chi tiết của vật thì
A. vật phải đặt trong khoảng nhìn rõ của mắt.
B. vật phải đặt tại điểm cực cận của mắt.
C. vật phải đặt trong khoảng nhìn rõ của mắt và mắt nhìn ảnh của vật dưới góc trông lớn hơn hoặc bằng
năng suất phân li.
D. vật phải đặt càng gần mắt càng tốt.
Câu 30. Mắt cận thị là mắt có dấu hiêu sau:
A. Điểm cực viễn xa mắt hơn so với mắt không tật
B. Điểm cực cận xa mắt hơn so với mắt không tật
C. Thấu kính mắt có tiêu điểm nằm trước màng lưới khi mắt không điều tiết
D. Thấu kính mắt có tiêu cự đúng bằng khoảng cách từ quang tâm thấu kính mắt đến màng lưới, khi mắt
điều tiết tối đa
Câu 31. Mắt bị viễn là mắt có dấu hiệu sau:
A. Điểm cực viễn là điểm nằm sau màng lưới.
B. Điểm cực cận gần mắt hơn so với mắt không tật.
C. Thấu kính mắt có tiêu điểm nằm trước màng lưới khi mắt không điều tiết.
D. Thấu kính mắt có tiêu cự nhỏ hơn khoảng cách từ quang tâm thấu kính mắt đến màng lưới khi mắt không
điều tiết.
Câu 32. Mắt lão là mắt có dấu hiệu sau:
A. Điểm cực viễn là điểm nằm ở vô cực.
B. Điểm cực cận gần hơn mắt hơn so với mắt không tật.
C. Thấu kính mắt có tiêu điểm nằm sau màng lưới khi mắt không điều tiết.
D. Thấu kính mắt có tiêu cự bằng khoảng cách từ quang tâm thấu kính mắt đến màng lưới khi mắt điều tiết
tối đa.
Câu 33. Để mắt cận có thể nhìn rõ được vật ở xa như mắt thường, thì phải đeo loại kính sao cho khi vật ở vô
cực thì
A. ảnh cuối cùng của vạt qua thấu kính mắt sẽ hiện rõ trên màng lưới nếu mắt không điều tiết
B. Ảnh được tạo bởi kính đeo nằm trên màng lưới
C. ảnh được tạo bởi kính đeo không năm tại điêm cực viên của măt.
D. ảnh đươc tao bải kính deo nằm trong khoảng từ vô cực đến điểm cực viễn của mắt.
Câu 34. Để mắt viễn có thể nhìn rõ được vật ở gần như mắt thường, thì phải đeo loại kính sao cho khi vật ở
cách mắt 25 cm thì
A. ảnh cuối cùng của vật qua thấu kính mắt sẽ hiện rõ trên màng lưới nếu điều tiết tối đa.
B. ảnh được tạo bởi kính đeo nằm ứên màng lưới.
C. ảnh được tạo bởi kính đeo không nằm tại điểm cực cận của mắt.
D. ảnh được tạo bởi kính đeo nằm trong khoảng từ thấu kính mắt đến điểm cực viễn sau thấu kính mắt.
Câu 35. Để mắt lão có thể nhìn rõ được vật ở gần như mắt thường, người ta phải đeo loại kính sao cho khi vật ở
cách mắt 25 cm thì
A. ảnh cuối cùng của vật qua thấu kính mắt nằm trên màng lưới.
B. ảnh được tạo bởi kính đeo nằm trên màng lưới.
C. ảnh được tạo bởi kính đeo không nằm tại điểm cực cận của mắt. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
5
D. ảnh được tạo bởi kính đeo nằm trong khoảng từ thấu kính mắt đến điểm cực viễn của mắt.
Câu 36. Một người nhìn trong không khí thì không thấy rõ các vật ở xa. Lặn xuống nước hồ bơi lặng yên thì
người này lại nhìn thấy các vật ở xa. Có thể kết luận ra sao về mắt người này?
A. Mắt cận B. Mắt viễn
C. Mắt bình thường (không tật) D. Mắt bình thường nhưng lớn tuổi (mắt lão)
Câu 37. Kính "hai tròng" phần trên có độ tụ D
1
< 0 và phần dưới có độ tụ D
2
> 0. Kính này dùng cho người có
mắt thuộc loại nào sau đây?
A. Mắt lão. B. Mắt viễn. C. Mắt lão và viễn. D. Mắt lão và cận.
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
1.A 2.C 3.B 4.A 5.A 6.C 7.D 8.B 9.A 10.C
11.D 12.B 13.B 14.D 15.A 16.D 17.D 18.B 19.B 20.C
21.B 22.C 23.A 24.C 25.D 26.B 27.A 28.B 29.C 30.C
31.A 32.A 33.A 34.A 35.A 36.A 37.C
MỘT SỐ DẠNG TOÁN
DẠNG 1. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA MẮT
+ Khi quan sát trong trạng thái bất kì:
1 1 1
D
f d OV
+ Khi quan sát trong ừạng thái không điều tiết D
min
(vật đặt tại điểm
cực viễn): d = OC
V
. (mắt không có tật OCv = ∞)
+Khi quan sát trong trạng thái điều tiết tối đa D
max
(vật đặt tại điểm
cực cận): d = OC
V
.
+ Độ biến thiên độ tụ của mắt:
max min
D D D
A
B
V
O
d
/
d
/
A
/
B
+ Góc trông vật trực tiếp:
AB
tan
d
+ Khoảng cách giữa hai đầu dây thần kinh thị giác liên tiếp
/ /
A B OV tan
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Trên một tờ giấy vẽ hai vạch cách nhau 1mm như hình vẽ. Đưa tờ
giấy ra xa mắt dần cho đến khi mắt cách tờ giấy một khoảng d thì thấy hai
vạch đó như nằm trên một đường thẳng. Nếu năng suất phân li của mắt là 1’
thì d gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,8m B. 1,5m
C. 4,5m D. 3,4m
A
B
V
O
d
Câu 1. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Góc trông vật:
3
0
AB AB AB 10
tan d 3, 44 m
1 d tan tan
tan
60
Chọn đáp án D
Câu 2. Khoảng cách từ quan tâm thấu kính mắt đến màng lưới của một mắt bình thường là 1,5cm. Chọn câu
sai?
A. Điểm cực viễn của mắt nằm ở vô cùng
B. Độ tụ của mắt ứng với khi mắt nhìn vật ở điểm cực viễn là 200/3 dp
C. Tiêu cực lớn nhất của thấu kính mắt là 15mm VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
6
D. Độ tụ của mắt ứng với khi mắt nhìn vật ở vô cùng là 60dp
Câu 2. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Mắt không có tật điểm cực viễn ở vô cùng.
+ Mắt không có tật khi nhìn vật ở vô cùng thể thủy tinh dẹt nhất, tiêu cự lớn nhất (f
max
= OV) và độ tụ nhỏ
nhất:
+
min
max
1 1 1 200
D dp
f OV 0,015 3
Chọn đáp án D
Câu 3. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 10cm đến 100cm. Độ biến thiên độ tụ của mắt người đó từ
trạng thái không điều tiết đến trạng thái điều tiết tối đa là:
A. 12dp B. 5dp C. 6dp D. 9 dp
Câu 3. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Khi quan sát trong trạng thái không điều tiết:
min
max V
1 1 1
D
f OC OV
+ Khi quan sát trong trạng thái điều tiết tối đa:
max
min C
1 1 1
D
f OC OV
+ Độ biến thiên độ tụ:
max min
C V
1 1 1 1
D D D 9 dp
OC OC 0,1 1
Chọn đáp án D
Câu 4. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt 12 cm thì mắt không phải điều tiết. Lúc đó, độ tụ của thuỷ
tinh thể là 62,5 (dp). Khoảng cách từ quang tâm thuỷ tinh thể đến võng mạc gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,8 cm. B. 1,5 cm. C. 1,6 cm. D. 1,9 cm.
Câu 4. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Khi quan sát trong trạng thái không điều tiết:
min
max V
1 1 1
D
f OC OV
1 1
6,25 OV 0,018 m
0,12 OV
Chọn đáp án A
Câu 5. Một người có thể nhìn thấy rõ các vật cách mắt 12cm thì mắt không phải điều tiết. Lúc đó, độ tụ của
thủy tinh thể là 62,5 (dp). Khi quan sát trong trạng thái điều tiết tối đa thì độ tụ của thủy tinh thể 67,5 (dp).
Khoảng cách từ điểm cực cận đến mắt gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 5,8cm B. 4,5cm C. 7,4cm D. 7,8cm
Câu 5. Chọn đáp án C
Lời giải:
+
min
max V
max min
C V
max
min C
1 1 1
D
f OC OV
1 1
D D
1 1 1 OC OC
D
f OC OV
max min
V
D 67,5;D 62,5
C OC 12 cm
OC 7,5cm
Chọn đáp án C
Câu 6. Một người mắt không có tật, quan tâm nằm cách võng mạc một khoảng 2,2cm. Độ tụ của mắt khi quan
sát không điều tiết gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 42 dp B. 45 dp C. 46 dp D. 49 dp
Câu 6. Chọn đáp án B
Lời giải: VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
7
+ Khi quan sát trong trạng thái không điều tiết:
min
max V
1 1 1
D
f OC OV
min 2
max
1 1 1
D 45,45 dp
f 2,2.10
Chọn đáp án B
Câu 7. Một người mắt không có tật, quang tâm nằm cách võng mạc một khoảng 2,2 cm. Độ tụ của măt đó khi
quan sát một vật cách măt 20 cm gân giá trị nào nhât sau đây?
A. 42 dp B. 45 dp. C. 46dp. D. 49 dp
Câu 7. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Khi quan sát một vật cách mắt: →
2
1 1 1 1
D 50,45 dp
d OV 0,2 2,2.10
Chọn đáp án D
Câu 8. Một người mắt không có tật vê già, khi điêu tiêt tôi đa độ tụ của măt tăng thêm 1 dp so với khi không
điều tiết. Lúc này,
A. điểm cực viễn gần hon so với lúc trẻ. B. điểm cực cận cách mắt 25 cm.
C. điểm cực cận cách mắt 50 cm. D. điểm cực cận cách mắt 100 cm.
Câu 8. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Người mắt không có tật khi về già điểm cực viễn không thay đổi nhưng điểm cực cận thì dịch xa mắt do
cơ mắt bị yếu đi.
+ Khi quan sát trong trạng thái không điều tiết:
min
max V
1 1 1
D
f OC OV
+ Khi quan sát trong trạng thái điều tiết tối đa:
max
max C
1 1 1
D
f OC OV
max min
V
D D 1 dp
max min C OC
C V
1 1
D D OC 1 m
OC OC
Chọn đáp án D
Câu 9. Mắt của một người có quang tâm cách võng mạc khoảng 1,52 cm. Tiêu cự thể thủy tinh thay đổi giữa
hai giá trị f
1
= 1,500 cm và f
2
= 1,415 cm. Khoảng nhìn rõ của mắt gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 95,8 cm. B. 93,5 cm. C. 97,4 cm. D. 97,8 cm.
Câu 9. Chọn đáp án B
Lời giải:
+
min
max V V V
C
max
min C C
1 1 1 1 1 1
D
f OC OV 1,5 OC 1,52 OC 114
1 1 1 1 1 1 OC 20,48
D
f OC OV 1,415 OC 1,52
C V V C
C C OC OC 93,52 cm
Chọn đáp án B
Câu 10. Mắt của một người có quan tâm cách võng mạc khoảng 1,52cm. Tiêu cực thể thủy tinh thay đổi giữa
hai giá trị f
1
= 1,500 cm và f
2
= 1,415 cm. Khoảng nhìn rõ của mắt gần giá trị nào nhất sau đây
A. tiêu cự của thuỷ tinh thể giảm dần. B. độ tụ của thủy tinh thể tăng dần.
C. góc trông ảnh giảm dần. D. khoảng cực viễn của mắt là 40 cm.
Câu 10. Chọn đáp án D
Lời giải:
+
n 17
D 1,6 0,3n D 10,9
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
8
+
V
min
min
V O0,015m
max min OC
max
C
max min
C
1 200
D dp
1 1
0,015 3
D
OC OV
2327
D D D dp
1 1 30
D
1 10
OC OV
D D d m
OC 109
max
10 2327 7,116
xD .
109 30
Chọn đáp án D
Câu 11. Mắt một người cận thị có khoảng nhìn rõ ngắn nhất là 20cm và khoảng nhìn rõ là 40cm. Người này,
cầm một gương phẳng đặt cách mắt 10cm rồi dịch gương lùi dần ra xa mắt được một khoảng 20cm thì dừng lại.
Trong quá trình dịch chuyển mắt luon quan sát rõ ảnh của mắt trong gương thì?
A. tiêu cự của thuỷ tinh thể giảm dần. B. độ tụ của thủy tinh thể tăng dần.
C. góc trông ảnh giảm dần. D. khoảng cực viễn của mắt là 40 cm.
Câu 11. Chọn đáp án C
Lời giải:
G
30cm 30cm
V
OC
M
/
M
M
/
M
10cm 10cm
C
OC
G
+ Khoảng cực viễn của mắt: OC
V
= OC
C
+ C
C
C
V
= 20 + 40 = 60 cm.
+ Lúc đầu, ảnh của mắt trong gương hiện lên ở điểm cực cận (OC
C
= 20 cm) nên mắt phải điều tiết tối đa
(D
max
) tiêu cự của thể thuỷ tinh nhỏ nhất (f
min
).
+ Khi đưa ra xa, khoảng cách giữa mắt và ảnh tăng lên do đó tiêu cự của thể thủy tinh tăng dần (độtụ thể
thủy tinh giảm dần) để ảnh hiện rõ nét trên võng mạc.
+ Khi ảnh hiện nên ở điểm cực viễn thì mắt không phải điều tiết, thủy tinh thể có tiêu cực lớn nhất (độ tụ nhỏ
nhất)
+ Ảnh qua gương phẳng có độ cao luôn bằng vật đối xứng với vật qua gương không phụ thuộc vào khoảng
cách từ vật đến gương. Do đó, góc trông ảnh giảm vì khoảng cách từ ảnh tới mắt tăng lên mà chiều cao không
đổi.
Chọn đáp án C
Chú ý:
+ Khi soi gương (vật thật d> 0 cho ảnh ảo d’ < 0), khoảng cách từ mắt đến ảnh của nó:
/
/
2
/.
Guong phang : d d L 2d
L d d
df d 2f
Guong cau : d L
d f d f
Câu 12. Một người có điểm cực viễn cách mắt OCv = 30 cm. Để có thể nhìn thấy ảnh của mắt mà mắt không
điều tiết thì phải đứng cách gương phẳng khoảng bao nhiêu?
A. 30 cm. B. 15 cm. C. 60 cm. D. 18 cm.
Câu 12. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Khoảng cách từ mắt đến ảnh ảo của nó:
/
L d d 2d
+ Khi quan sát không điều tiết:
V
OC L 2d
V
OC
d 15 cm
2
M
/
M
G
d
/
d VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
9
Chọn đáp án B
Câu 13. Một người có điểm cực cận cách mắt OC
C
= 18cm. Để có thể nhìn thấy ảnh của mắt mà mắt phải điều
tiết tối đa thì người đó phải đứng cách gương cầu có tiêu cực f = − 12cm một khoảng gần giá trị nào nhất sau
đây? Biết mắt nhìn theo hướng của trục chính?
A. 30cm B. 15cm C. 60cm D. 12cm
Câu 13. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Khi quan sát điều tiết tối đa:
/ /
C
df
OC L d d d d d
d f
C
OC 18
f 12
d 12 cm
Chọn đáp án D
G
M
/
M
C
OC
d
/
d
Câu 14. Một người có điểm cực viễn cách mắt 1,8 (m). Hỏi người đó phải đứng cách gương cầu có tiêu cự f =
+1,2 (m) một khoảng bao nhiêu để có thể nhìn thấy ảnh ảo của mình mà mắt không phải điều tiết. Biết mắt nhìn
theo hướng của trục chính.
A. 40 cm. B. 15 cm. C. 60 cm. D. 12 cm.
Câu 14. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Khi quan sát không điều tiết:
/ /
V
OC L d d d d
V
OC 1,8
V f 1,2
d 0,6 m
df
OC d
d f d 3,6 m f loai
Chọn đáp án C
G
M
/
M
d
/
d
L
Câu 15. Một ngời mắt có khoảng nhìn rõ là 84cm. Người này muốn nhìn rõ ảnh của mát qua gương cầu lồi có
tiêu cự f = −15cm thì phải đặt gương đó cách mắt một khoảng gần nhất là 10cm. Biết mắt nhìn theo hướng của
trục chính. Khoảng cực viễn của mắt người đó là:
A. 30cm B. 100 cm C. 160cm D. 16cm
Câu 15. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Khi quan sát ảnh của mắt trong trạng thái điều tiết tối đa:
/ /
C
df 10.15
OC d d d d d 10 16 cm
d f 10 15
+ Điểm cực viễn cách mắt một khoảng:
V C C V
OC OC C C 16 84 100 cm
Chọn đáp án B
G
M
/
M
C
OC
d
/
d
Câu 16. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắ từ 18 (cm) đến 60cm. Người này muồn nhìn rõ ảnh của mắt
mình qua gương cầu lõm có tiêu cự f = 40cm thì phải đặt gương cách mắt một khoảng gần nhất và xa nhất lần
lượt là d
min
và d
max
. Biết mắt nhìn theo hướng của trục chính. Giá trị (d
max
– d
min
) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 10cm B. 11cm C. 17cm D. 19cm
Câu 16. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Để nhìn thấy ảnh trong gương thì ảnh là ảnh ảo nên vật thật phải đặt trong tiêu điểm (0 < d < f)
G
M
/
M
d
/
d
G
M
/
M
d
/
d
V
OC C
OC VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
10
+ Khi quan sát ảnh của mắt trong trại thái điều tiết tối đa:
/
df
d
min
/
d f
C
d 8 cm d
40d
OC d d 18 d
d 40 d 90 cm f Loai
+ Khi quan sát ảnh của mắt trong trạng thái khong điều tiết:
/
df
d
max
/
d f
V
d 20 cm d
40d
OC d d 60 d
d 40 d 120 cm f Loai
max min
d d 12 cm
Chọn đáp án B
Câu 17. Một người muốn nhìn rõ ảnh của mắt mình qua gương lồi có tiêu cực f = − 20cm thì phải đặt gương đó
cách mắt từ 20cm đến 80cm. Biế mắt nhìn theo hướng của trục chính. Khoảng nhìn rõ của mắt gần giá trị nào
nhất sau đây?
A. 60cm B. 100cm C. 160cm D. 16cm
Câu 17. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Khoảng cách từ mắt đến ảnh của nó:
/ /
df
L d d d d d
d f
+ Khi điều tiết tối đa:
C min
20.20
OC L 20 30 cm
20 20
+ Khi không điều tiết:
V max
80.20
OC L 80 96 cm
80 20
C V V C
C C OC OC 66 cm
Chọn đáp án A
G
M
/
M
d
/
d
L
DẠNG 2. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN SỬA TẬT Ở MẮT
Sửa tật cận thị: Đeo kính phân kì để nhìn rõ các vật ở vô cực mà mắt không phải điều tiết (vật ở vô
cùng qua O
k
cho ảnh ảo nằm tại điểm cực viễn)
k V
f 1 OC
S
k
f
V
O
k
O
V
C
O
V
25cm
/
d
k
O
d
C
C
S
Sửa tật viễn thị và lão thị: Đeo kính hội tụ để nìn rõ các vật ở gần nhất và cách mắt 25cm mà mắt phải
điều tiết tối da (vật ở cách mắt qua O
k
cho ảnh ảo nằm tại điểm C
C
)
/
k / /
C
d 25
dd
f
d OC d d
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Mắt của một người có điểm cực viễn cách mắt 80cm. Muốn nhìn thấy vật ở vô cực không điều tiết,
người đó phải đeo kính sát mắt có độ tụ
A. – 4dp B. – 1,25 dp C. – 2dp D. – 2,5 dp VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
11
Câu 1. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Người đó đeo kính phân kì để nhìn rõ các vật ở vô cực mà mắt
không phải điều tiết (vật ở vô cùng qua O
k
cho ảnh ảo nằm tại điểm cực
viễn C
V
)
k V
f OC
V
0
k k OC 0,8 m
k
1
f 0,8 m D 1,25 dp
f
Chọn đáp án B
S
k
f
V
O
k
O
V
C
Câu 2. Mắt một người cận thị có khoảng nhìn rõ ngắn nhất là 12,5cm và khoảng nhìn rõ là 37,5cm. Hỏi người
này phải đeo kính có độ tụ bao nhiêu để nhìn rõ được các vật ở vô cực mà không phải điều tiết? Coi kính đeo
sát mắt
A. – 8/3dp B. – 4 dp C. – 2 dp D. – 8 dp
Câu 2. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Người đó đeo kính phân kì để nhìn rõ các vật ở vô cực mà mắt
không phải điều tiết (vật ở vô cùng qua O
k
cho ảnh ảo nằm tại điểm cực
viễn C
V
)
k V
f OC
V C C V
0
k k OC OC C C 0,125 0,375 0,5 m
k
1
f 0,5 m D 2 dp
f
Chọn đáp án C
S
k
f
V
O
k
O
V
C
Câu 3. Một người khi không đeo kính có thể nhìn rõ các vật gần nhất cách mắt 50 cm. Xác định độ tụ của kính
mà người đó cần đeo sát mắt để có thể nhìn rõ các vật gần nhất cách mắt 25 cm.
A. 4,2 dp. B. 2 dp. C. 3 dp. D. 1,9 dp.
Câu 3. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Để khi đeo kính nhìn được vật gần nhất cách mắt 25cm thì qua kính
cho một ảnh ảo tại điểm cực cận của mắt
/
C
d 25 25
d OC
/
/
25. 50
dd
f 50 cm 0,5 m
d d 25 50
1
D 2 dp
f
Chọn đáp án B
O
V
25cm
/
d
k
O
d
C
C
S
Câu 4. Một người lớn tuổi chỉ có thể nhìn được vật ở xa mà mắt không phải điều tiết, nhưng muons đọc được
những dòng chữ gần nhất cách mắt 25cm thì phải đeo kính có đọ tụ 1 (dp). Biết kính đeo cách mắt 5cm.
Khoảng cực cận của mắt người đó là:
A. 100/3 cm B. 100/7cm C. 30cm D. 40cm
Câu 4. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Để khi đeo kính nhìn được vật gần nhất cách mắt 25cm thì qua kính
cho một ảnh ảo tại điểm cực cận của mắt
/
C C
d 0,25 0,2 m
d OC OC 0,25
/
1 1 1
D
f d d
C
C
1 1
1 OC 0,3 m
0, 2 OC 0,05
Chọn đáp án C
O
V
25cm
/
d
k
O
d
C
C
S VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
12
Câu 5. Một người lớn tuổi có thể nhìn được vật ở xa mà mắt không phải điều tiết, nhưng muốn đọc được dòng
chữ gần nhất cách mắt 25 cm thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ 1 (dp). Độ biến thiên độ tụ của mắt người đó từ
trạng thái không điều tiết đến ứạng thái điều tiết tối đa là
A. 4,2dp B. 2 dp C. 3dp D. 1,9 dp
Câu 5. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Người này nhìn được vật ở xa mà mắt không phải điều tiết nên
.
V
OC
+ Để khi đeo kính nhìn được vật gần nhất cách mắt 25cm thì qua kính
cho một ảnh ảo tại điểm cực cận cửa mắt.
O
V
25cm
/
d
k
O
d
C
C
S
+
/
1 1 1
D
f d d
C
/
C
C C
d 0,25 0,25 m
1 1 1
1 OC m
0,25 OC 3
d OC OC
+
min
max V
max min
C V
max
min C
1 1 1
D
f OC OV
1 1
D D D 3 dp
1 1 1 OC OC
D
f OC OV
Chọn đáp án C
Câu 6. Một người cận thị lớn tuổi chỉ còn nhìn thấy rõ các vật trong khoảng cách mắt 50 cm ÷ 200/3 cm. Để
nhìn xa vô cùng không điều tiết người này phải đeo kính có độ tụ D1 ; còn để đọc được sách khi đặt gần mắt
nhất, cách mắt 25 cm thì phải đeo kính có độ tụ D2. Coi kính đeo sát mắt. Tổng (D1+ D2) gần giá trị nào nhất
sau đây?
A. −0,2 dp. B. −0,5 dp. C. 3,5 dp. D. 0,5 dp.
Câu 6. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Vì kính đeo sát mắt nên:
• Với
1 k V 1
1
2 1
D : f OC m D 1,5 dp
3 f
• Với
2 2 / /
2 C
d 0,25 m
1 1 1 1 1
D : D 2 dp
f d d 0,25 0,5
d OC 0,5 m
1 2
D D 1,5 2 0,5 dp
Chọn đáp án C
Chú ý:
1) Đeo cách mắt ℓ công thức giải nhanh:
1
V
2
C
1
D chua can
OC
1 1
D chua vien
0,25 OC
2) Khi kính đeo sát mắt công thức giải nhanh:
1
V
2
c
1
D chua can
OC
1 1
D chua vien
0,25 OC
3) Mắt nhìn được các vật cáchnos từ OC
C
đến OC
V
. Khi kính đeo có tiêu cự f
k
mắt nhìn được các vật cách
kính từ d
C
đến d
V
. Để xác định các đại lượng nên dựa vào sơ đồ tạo ảnh: VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
13
k
C v
M C V
C C k O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
V V k
1 1 1
d OC f
AB A B V
1 1
d OC f
4) Nếu kính đeo sát mát:
2
/ C V
M C V
c C k O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
v V k 0
1 1 1
d OC f
AB A B V
1 1 1
d OC f
Câu 7. Một người mắt không có tật về già, điểm cực cận cách mắt là X (m), khi điều tiết tối đa độ tụ của mắt
tăng thêm 1 dp so với khi không điều tiết. Độ tụ của thấu kính phải đeo (cách mắt 2 cm) để mắt nhìn thấy một
vật cách mắt 25 cm với điều tiết tối đa là D. Giá trị của xD gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 4,2. B. 2,0. C. 3,3. D. 1,9.
Câu 7. Chọn đáp án C
Lời giải:
+
max min
V
min
V D D 1 dp
max min C OC
C V
max
C
1 1
D
OC OV
1 1
D D OC 1 m
1 1 OC OC
D
OC OV
+ Khi đeo kính để nhìn vật cách mắt 25cm mà mắt điều tiết tối đa thì ảnh A
1
B
1
nằm tại điểm cực cận của
mắt
2
/
m V
O Mat
1 1
d 0,25
d d OC 1
AB A B V
/
V
k /
d OC 0,98 m
1 1 1 1
D 3,33 dp
d d 0,23 0,98
d 0,25 0,02 0, 23 m
Chọn đáp án C
Câu 8. Một người mắt không có tật về già, điểm cực cận cách mắt là X (m), khi điều tiết tối đa độ tụ của mắt
tăng thêm 1 dp so với khi không điều tiết. Độ tụ của thấu kính phải đeo (cách mắt 2 cm) để mắt nhìn thấy một
vật cách mắt 25 cm không điều tiết là D. Giá trị của xD gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 4,2. B. 2,0. C. 3,3. D. 1,9.
Câu 8. Chọn đáp án A
Lời giải:
+
max min
V
min
V D D 1 dp
max min C OC
C V
max
C
1 1
D
OC OV
1 1
D D OC 1 m
1 1 OC OC
D
OC OV
+ Khi đeo kính để nhìn vật cách mắt 25cm mà mắt điều tiết tối đa thì ảnh A
1
B
1
nằm tại điểm cực viễn của
mắt
k
/
M V
O Mat
1 1
d 0,25
d d OC
AB A B V
/
V
k /
d OC
1 1 1 1
D 4,35 dp
d d 0,23 d 0,25 0,02 0, 23 m
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
14
Chọn đáp án A
Câu 9. Một người có điểm cực viễn cách mắt 25 cm và điểm cực cận cách mắt 10 cm. Khi đeo kính sát mắt có
độ tụ −2 dp thì có thể nhìn rõ các vật nằm trong khoảng nào trước kính?
A. 10 cm ÷ 50 cm. B. 12,5 cm ÷ 50 cm. C. 10 cm ÷ 40 cm. D. 12,5 cm ÷ 40 cm.
Câu 9. Chọn đáp án B
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
k
C C O Mat
1 1
d 0,25
d d OC
k
v V
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
C C
V
V
1 1
2
d 0,125 m d 0,1
1 1 d 0,5 m
2
d 0, 25
Chọn đáp án B
Câu 10. Một người cận thị khi đeo kính sát mắt có độ tụ −2 (dp) thì có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 12,5 cm
tới vô cùng. Hỏi khi không đeo kính, người đó chỉ có thể nhìn thấy vật đặt trong khoảng nào?
A. 10 cm ÷ 50 cm. B. 20 crn ÷ 50 cm. C. 10 cm ÷ 40 cm. D. 20 cm ÷ 40 cm.
Câu 10. Chọn đáp án A
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
k
C C O Mat
1 1
d 0,25
d d OC
k
v V
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
C C
V
V
1 1
2
OC 0,1 m 0,125 OC
1 1 OC 0,5 m
2
OC
Chọn đáp án A
Câu 11. Một người cận thị phải kính sát mắt có độ tụ −2,5 dp. Khi đeo kính đó, người ấy có thể nhìn rõ các vật
gần nhất cách kính 24 cm. Khoảng nhìn rõ của mắt khi không đeo kính gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 26 cm. B. 15 cm. C. 50 cm. D. 40 cm.
Câu 11. Chọn đáp án A
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
k
C C O Mat
1 1
d 0,25
d d OC
k
v V
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
C C
C V V C
V
V
1 1
2
OC 0,15 m 0, 24 OC
C C OC OC 0, 25 m
1 1 OC 0,4 m
2
OC
Chọn đáp án A VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
15
Câu 12. Một người cận thị khi đeo kính có độ tụ −2 (dp) sẽ nhìn rõđược các vật đặt cách kính từ 12,5 cm tới
50cm. Biết kính đeo cách mắt một khoảng 1 cm. Hỏi khi không đeo kính, người đó chỉ có thể nhìn thấy vật đặt
trong khoảng nào?
A. 10 cm ÷ 50 cm. B. 11 cm ÷ 26 cm. C. 10 cm ÷ 40 cm. D. 11 cm ÷ 40 cm.
Câu 12. Chọn đáp án B
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M C V
k
C V O Mat
1 1
d 0,25
d d OC ;OC
k
v V 0,01m
1 1
D
d 0,01 OC
AB A B V
1 1
D
d 0,01 OC
C C
V
V
1 1
2
OC 0,11 m 0,125 0,01 OC
1 1 OC 0,26 m
2
0,5 0,01 OC
Chọn đáp án B
Câu 13. Một người khi đeo kính có độ tụ +2 dp có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 27 cm tới vô cùng. Biết kính
đeo cách mắt 2 cm. Khoảng cực cận của mắt người đó là
A. 15 cm. B. 61 cm. C. 52 cm. D. 40 cm.
Câu 13. Chọn đáp án C
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M C
O Mat
1 1 K
d 0,25
C C
d d OC
1 1
AB A B V D
d OC
C
V
1 1
2 OC 0,52 m
0,27 0,02 0,02 OC
Chọn đáp án C
Câu 14. Mắt của một người có điểm cực viễn và cực cận cách mắt lần lượt là 0,5 m và 0,15 m. Phải ghép sát
vào mắt thấu kính có độ tụ bao nhiêu để nhìn thấy vật đặt cách mắt 20 m không điều tiết?
A. 1,95 dp. B. −2,15 dp. C. 2,15 dp. D. −1,95 dp.
Câu 14. Chọn đáp án D
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
O Mat
1 1 K
d 0,25
C C
d d OC
1 1
AB A B V D
d OC
k
1 1
D 1,59 dp
20 0,5
Chọn đáp án D
Câu 15. Một mắt cận có điểm Cv cách mắt 50 cm. Để có thể nhìn rõ không điều tiết một vật ở vô cực thì phải
đeo kính sát mắt có độ tụ D
1
. Để có thể nhìn rõ không điều tiết một vật ở cách mắt 10 cm thì phải đeo kính sát
mắt có độ tụ D
2
. Tổng (D
1
+ D
2
) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. −4,2 dp. B. −2,5 dp. C. 9,5 dp. D. 6,2 dp.
Câu 15. Chọn đáp án D
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
O Mat
1 1 K
d 0,25
C C
d d OC
0
1 1
AB A B V D
d OC
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
16
1
K 1 2
V V
2
1 1
D 2 dp
0,5 1 1
D D D 6 dp
1 1 d OC
D 8 dp
0,1 0,5
Chọn đáp án D
Câu 16. Một mắt cận có điểm C
V
cách mắt 51 cm và khoảng cực cận OC
C
.Để có thể nhìn rõ không điều tiết
một vật ở vô cực thì phải đeo kính (cách mắt 1 cm) có độ tụ D
1
. Để có thể nhìn rõ không điều tiết một vật ở
cách mắt 11 cm thì phải đeo kính (cách mắt 1 cm) có độ tụ D
2
. Khi đeo kính sát mắt có độ tụ bằng (D
1
+ D
2
),
người này đọc được một trang sách đặt cách mắt ít nhất là 10 cm và nhìn được vật xa nhất cách mắt một khoảng
x. Giá trị (OC
C
− x) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 9 cm. B. 12 cm. C. 15 cm. D. 22 cm.
Câu 16. Chọn đáp án B
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
O Mat
1 1
d 0,25
d d OC
AB A B V
1
K 1 2
V V
2
1 1
D 2 dp
0,01 0,51 1 1
D D D 6 dp
1 1 d OC
D 8
0,11 0,01 0,01 0,51
Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M C V
K
C C O Mat
1 1
d 0,25
d d OC ;OC
K
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
V
C
C
V
V
1 1
6
OC 0,25 m
0,1 OC
OC x 0,12 m
51
1 1
d m x
6
406
d 0,51
Chọn đáp án B
Câu 17. Một người khi đeo kính có độ tụ +1 dp có thể nhìn rõ các vật cách mắt gần nhất 23 cm. Biết kính đeo
cách mắt 3 cm. Nếu đưa kính vào sát mắt thì người đó thấy được vật gần nhất cách mắt một khoảng gần vói giá
trị nào nhất sau đây?
A. 28 cm. B. 21 cm. C. 52 cm. D. 25,5 cm.
Câu 17. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C
M C
O Mat
1 1 K
d d
C C
d d OC
1 1
AB A B V D
d OC
+ Khi
C
C
1 1
0,03m 1 OC 0,28 m
0,23 0,03 0,03 OC
+ Khi
C
C C
1 1 7
0 1 d 0,21875 m
d OC 32
Chọn đáp án B
Câu 18. Một người khi đeo kính sát mắt có độ tụ −2 (dp) có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 25 cm tới vô cùng.
Nếu đeo kính sát mắt có độ tụ −1 (dp) có thể nhìn rõ các vật nằm trong khoảng nào trước kính? VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
17
A. 10 cm ÷ 50 cm. B. 20 cm ÷ 50 cm. C. 10 cm ÷ 100 cm. D. 20 cm ÷ 100 cm.
Câu 18. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
+ Đeo kính
C C
V
V
1 1
2
1
OC m 0, 25 OC
6 2dp :
1 1
OC 0,5 m 2
OC
+ Đeo kính
C C
V
V
1 1
1
d 0,2 m d 1/ 6
1dp
1 1 d 1 m
1
d 0,5
Chọn đáp án D
Câu 19. Một người đeo sát mắt một thấu kính có tụ số − 1 dp thì nhìn rõ được các vật cách mắt từ 12,5 cm đến
50 cm. Độ tụ đúng của kính mà người này phải đeo sát mắt là D
1
. Sau khi đeo kính đó thì người này nhìn rõ
được vật đặt gần nhất cách mắt là x. Giá trị của D
1
và x lần lượt là
A. −3 dp và 50/3 cm. B. −2 dp và 50/3 cm. C. −3 dp và 100/3 cm. D. −2 và 100/3 cm.
Câu 19. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
+ Đeo kính
C
C
V
V
1 1
1
1
OC m
0,125 OC
9
1dp :
1 1 1
1 OC m
0,5 OC 3
+ Người cận thị, khi đeo đúng kính sẽ nhìn được vật ở xa vô cùng mà mắt không phải điều tiết:
1 1
C
V
2
1
1 1
D D 3dp
d 1/ 9
d :
1
D m x 1 1
D 6
1/ 3
Chọn đáp án A
Câu 20. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 45 cm. Để nhìn rõ các vật ở xa vô cực mà mắt không
phải điều tiết thì phải đeo kính có độ tụ D
k
. Biết kính đeo cách mắt 5 cm. Khi đeo kính người ấy có thể nhìn rõ
các vật gần nhất cách mắt 20 cm. Khoảng nhìn rõ ngắn nhất gần nhất giá trị nào sau đây?
A. 15 cm. B. 8 cm. C. 30 cm. D. 40 cm.
Câu 20. Chọn đáp án A
Lời giải: VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
18
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
C V V V C
1 1 1 1 1 1 1 1
d OC d OC 0,2 0,05 0,05 OC 0,05 0, 45
C
7
OC 0,159 m
44
Chọn đáp án A
Câu 21. Một người chỉ có thể nhìn rõ những vật cách mắt từ 0,5 m đến 1 m. Để nhìn rõ những vật ở rất xa mà
mắt không phải điều tiết người đó phải đeo kính sát măt có độ tụ D
k
. Khi đeo kính đó người ấy có thể nhìn rõ
vật gần nhât cách kính bao nhiêu?
A. 100/3 cm. B. 100/7 cm. C. 100 cm. D. 40 cm.
Câu 21. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
C
C C V V C
1 1 1 1 1 1 1 1
d 1 m
d OC d OC d 0,5 1
Chọn đáp án C
Câu 22. Một người chỉ có thể nhìn rõ những vật cách mắt từ 0,5 m đến 1 m. Để nhìn rõ vật gần nhất cách mắt
0,25 m người đó phải đeo kính sát măt có độ tụ D
2
. Khi đeo kính đó người ấy có thể nhìn rõ vật xa nhất cách
kính bao nhiêu?
A. 100/3 cm. B. 100/7 cm. C. 100 cm. D. 40 cm.
Câu 22. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
V
C C V V V
1 1 1 1 1 1 1 1 1
d m
d OC d OC 0, 25 0,5 d 1 3
Chọn đáp án A
Câu 23. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 0,5 m và điểm cực cận cách mắt 0,15 m. Nếu người ấy
muốn điểm nhìn rõ gần nhất cách mắt 25 cm thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ D2. Sau khi đeo kính người đó
nhìn được vật xa nhất cách mắt là
A. 80 cm. B. 200 cm. C. 100 cm. D. ∞.
Câu 23. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
19
V
C C V V V
1 1 1 1 1 1 1 1
d 1,5 m 0
d OC d OC 0, 25 0,51 d 0,5
→ Mắt nhìn được vật ảo, thì cũng sẽ nhìn được vật thật ở vô cực.
Chọn đáp án D
Câu 24. Một người cận thị về già nhìn rõ những vật cách mắt nằm trong khoảng từ 0,4 m đến 0,8 m. Để nhìn rõ
những vật ở rất xa mà mắt không phải điều tiết người đó phải đeo kính sát mắt có độ tụ D1 . Xác định giới hạn
nhìn rõ của mắt khi đeo kính đó.
A. 80 cm ÷ ∞ cm. B. 60 cm ÷ 240 cm. C. 80 cm ÷ 240 cm. D. 60 cm ÷ ∞ cm.
Câu 24. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
1
1
C
C
1
1 1
D
D 1,25 dp
d 0,4
1 1 d 0,8 m
D
0,8
→ Khi đeo kính nhìm được các vật cách kính từ 0,8 m đến ∞.
Chọn đáp án A
Câu 25. Một người cận thị có thể nhìn rõ được các vật cách mắt từ 11 cm tới 26 cm. Để nhìn vật ở vô cùng mà
mắt không điều tiết thì phải đeo kính có độ tụ D1 . Khi đó điểm gần nhất mà mắt nhìn rõ khi đeo kính, cách mắt
là X (m). Biết kính đeo cách mắt một khoảng 1 cm. Tích D
1
x bằng
A. −2/3. B. −53/75. C. +2/3. D. +53/75.
Câu 25. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d 0,01 OC
AB A B V
1 1
D
d 0,01 OC
k
k 1
C
1
C c
k
1 1
D
D 4 dp D
d 0,01 0,11
53
D x
1
75 1 1 d m x d 0,01
D
6
0,01 0,26
Chọn đáp án B
Câu 26. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 40 cm và điểm cực cận cách mắt 20 cm. Nếu người ấy
muốn điểm nhìn rõ gần nhất cách mắt 25 cm thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
2
. Sau khi đeo kính người đó
nhìn được vật xa nhất cách mắt là x (m). Tích D
2
x bằng
A. −2/3. B. −l. C. +2/3. D. +l.
Câu 26. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
k
C C O Mat
1 1
d d ,d
d d OC ;OC
k
V V 0
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
20
K
K 2
2
v
K
V
1 1
D
D 1 dp D
0,25 0,2
2
D x
2
1 1 3
d m x
D
3
d 0,4
Chọn đáp án A
Câu 27. Mắt của một người cận thị có điểm Cv each mắt 20 cm. Người này muốn đọc một thông báo cách mắt
40 cm nhưng không có kính cận mà lại sử dụng một thấu kính phân kì có tiêu cự −15 cm. Để đọc được thông
báo trên mà không phải điêu tiêt thì phải đặt thấu kính phân kì cách mắt bao nhiêu?
A. 5 cm. B. 3 cm. C. 10 cm. D. 8 cm.
Câu 27. Chọn đáp án C
Lời giải:
• Sơ đồ tạo ảnh:
2
/ V
M V
O Mat
1 1 K
d d
V V k
d d OC
1 1 1
AB A B V D
d OC f
1 1
10 cm
40 20 15
Chọn đáp án C
Chú ý:
+ Nếu đeo thấu kính hội tụ thì ảnh của những điểm nằm sát kính cho
đến tiêu điểm là ảnh ảo nằm trong khoảng từ quang tâm đến vô cùng, vì
vậy luân có những vị trí của vật cho ảnh ảo nằm trong giới hạn nhìn rõ
của mắt và mắt có thể nhìn rõ được vật đó.
+ Nếu đeo thấu kính phân kì thì ảnh của mọi vật thật là ảnh ảo nằm
trong khoảng từ kính đến tiêu điểm ảnh đến quang tâm. Để không thể
nhìn rõ được bất cứ vật nào trước mắt thì F’ nằm bên trong điểm cực cận
Cc:
C k
OC f 1
V
C
OC
S
C
C
k
O
O
k
f
/
F
Câu 28. Mắt một người cận thị có khoảng cực cận là 17 cm. Người đó đeo kính có độ tụ Dk thì không thể nbìn
thấy bất kì vật nào trước kính. Biết kính đeo cách mắt 2 cm. Giá trị của D có thể là
A. −6 dp. B. −5 dp. C. −4 dp. D. −7 dp.
Câu 28. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Nếu đeo kính hội tụ thì ảnh của những điểm nằm sát kính cho đến tiêu
điểm là ảnh ảo nằm trong khoảng từ quang tâm đến vô cùng. Vì vậy, luôn
có những vị trí của vật cho ảnh ảo nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt và
mắt có thể nhìn rõ được vật đó.
+ Nếu đeo kính phân kì thì ảnh của mọi vật là ảnh ảo nằm trong khoảng
từ quang tâm đến tiêu điểm ảnh F’.
Để mắt không thể nhìn rõ được bất cứ vật nào thì điểm cực cận nằm
ngoài F’:
C k k k
k
1 20 20
OC f 0,17 0,02 D dp D dp
D 3 3
Chọn đáp án D
V
C
OC
S
C
C
k
O
O
k
f
/
F
Câu 29. Một người cận thị về già chỉ có thể nhìn rõ những vật nằm trong khoảng cách mắt từ 50 cm đến
125 cm. Để nhìn rõ những vật ở rất xa mà mắt không phải điều tiết người đó phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
1
.
Để nhìn rõ vật gần nhất cách mắt 25 cm người đó phải dán thêm vào D
1
một thấu kính mỏng đồng trục có độ tụ VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
21
D’ gần giá trị nào nhất sau đây? Biết hai thấu kính ghép sát đồng trục có thể thay thể bằng thấu kính tưong
đương có độ tụ bằng tổng độ tụ của hai thấu kính trên.
A. 2,6 dp. B. 2,9 dp. C. −1,4 dp. D. −0,7 dp.
Câu 29. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Nếu kính đeo sát mắt:
• Chữa cận:
1
V
1 1
D 0,8 dp
OC 1, 25
• Chữa viễn:
2
V
1 1 1 1
D 2 dp
0, 25 OC 0, 25 0,5
/
2 1
D D D /
D 2 0,8 2,8 dp
Chọn đáp án B
Câu 30. Một người khi đeo kính có độ tụ +2 dp có thể nhìn rõ các vật gần nhất cách mắt 27 cm với góc trông
A. Biết kínn đeo cách mắt 2 cm. Nếu cất kính đi đưa vật đến điểm cực cận của mắt thì nhìn thấy vật với góc
trông ao. Tỉ số a/ao gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 2 B. 3 C. 2,5 D. 1,5
Câu 30. Chọn đáp án A
Lời giải:
• Sơ đồ tạo ảnh:
2
/ C
M C
O Mat
1 1
d d
d d OC
AB A B V
C C C
1 1 1 1
2
d OC 0,27 0,02 0,02 OC
C
OC 0,52 m
+ Từ
1 1
C k C 1 1
0 0 k
C
A B
OC O O A B tan 52 2
2
AB
tan AB O A 27 2
OC
Chọn đáp án A
d
V
O
A
B
k
O
1
A
1
B
C
C
27cm
C
OC
O
V
C
OC
0
C
C
A
B
Câu 31. Mắt của một người có tiêu cự của thể thuỷ tinh là 18 mm khi không điều tiết. Khoảng cách từ quang
tâm mắt đến võng mạc là 15 mm. Xác định tiêu cự của thấu kính phải mang để mắt thấy vật ở vô cực không
điều tiết (kính ghép sát mắt).
A. 20mm B. 50mm C. 60mm D. 90mm
Câu 31. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Độ tụ của hệ thấu kính ghép sát:
M k
D D D
M k
1 1 1
f f f
+ Sau khi ghép tiêu điểm phải nằm đúng trên võng mạc:
M max
f OV 15
K f f 18
k
1 1 1
f 90 mm
15 18 f
Chọn đáp án D
max
f
O
V
O
V
k
O
Câu 32. Mắt của một người có quang tâm cách võng mạc khoảng 1,52 cm. Tiêu cự thể thủy tinh thay đổi giữa
hai giá trị f
l
= 1,500 cm và f
2
= 1,415 cm. Độ tụ của thấu kính phải ghép sát vào mắt để mắt nhìn thấy vật ở vô
cực không điều tiết là D
K
. Giá trị của D
K
gần giá trị nào nhất sau đây?
A. −0,8 dp. B. −0,5 dp. C. 0,5 dp. D. +0,8 dp. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
22
Câu 32. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Độ tụ của hệ thấu kính ghép sát:
M k
D D D
M k
1 1 1
f f f
+ Sau khi ghép tiêu điểm phải nằm đúng trên võng mạc:
M max
f OV 0,0152
K K f f 0,015
1 1
D D 0,88 dp
0,0152 0,015
Chọn đáp án A
max
f
O
V
O
V
k
O
Cách 2:
+
min
V max V V
C
max
min C C
1 1 1 1 1 1
D
OC 114 cm f OC OV 1,5 OC 1,52
1 1 1 1 1 1 OC 20,48 cm
D
f OC OV 1,415 OC 1,52
+ Sửa cận thị:
K
V
1 1
D 0,88 dp
OC 1,14
Chọn đáp án A
Câu 33. Mắt của một người có quang tâm cách võng mạc khoảng 1,62 cm. Tiêu cự thể thủy tinh thay đổi giữa
hai giá trị f
1
= 1,60 cm và f
2
= 1,53 cm. Nếu ghép sát đồng trục vào mắt một thấu kính thì mắt nhìn thấy vật ở
vô cực không điều tiết. Lúc này, mắt nhìn thấy điểm gần nhất cách mắt bao nhiêu?
A. 35 cm. B. 20 cm. C. 18cm. D. 28 cm.
Câu 33. Chọn đáp án A
Lời giải:
+
min
V max V V
C
max
min C C
1 1 1 1 1 1
D
OC 129,6 cm f OC OV 1,6 OC 1,62
1 1 1 1 1 1 OC 27,54 cm
D
f OC OV 1,536 OC 1,62
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
K
C C O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
K
V V
1 1
D
d OC
AB A B V
1 1
D
d OC
V
C V
d
C OC 27,54;OC 129,6
C C V V
1 1 1 1
d 35 cm
d OC d OC
Chọn đáp án A
DẠNG 3. BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN QUAN SÁT VẬT QUA QUANG HỆ
Sơ đồ tạo ảnh (mắt sát O
2
):
1 2
/ / 1
1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
23
+ Mắt nhìn được ảnh cuối cùng qua hệ A
2
B
2
thì cần phải
có hai điều kiện:
+ Ảnh đó phải là ảnh ảo.
+ Ảnh đó phải nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt
M C V
d OC ;OC
+ Góc trông ảnh A
2
B
2
qua quang hệ là α và góc trông vật
trực tiếp không qua quang hệ tại vị trí đó là ao được xác định:
2 2
2 2
0
2
A B
tan
A O
AB
tan
AO
2
A
2
B
A
B
1
O
1
A
1
B
2
O
VÍ DỤ MÌNH HỌA
Câu 1. Vật sáng nhỏ AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ O
1
có tiêu cự f
1
= 30 cm và cách
thấu kính một khoảng d
1
. Phía sau O
1
một khoảng 34 cm đặt đồng trục một thấu kính O
2
có tiêu cự f
2
= 4 cm.
Một người có điểm cực viễn xa vô cùng và điểm cực cận cách mắt 20 cm nhìn đặt mắt sát tại vào O
2
để quan
sát ảnh của AB qua hệ thấu kính trong trạng thái điều tiết tối đa thì d
1
bằng
A. 900 cm. B. 2568 cm. C. 1380 cm. D. ∞.
Câu 1. Chọn đáp án C
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh (mắt sát O
2
):
1 2
/ / 1
1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
+ Từ
/
/ 2 2
m C 2 m 2 /
2 2
d f 20.4 10
d OC 20cm;d d 20 d
d f 20 4 3
/
/ 1 1
1 2 1 /
1 1
92
.30
d f 10 92
3
d d 34 d 1380 cm
92
3 3 d f
30
3
Chọn đáp án C
Câu 2. Một vật nhỏ AB cao 0,02 cm đặt trước thấu kính O
1
có tiêu cự f
1
= 2 cm, cách thấu kính một khoảng d
1
= 4/3 cm. Phía sau thấu kính O
1
đặt đồng trục một thấu kỉnh hội tụ O
2
tiêu cự f
2
= 6 cm và hai thấu cách nhau
một khoảng 0,8 cm. Một người quan sát mắt có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 20 cm đến vô cùng, đặt mắt sát
sau O
2
để quan sát ảnh của vật AB qua hệ. Người đó
A. không thể nhìn được ảnh. B. có thể nhìn thấy ảnh với góc trông 0,0125 rad.
C. có thể nhìn thấy ảnh với góc trông 0,125 rad. D. có thể nhìn thấy ảnh với góc hông 0,5°.
Câu 2. Chọn đáp án
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh (mắt sát O
2
):
1 2
/ / 1
1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
1
A
1
B
A
B
2
A
2
B
1
O
2
O
/ 1 1
1
1 1
4
.2
d f
3
d 4
4
d f
2
3
/ / 1 1
1 2 1
1 1
4
.2
d f
3
d 4 d d 0,8 4 4,8
4
d f
2
3
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
24
→ Mắt nhìn rõ.
/ / 2 2
2 M 2
2 2
d f 4,8.6
d 24 d d 24 cm 20;
d f 4,8 6
+ Góc trông ảnh:
/ /
2 2 1 2
2 2 M 1 2 M
k AB
A B d d AB
tan 0,0125 0,0125 rad
A O d d d d
Chọn đáp án B
Câu 3. Vật sáng nhỏ AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ O
1
có tiêu cự f
1
= 30 cm và cách
thấu kính một khoảng d
1
. Phía sau O
1
một khoảng 34 cm đặt đồng trục một thấu kính O
2
có tiêu cự f
2
= 4 cm.
Một người có điểm cực viễn xa vô cùng và điểm cực cận cách mắt 20 cm nhìn đặt mắt sát tại vào O
2
để quan
sát ảnh của AB qua hệ thấu kính trong trạng thái không điều tiết. Mắt vẫn ở vị trí cũ, bỏ quang hệ, quan sát trực
tiếp AB thì góc trông vật giảm đi bao nhiêu lần so với khi quan sát qua quang hệ?
A. 9 lần. B. 4 lần. C. 15 lần. D. 7,5 lần.
Câu 3. Chọn đáp án D
Lời giải:
Sơ đồ tạo ảnh (mắt sát O
2
):
1 2
/ / 1
1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
+
/
M V 2 M 2 2
d OC d d d f 4 cm
/
1 2 1
d d 34 4 30 f d
+ Từ
2 2
/ /
2 2 M 1 2 1
0 0 1 2 M
2 1
k AB
A B
30
A O d d d d tan
7,5
AB AB
tan d d d .4
AO d
Chọn đáp án D
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1. Mắt của một người không có tật có võng mạc cách quang tâm của thể thuỷ tinh 2 cm. Tiêu cự và tụ số
của thuỷ tinh thể khi khi nhìn vật ở vô cực là
A. 2 mm; 50 dp. B. 2 mm; 0,5 dp. C. 20 mm; 50 dp. D. 20 mm; 0,5 dp.
Câu 2. Một người có mắt bình thường (không tật) nhìn thấy được các vật ở rất xa mà không phải điều tiết.
Khoảng cực cận của người này là OCc = 25 cm. Độ tụ của mắt người này khi điều tiết tối đa tăng thêm bao
nhiêu?
A. 4 dp. B. 5 dp. C. 6 dp. D. 9 dp
Câu 3. Một người lớn tuổi có điểm cực cận cách mắt 50 cm, người này có thể nhìn rõ các vật ở xa mà không
điều tiết mắt. Nếu mắt người này điền tiết tối đa thì độ tụ của mắt tăng thêm
A. 2 dp. B. 2,5 dp. C. 4 dp. D. 5 dp.
Câu 4. Một người lớn tuổi có mắt không bị tật. Điểm cực cận cách mắt 62,5 cm. Khi người này điều tiết tối đa
thì độ tụ của mắt tăng thêm bao nhiêu?
A. 2 dp. B. 2,5 dp. C. 1,6 dp. D. 5 dp.
Câu 5. Một người mắt không có tật, quang tâm nằm cách võng mạc một khoảng 1,6 cm. Độ tụ của mắt đó khi
quan sát không điều tiết gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 62 dp. B. 45 dp. C. 46 dp. D. 49 dp.
Câu 6. Một người mắt không có tật, quang tâm nằm cách võng mạc một khoảng 1,6 cm. Độ tụ của mắt đó khi
quan sát một vật cách mắt 20 cm gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 62 dp. B. 45 dp. C. 66 dp. D. 49 dp.
Câu 7. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt 22 cm thì mắt không phải điều tiết. Lúc đó, độ tụ của thuỷ
tinh thể là 50 (dp). Khoảng cách từ quang tâm thuỷ tinh thể đến võng mạc gần giá trị nào nhất sau đây? VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
25
A. 1,8 cm. B. 2,1 cm. C. 1,6 cm. D. 1,9 cm.
Câu 8. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt 22 cm thì mắt không phải điều tiết. Lúc đó, độ tụ của thuỷ
tinh thể là 50 (dp). Khi quan sát trong trạng thái điều tiết tối đa thì độ tụ của thuỷ tinh thể là 500/9 (dp). Khoảng
cách từ điểm cực cận đến mắt gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 10 cm. B. 8 cm. C. 16 cm. D. 9 cm.
Câu 9. Một người có điểm cực cận cách mắt OC
C
= 24 cm. Để có thể nhìn thấy ảnh của mắt mình mà mắt phải
điều tiết tối đa thì người đó phải đứng cách gương cầu có tiêu cự f = −16 cm một khoảng gần giá trị nào nhất
sau đây?
A. 30 cm. B. 15 cm. C. 16 cm. D. 12 cm.
Câu 10. Một người có điểm cực viễn cách mắt 1 (m). Hỏi người đó phải đứng cách gương cầu có tiêu cự f =
−1,2 (m) một khoảng bao nhiêu để có thể nhìn thấy ảnh của mình mà mắt không phải điều tiết. Biết mắt nhìn
theo hướng của trục chính.
A. 40 cm. B. 15 cm. C. 60 cm. D. 12 cm.
Câu 11. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 100/7 (cm) đến 50 cm. Người này muốn nhìn rõ ảnh của
mắt mình qua gương cầu lõm có tiêu cự f = 40 cm thì phải đặt gương cách mắt một khoảng gần nhất và xa nhất
lần lượt là d
min
và d
max
. Biết mắt nhìn theo hướng của trục chính. Giá trị (d
max
− d
min
) gần giá trị nào nhất sau
đây?
A. 10 cm. B. 11 cm. C. 17 cm. D. 13 cm.
Câu 12. Mắt của một người có điểm cực viễn cách mắt 50 cm. Muốn nhìn thấy vật ở vô cực không điều tiết,
người đó phải đeo kính sát mắt có độ tụ
A. −4 dp. B. −3 dp. C. −2 dp. D. −2,5 dp.
Câu 13. Mắt của một người có điểm cực cận và điểm cực viễn tương ứng là 0,15 m và 1 m. Xác định độ tụ của
thấu kính mà người đó đeo sát mắt để nhìn thấy các vật ở xa mà không phải điều tiết.
A. 2,6 dp. B. 2,5 dp. C. −1,0 dp. D. −0,7 dp.
Câu 14. Mắt của một người có điểm cực viễn cách mắt 50 cm. Muốn nhìn thấy vật ở vô cực mà không cần điều
tiết thì người đó phải đeo sát mắt một thấu kính cỏ tụ số bằng
A. −0, 02 dp. B. 2 dp. C. −2 dp. D. 0,02 dp.
Câu 15. Mắt của một người cận thị có điểm Cv cách mắt 20 cm. Để khắc phục tật này, người đó phải đeo kính
sát mắt có độ tụ bao nhiêu để nhìn rõ các vật ở xa vô cùng?
A. −5 dp. B. 2 dp. C. −2 dp. D. 0,02 dp.
Câu 16. Một mắt cận về già có điểm cực cận cách mắt 0,4 m và điểm cực viễn cách mắt 1 m. Phải đeo kính có
độ tụ bao nhiêu để có thể thấy rõ vật ở xa vô cực mà mắt không phải điều tiết? Kính đeo cách mắt 1 cm.
A. −5 dp. B. 2 dp. C. −2 dp. D. −1,01 dp.
Câu 17. Một người có điểm cực cận cách mắt 40 cm. Để đọc được trang sách cách mắt gần nhất là 25 cm thì
người đó phải đeo sát mắt một kính có độ tụ
A. 1,5 dp. B. −1 dp. C. 2,5 dp. D. 1 dp.
Câu 18. Một người mắt có khoảng nhìn rõ là 84 cm, điểm cực cận cách mắt một khoảng là 16 cm. Người này
muốn nhìn rõ những vật gần nhất cách mắt 20 cm thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ bao nhiêu?
A. 1,5 dp. B. −1,25 dp. C. −1,5 dp. D. 1,25 dp.
Câu 19. Một người cận thị lúc già chỉ nhìn rõ được các vật đặt cách mắt từ 30 cm đến 40 cm. Nếu muốn nhìn
rõ các vật ở xa mà không phải điều tiết mắt thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
1
. Nếu muốn đọc được trang
sách đặt gần nhất cách mắt 25 cm thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
2
. Tổng (D
l
+ D
2
) gần giá trị nào nhất
sau đây?
A. 2,6 dp. B. 2,5 dp. C. −1,4 dp. D. −1,7 dp.
Câu 20. Một người cận thị chỉ nhìn rõ được các vật cách mắt từ 10 cm đến 50 cm. Để có thể nhìn rõ các vật ở
vô cực mà mắt không phải điều tiết thì phải đeo sát mắt một thấu kính. Sau khi đeo d1.người này nhìn rõ vật đặt
gần nhất cách kính là
A. 100/3 cm B. 12,5 cm. C. 100 cm. D. 40 cm.
Câu 21. Một người mắt cận đeo sát mắt kính −2 dp thì nhìn thấy rõ vật ở vô cực mà không điều tiết. Điểm C
C
khi không đeo kính cách mắt 12,5 cm. Khi đeo kính, mắt nhìn thấy được điểm gần nhất cách mắt bao nhiêu?
A. 12,5 cm. B. 20 cm. C. 65/3 cm. D. 50/3 cm.
Câu 22. Mắt của một người có điểm cực cận và điểm cực viễn tương ứng là 0,15 m và 1 m. Khi đeo sát mắt
một thấu kính có độ tụ 1,5 dp thì người đó nhìn rõ các vật đặt trong khoảng nào trước mắt? VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
26
A. 6/49 ÷ 2 m. B. 6/49 ÷ 0,4 m. C. 2/13 ÷ 0,4 m. D. 2/13 ÷ 2 m.
Câu 23. Một người có điểm cực cận cách mắt 50 cm, có điểm cực viễn cách mắt 500 cm. Để đọc sách ở gần
nhất cách mắt 25 cm, người đó phải đeo sát mắt một thấu kính. Khi đeo kính trên, người đó có thể nhìn được
những vật đặt trong khoảng nào trước kính?
A. 0,25 m ÷ 5/9 m. B. 2/9 ÷ 5/9 m. C. 2/9 m ÷ 5/11 m. D. 0,25 ÷ 5/11 m.
Câu 24. Một người mang kính sát mắt có độ tụ −2 dp thì có thể nhìn rõ các vật từ 20 cm đến vô cực. Xác định
khoảng nhìn rõ của mắt khi không đeo kính?
A. 100/7 cm ÷ 50 cm. B. 20 cm ÷ 50 cm. C. 100/7 cm ÷ 40 cm. D. 20 cm ÷ 40 cm.
Câu 25. Một người đứng tuổi nhìn rõ được các vật ở xa. Muốn nhìn rõ vật gần nhất cách mắt 27 cm thì phải
đeo kính 42,5 dp cách mắt 2 cm. Xác định OC
C
và OC
V
của mắt.
A. 80 cm 4 00 cm. B. 206/3 cm 4 240 cm. C. 80 cm 4 240 cm. D. 206/3 cm 4 00 cm.
Câu 26. Một người cận thị phải đeo sát mắt một thấu kính có độ tụ −2,5 dp mới nhìn rõ các vật nằm cách mắt
từ 25 cm đến vô cực. Neu người này đeo sát mắt một thấu kính có độ tụ −2 dp thì sẽ nhìn rõ được các vật nằm
trong khoảng nào trước mắt.
A. 2/9m ÷ 2m. B. 2/9 m ÷ 0,4 m. C. 2/13 m ÷ 0,4 m. D. 2/13m ÷ 2 m.
Câu 27. Một người đeo sát mắt một thấu kính có tụ số −1 dp thì nhìn rõ được các vật cách mắt từ 12,5 cm đến
50 cm. Xác định giới hạn nhìn rõ của mắt người đó khi không đeo kính.
A. 10 cm ÷ 50 cm. B. 100/9 cm ÷ 100/3 cm.
C. 10 cm ÷ 100/3 cm. D. 100/9 cm ÷ 50 cm.
Câu 28. Một người cận thị chỉ nhìn rõ được các vật cách mắt từ 10 cm đến 50 cm. Nếu người này đeo sát mắt
một thấu kính có độ tụ −1 dp thì sẽ nhìn rõ được các vật nằm trong khoảng nào trước kính?
A. 100/9 cm ÷ 50 cm. B. 12,5 cm ÷ 50 cm.
C. 100/9 cm ÷ 100 cm. D. 12,5 cm ÷ 40 cm.
Câu 29. Một người khi đeo kính sát mắt có độ tụ +2 dp thì có thể nhìn rõ các vật gần nhất cách kính 25 cm.
Neu người ấy thay kính nói trên bằng kính có độ tụ +1 dp thì sẽ đọc được dòng chữ gần nhất cách mắt bao
nhiêu?
A. 100/3 cm. B. 100/7 cm. C. 30 cm. D. 40 cm.
Câu 30. Một người cận thị phải đeo sát mắt một thấu kính có độ tụ −2,5 dp mới nhìn rõ các vật nằm cách mắt
từ 25 cm đến vô cực. Nếu người này đeo sát mắt một thấu kính có độ tụ −2 dp thì sẽ nhìn rõ được các vật nằm
trong khoảng nào trước mắt.
A. 2/9 m ÷ 2 m. B. 2/9 m ÷ 0,4 m. C. 2/13 m ÷ 0,4 m. D. 2/13 m ÷ 2 m.
Câu 31. Khi đeo sát mắt cận một thấu kính phân kì có độ tụ −1 dp, mắt nhìn rõ vật ở vô cực mà không phải
điều tiết và nhìn rõ vật đặt cách mắt 25 cm nếu mắt điều tiết tối đa. Nếu thay thấu kính trên bằng một thấu kính
phân kì có độ tụ bằng −0,5 dp thì mắt có thể thấy rõ vật trong khoảng nào? Kính đeo sát mắt.
A. 2/9 m ÷ 2 m. B. 2/9 m ÷ 0,4 m. C. 2/13 m ÷ 0,4 m. D. 2/13 m ÷ 2 m.
Câu 32. Một học sinh do thường xuyên đặt sách cách gần mắt 11 cm khi đọc nên sau một thời gian học sinh ấy
không còn thấy rõ những vật ở cách mắt mình lớn hơn 101 cm. Xác định khoảng có thể nhìn thấy rõ của mắt,
nếu học sinh đó đeo kính để cho mắt lại có thể nhìn thấy vật ở xa vô cực mà mắt không điều tiết. Kính đeo cách
mắt 1 cm.
A. 12 cm ÷ ∞ cm. B. 12 cm ÷ 240 cm. C. 20 cm ÷ 240 cm. D. 20 cm ÷ ∞ cm.
Câu 33. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt từ 10 cm đến 50 cm. Để có thể nhìn các vật rất xa mà
mắt không phải điều tiết thì người này phải đeo sát mắt kính có độ tụ bằng D
1
. Khi đó khoảng cách thấy rõ gần
nhất cách mắt một khoảng c. Giá trị của d
1
và c lần lượt là
A. −2 dp; 12,5 cm. B. 2 dp; 12,5 cm. C. −2,5 dp; 10 cm. D. 2,5 dp; 15 cm.
Câu 34. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 40 cm và điểm cực cận cách mắt 20 cm. Người ấy muốn
nhìn rõ các vật ở xa vô cực mà mắt không phải điều tiết thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
l
. Sau khi đeo kính
người đó nhìn được vật gần nhất cách mắt một khoảng x (m). Tích D
1
x bằng
A. −2/3. B. −l. C. + 2/3 D. + 1
Câu 35. Một người cận thị có điểm cực viên cách mắt 0,5 m và điểm cực cận cách mắt 0,15 m. Để nhìn rõ các
vật ở xa vô cực mà mắt không phải điều tiết thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
1
. Khi người đó nhìn rõ các vật
gần nhất cách mắt là x (m). Tích D
1
x bằng
A. −2/3. B. −3/7. C. +2/3. D. +3/7. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
27
Câu 36. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 45 cm. Để nhìn rõ các vật ở xa vô cực mà mắt không
phải điều tiết thì phải đeo kính có độ tụ bao nhiêu? Biết kính đeo cách mắt 5 cm.
A. −4 dp. B. −3 dp. C. −2 dp. D. −2,5 dp.
Câu 37. Một người khi đeo kính có độ tụ +2 dp có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 27 cm tới vô cùng. Biết kính
đeo cách mắt 2 cm. Nếu đưa kính vào sát mắt thì người đó thấy được vật gần nhất cách mắt bao nhiêu?
A. 15 cm. B. 61 cm. C. 52 cm. D. 25,5 cm.
Câu 38. Một người đứng tuổi có điểm cực viễn cách mắt 0,5m và điểm cực cận cách mắt 0,15m. Để nhìn rõ các
vật ở xa vô cực mà mắt không phải điều tiết thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
1
. Khi người đó nhìn rõ các vật
gần nhất cách mắt là x(m). Tích D
1
x là
A. 206/315 m ÷ 2 m. B. 206/315 m ÷ 0,4 m. C. 2/13 m ÷ 0,4m. D. 2/13m ÷ 2m.
Câu 39. Khi đeo sát mắt cận một thấu kính phân kì có độ tụ −1 dp, mắt nhìn rõ vật ở vô cực mà không phải
điều tiết và nhìn rõ vật đặt cách mắt 25 cm nếu mắt điều tiết tối đa. Độ tụ của mắt có thể thay đổi trong khoảng
nào? Cho biết khoảng cách từ quang tâm mắt đến màng lưới là 16 mm.
A. 63,5 ÷ 67,5 dp. B. 64,5 ÷ 67,5 dp. C. 63,5 ÷ 66,5 dp. D. 64,5 ÷ 66,5 dp.
Câu 40. Mắt một người cận thị có khoảng cực cận là 12,5 cm. Người đó đeo kính sát mắt có độ tụ D
k
thì không
thể nhìn thấy bất kì vật nào trước kính. Giá trị của D không thể là
A. −10 dp. B. −15 dp. C. −9 dp. D. −7 dp.
Câu 41. Một người có điểm cực viên cách mắt 0,4 m và điểm cực cận cách mắt 0,16 m. Khi đeo kính có độ tụ
D thì người đó không thể nhìn được bất kì vật nào trước kính. Biết kính đeo cách mắt 1 cm. Giá trị của D có thể
là
A. −6 dp. B. −5 dp. C. −4 dp. D. −7 dp.
Câu 42. Một người cận thị về già chỉ có thể nhìn rõ những vật nằm trong khoảng cách mắt từ 50 cm đến 150
cm. Để nhìn rõ những vật ở rất xa mà mắt không phải điều tiết người đó phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
1
. Để
nhìn rõ vật gần nhất cách mắt 25 cm người đó phải dán thêm vào D
1
một thấu kính mỏng đồng trục có độ tụ D’
gần giá trị nào nhất sau đây? Biết hai thấu kính ghép sát đồng trục có thể thay thế bằng thấu kính tương đương
có độ tụ bằng tổng độ tụ của hai thấu kính trên?
A. 2,6 dp. B. 2,5 dp. C. −1,4 dp. D. −0,7 dp.
Câu 43. Một người cận thị về già nhìn rỗ những vật cách mắt nằm trong khoảng từ 0,4 m đến 0,8 m. Để nhìn rõ
những vật ở rất xa mà mắt không phải điều tiết người đó phải đeo kính sát mắt có độ tụ D
1
. Biết hai thấu kính
ghép sát đồng trục có thể thay thế bằng thấu kính tương đương có độ tụ bằng tổng độ tụ của hai thấu kính trên.
Để nhìn rõ vật gần nhất cách mắt 25 cm người đó phải dán thêm vào D
1
một thâu kính đồng trục có độ tụ
A. 2,6 dp. B. 2,5 dp. C. −1,4 dp. D. 2,75 dp.
Câu 44. Biết hai thấu kính ghép sát đồng trụ có thể thay thế bằng thấu kính tương đương có độ tụ bằng tổng độ
tụ của hai thấu kính trên. Một người có thể nhìn rõ vật cách mắt nằm trong khoảng từ 50cm đến 350cm. Để
nhìn rõ vật gần nhất cách mắt 25cm người đó phải đeo kính có độ tụ D
2
. Biết kính đeo cách mắt 1cm. Nếu
muốn nhìn rõ vật rất xa mà mắt không phải điều tiết, người đó phải dán thêm vào D
2
một thấu kính đồng trục có
độ tụ gần giá trị nào nhất sau đây:
A. 2,4 dp. B. 1,5 dp. C. −2,4 dp. D. −1,5 dp.
Câu 45. Một mắt cận về già có điểm cực cận cách mắt 0,4 m và điểm cực viễn cách mắt 1 m. Để có thể thấy rõ
vật ở xa vô cực mà mắt không phải điều tiết phải đeo kính có độ tụ D
1
. Kính đeo cách mắt 1 cm. Để có thể đọc
sách đặt cách mắt 20 cm khi mắt điều tiết tối đa, người ta phải gắn đồng trục thêm vào phần phía dưới của D
1
một thấu kính hội tụ có độ tụ D’ sao cho mắt nhìn qua cả hai thấu kính. Giá trị D’ gần giá trị nào nhất sau
đây?.
A. 2,61 dp. B. 1,76 dp. C. 2,57 dp. D. 3,71 dp.
Câu 46. Mắt của một người có quang tâm cách võng mạc khoảng 1,52 cm. Tiêu cự thể thủy tinh thay đổi giữa
hai giá trị f
l
= 1,500 cm và f
2
= 1,415 cm. Nếu ghép sát đồng trục vào mắt một thấu kính thì mắt nhìn thấy vật ở
vô cực không điều tiết. Lúc này, mắt nhìn thấy điểm gần nhất cách mắt bao nhiêu?
A. 25 cm. B. 20 cm. C. 18 cm. D. 28 cm.
Câu 47. Vật sáng nhỏ AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ O
1
có tiêu cực f
1
= 30cm và cách
thấu kính một khoảng d
1
. Phía sau O
1
một khoảng 34cm đặt đồng trục một thấu kính O
2
có tiêu cực f
2
= 4cm.
Một người có điểm cực viễn xa vô cùng và điểm cực cận cách mắt 20cm nhìn đặt mắt sát tại O
2
để quan sát ảnh
của AB qua hệ thấu kính trong trạng thái không điều tiết thì d
1
bằng
A. 900 cm. B. 2568 cm. C. 1380 cm. D. ∞. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
28
Câu 48. Vật sáng nhỏ AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ O
1
có tiêu cự f
1
= 30 cm và cách
thấu kính một khoảng d
1
. Phía sau O
1
một khoảng 34 cm đặt đồng trục một thấu kính O
2
có tiêu cự f
2
= 4 cm.
Một người có điểm cực viễn xa vô cùng và điểm cực cận cách mắt 20 cm nhìn đặt mắt sát tại O
2
để quan sát
ảnh của AB qua hệ thấu kính trong hạng thái điều tiết tối đa. Mắt vẫn ở vị trí cũ, bỏ quang hệ, quan sát trực tiếp
AB thì góc trông vật giảm đi bao nhiêu lần so với khi quan sát qua quang hệ?
A. 9 lần. B. 4 lần. C. 15 lần. D. 7,5 lần.
Câu 49. Một người cận thị có điểm cực cận cách mắt 10cm, điểm cực viễn cách mắt 50cm, đeo kính có độ tụ −
2 điop sát mắt thì nhìn rõ vật
A. Ở xa vô cực mà mắt không cần điều tiết B. Ở gần nhất cách mắt một đoạn 10cm
C. Ở xa vô cực nhưng mắt vẫn cần điều tiết D. Cách mắt 50cm mà mắt không cần điều tiết
Câu 50. Một người cận thị có điểm cực cận cách mắt 10 cm, điểm cực viên cách mắt 45 cm, đeo kính có độ tụ
−2 điốp sát mắt thì nhìn rõ vật
A. ở xa vô cực mà mắt không cần điều tiết. B. ở gần nhất cách mắt một đoạn 10 cm.
C. ở gần nhất cách mắt 20 cm. D. cách mắt 450 cm mà mắt không cần điều tiết.
Câu 51. Một người viễn thị đeo sát mắt một kính lúp có độ tụ + 2 điop thì nhìn rõ một vật gần nhất nằm cách
mắt 25cm. Khoảng nhìn rõ ngắn nhất của mắt người ấy khi không đeo kính là:
A. 50cm B. 30cm C. 80cm D. 35cm
Câu 52. Một người cận thị khi đeo kính có độ tụ D = − 4 điop sát mắt thì nhìn rõ một vật ở rất xa mà mắt
không phải điều tiết. Khoảng cách từ điểm cực viễn đến mắt người này khi không đeo kính là:
A. 25cm B. 0,25 cm C. 2,5cm D. 50cm
Câu 51. Một người cận thị có khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận là 15cm và giới hạn nhìn rõ của mắt 35cm.
Để sửa tật cận thị sao cho có thể nhìn rõ được những vật ở xa, người này phải đeo sát mắt một kính có độ tụ:
A. – 2 điop B. + 2 điop C. −20/3 điop D. – 20/7 điop
ĐÁP ÁN BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1.C 2.A 3.A 4.C 5.A 6.C 7.B 8.A 9.C 10.C
11.B 12.C 13.C 14.C 15.A 16.D 17.A 18.B 19.D 20.B
21.D 22.B 23.D 24.A 25.D 26.C 27.B 28.C 29.A 30.A
31.A 32.A 33.A 34.B 35.B 36.D 37.D 38.B 39.A 40.D
41.D 42.A 43.D 44.C 45.D 46.A 47.D 48.D 49.A 50.D
51.A 52.A 53.A
CHUYÊN ĐỂ 4. KÍNH LÚP
+ Kính lúp là một dụng cụ quang học bổ trợ cho mắt để nhìn các vật nhỏ. Kính lúp là một thấu kính hội tụ có
tiêu cự ngắn (dưới 10cm) dùng để tạo ảnh ảo lớn hơn vạt nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt.
+ Số bội giác của dụng cụ quang:
0 0
tan
G
tan
+ Số bội giác của kính lúp khi ngắm chừng ở vô cực:
C
OC D
G
f f
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
Câu 1. Yếu tố nào kể sau không ảnh hưởng đến giá trị của số bội giác của kính lúp khi quan sát một vật kích
thước cỡ mm khi ngắm chừng ở vô cực?
A. Kích thước của vật B. Đặc điểm của mắt
C. Đặc điểm của kính lúp D. Đặc điểm cửa mắt và của kính lúp
Câu 2. Cách thực hiện nào sau đây vẫn cho phép tiếp tục ngắm chừng ở vô cực?
A. Dời vật. B. Dời thấu lánh.
C. Dời mắt. D. Ghép sát đồng trục một thấu kính.
Câu 3. Ngắm chừng ở điểm cực cận là
A. điều chỉnh kính hay vật sao cho vật nằm đúng ở điểm cực cận C
C
của mắt.
B. điều chỉnh kính hay vật sao cho ảnh của vật nằm đúng ở điểm cực cận C
C
của mắt. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
29
C. điều chỉnh kính sao cho vật nằm đúng ở điểm cực cận C
C
của mắt.
D. điều chỉnh vật sao cho vật nằm đúng ở điểm cực cận C
C
của mắt.
Câu 4. Ngắm chừng ở điểm cực viễn là
A. điều chỉnh lánh hay vật sao cho vật nằm đúng ở điểm cực viễn C
V
của mắt.
B. điều chỉnh kính hay vật sao cho ảnh của vật nằm đúng ở điểm cực viễn C
V
của mắt.
C. điều chỉnh kính sao cho vật nằm đúng ở điểm cực viễn C
V
của mắt.
D. điều chỉnh vật sao cho vật nằm đúng ở điểm cực viễn C
V
của mắt.
Câu 5. Số độ bội giác G của một dụng cụ quang là:
A. Tỉ số giữa góc trông ảnh của vật qua dụng cụ quang với góc trông trực tiếp vật.
B. Tỉ số giữa góc trông trực tiếp vật với góc trông ảnh của vật qua dụng cụ quang
C. Tỉ số giữa góc trông ảnh của vật qua dụng cụ quang với góc trông trực tiếp vật lớn nhất
D. Tỉ số giữa góc trông ảnh của vật qua dụng cụ quang với góc trông trực tiếp vật khi vật đặt ở điểm cực
viễn của mắt.
Câu 6. Chọn câu sai.
A. Đối với kính lúp, vật phải có vị trí ở bên trong đoạn từ quang tâm kính đến tiêu điểm vật chính.
B. Kính lúp được cấu tạo bởi thấu kính hội tụ hay hệ ghép tương đương một thấu kính hội tụ có tiêu cự lớn.
C. Các dụng cụ quang bổ trợ cho mắt đều có tác dụng tạo ảnh của vật với góc trông lớn hơn góc trông vật
nhiều lần.
D. Đại lượng đặc trưng của các dụng cụ quang bổ trợ cho mắt là số bội giác hay còn gọi là số phóng đại góc
Câu 7. Số bội giác của kính lúp ngắm chừng ở vô cực phụ thuộc vào yếu tố nào?
A. Tiêu cự của kính lúp và khoảng OC
C
của mắt
B. Độ lớn của vật và khoảng cách từ mắt đến kính
C. Tiêu cự của kính lúp và khoảng cách từ mắt đến kính
D. Độ lớn của vật và khoảng cực cận OC
C
của mắt
Câu 8. Kính lúp là
A. một dụng cụ quang có tác dụng làm tăng góc trông bằng cách tạo ra một ảnh ảo cùng chiều, lớn hơn vật.
B. một gương cầu lõm bổ trợ cho mắt trong việc quan sát các vật nhỏ, có tác dụng làm tăng góc trông bằng
cách tạo ra một ảnh ảo cùng chiều, lớn hơn vật.
C. một thấu kính hội tụ bổ trợ cho mắt ứong việc quan sát các vật nhỏ.
D. một quang cụ bổ trợ cho mắt trong việc quan sát các vật nhỏ, khi mắt nhìn qua quang cụ này thấy ảnh của
vật dưới góc trông lớn hơn năng suất phân li.
Câu 9. Số bội giác của kính lúp ngắm chừng ở điểm cực cận không phụ thuộc (các) yểu tố nào?
A. Tiêu cự của kính lúp. B. Độ lớn của vật.
C. Khoảng cách từ mắ đến kính D. Khoảng cực cận OC
C
của mắt
Câu 10. Điều nào sau là sai khi nói về ảnh ảo qua dụng cụ quang học
A. Ảnh ảo không thể hứng được trên màn
B. Ảnh ảo nằm trên đường kéo dài của chùm tia sáng phản xạ hoặc chùm tia ló
C. Ảnh ảo có thể quan sát được bằng mắt
D. Ảnh ảo không thể quan sát được bằng mắt
Câu 11. Trong trường hợp ngắm chừng nào thì sổ bội giác của kính lúp tỉ lệ nghịch với tiêu cự?
A. Ở vô cực. B. Ở điểm cực viễn nói chung
D. Ở điểm cực cận. D. Ở vị trí bất kì.
Câu 12. Khi dùng một thấu kính hội tụ tiêu cự f làm kính lúp để nhìn một vật, ta phải đặt vật cách kính một
khoảng
A. bằng f. B. nhỏ hơn hoặc bằng f.
C. giữa f và 2f. D. lớn hơn 2f.
Câu 13. Với α là góc trông ảnh của vật qua dụng cụ quang học (kính lúp, kính hiển vi); α
0
là góc trông vật trực
tiếp vật đặt ở điểm cực cận và mắt, độ bội giác khi quan sát vật qua dụng cụ quang học là:
A. G = α
0
/α B. G = cosα/cosα
0
C. G = α/α
0
D. G = tanα/tanα
0
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
30 VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
31
MỘT SỐ DẠNG TOÁN
DẠNG 1. PHẠM VI ĐẶT VẬT VÀ GIỚI HẠN NHÌN RÕ CỦA MẮT
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
Cách 1: Dựa vào hệ
K
C V
K
V V
1 1
D
d OC
1 1
D
d OC
d
V
O
A
B
k
O
1
A
1
B
c M V
OC d OC
Cách 2:
• Ngắm chừng ở cực cận:
/
/
M C C C
d f
d OC d OC d d
d f
• Ngắm chừng ở cực viễn:
/
/
M V V V /
d f
d OC d OC d d
d f
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Một học sinh cận thị có các điểm C
C
, C
V
cách mắt lần lượt là 10cm và 90cm. Học sinh này dùng kính
lúp có độ tụ + 10dp để quan sát một vật nhỏ. Mắt đặt sát kính. Vật phải đặt trong khoảng nào trước kính?
A. 5cm ÷ 8cm B. 4cm ÷ 9cm C. 5cm ÷ 9cm D. 4cm ÷ 8cm
Câu 1. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
k
C C C C
V
k
V V v
1 1 1 1
D 10
d 0,05 m d OC d 0,1
1 1 1 1 d 0,09 m
D 10
d OC d 0,9
Chọn đáp án C
d
V
O
A
B
k
O
1
A
1
B
c M V
OC d OC
Câu 2. Một kính lúp mà trên vành kính có ghi 5x. Một người sử dụng kính lúp này để quan sát một vật nhỏ, chỉ
nhìn thấy ảnh của vật được đặt cách kính từ 4cm đến 5cm. Mắt đặt sát sau kính. Xác định khoảng nhìn rõ của
người này
A. 20cm ÷ ∞ B. 20cm ÷ 250cm C. 25cm ÷ ∞ D. 25cm ÷ 250cm
Câu 2. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Tiêu cự kính lúp:
25cm
5 f 5 cm
f
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
d
V
O
A
B
k
O
1
A
1
B
c M V
OC d OC
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
32
C C k C C
V
V V k V
1 1 1 1 1 1
d OC f 4 OC 5 OC 0,2 m
1 1 1 1 1 1 OC
d OC f 5 OC 5
+ Khoảng nhìn rõ của người này cách mắt từ 20cm đến vô cực
Chọn đáp án A
Câu 3. Một người đứng tuổi khi nhìn những vật ở xa thì không phải đeo kính nhưng khi đeo kính có độ tụ 1 dp
thì đọc được trang sách đặt cách mắt gần nhất là 25 cm (mắt sát kính). Người này bỏ kính ra và dùng một kính
lúp có độ tụ 32 dp để quan sát một vật nhỏ. Mắt cách kính 30 cm. Phải đặt vật trong khoảng nào trước kính?
A. 50/31 cm ÷ 25/8 cm. B. 52/31 cm ÷ 13/4 cm.
C. 53/31 cm ÷ 13/4 cm. D. 52/31 cm ÷ 25/8 cm.
Câu 3. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
k
C C
k
V V
1 1
D
d OC
1 1
D
d OC
d
V
O
A
B
k
O
1
A
1
B
c M V
OC d OC
+ Đeo kính 1 dp:
C
C
1 1 1
1 OC m
0, 25 OC 3
+ Khi dùng kính lúp:
C
C
V
V
1 1
1 50
32
d m cm
d 0,3 1/ 3
62 31
1 1 1 25
32 d m cm
d 0,3 32 8
Chọn đáp án A
Câu 4. Một người dùng kính lúp có tiêu cự f = 4 cm để quan sát một vật nhỏ AB, mắt cách kính một khoảng 10
cm. Người đó chỉ nhìn rõ các vật khi đặt vật cách kính trong khoảng từ 2,4 cm đến 3,6 cm. Nếu mắt đặt cách
kính 4 cm thì phải đặt vật cách kính trong phạm vi từ
A. 3 cm ÷83/23 cm. B. 3,2 cm ÷ 83/23 cm. C. 3,2 cm ÷ 84/23 cm . D. 3 cm ÷ 84/23 cm.
Câu 4. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
C C k
V V k
1 1 1
d OC f
1 1 1
d OC f
+ Khi
C C
V
V
1 1 1
OC 16cm 2, 4 10 OC 4
10cm :
1 1 1 OC 46 cm
3,6 10 OC 4
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
33
+ Khi
C
C
V
V
1 1 1
d 3 cm
d 4 16 4
4cm :
84
1 1 1
d cm
23
d 4 46 4
Chọn đáp án A
Câu 5. Một người cận thị có điểm cực cận cách mắ OC
C
= 12cm và điểm cực viễn cách mắt OC
V
. Người đó
dùng một kính lúp có độ tụ 10dp để quan sát một vật nhỏ. Mắt đặt sát kính. Phải đặt vật trong khoảng trước
kính lúp từ d
c
tới 80/9 cm thì mới có thể quan sát được. Giá trị (OC
V
– 11d
C
) bằng:
A. 25cm B. 15cm C. 40cm D. 20cm
Câu 5. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
k
C C
k
V V
1 1
D
d OC
1 1
D
d OC
C C
V C
V
V
1 1
10
3
d m d 0,12
55 OC 11d 0,2 m
1 1
OC 0,8 m 10
0,8 / 9 OC
Chọn đáp án D
Câu 6. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 50 cm, điểm cực cận cách mắt OC
C
, đeo kính sát mắt có
độ tụ Dk thì nhìn được các vật cách kính từ 20 cm đến vô cùng. Để đọc được những dòng chữ nhỏ mà không
phải điều tiết, người này bỏ kính ra và dùng một kính lúp có tiêu cự f
L
= 0,35.OC
C
, đặt sát mắt. Khi đó phải đặt
trang sách cách kính lúp bao nhiêu?
A. 53/11 cm. B. 50/11 cm. C. 21,8cm. D. 21,lcm.
Câu 6. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
k
C C
k
V V
1 1
D
d OC
1 1
D
d OC
+ Đeo kính
k
C
k C
k
1 1
D
0, 2 OC
1
D : OC m
7 1 1
D
0,5
+ Khi dùng kính lúp:
V V k
1 1 1
d OC f
V
L
OC 50cm
100 V
f 0,35. 5cm
7
50
d cm
11
Chọn đáp án B VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
34
MỘT SỐ DẠNG TOÁN
DẠNG 2. SỐ BỘI GIÁC. GÓC TRÔNG
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
+ Góc trông AB tại điểm cực cận:
0 0
C
AB
tan
OC
+ Góc trông ảnh
/
1 1 M
1 1
M M M M
A B f d kAB f d AB AB
A B :
d d f d f d
d
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M
d
V
O
A
k
O
A
A
B
f
B
+ Số bội giác:
V C
M V V
V
C C M
M C C
0 0 M
C
M
f OC OC
d OC G .
f OC
OC f OC f d tan
G d OC G k
tan f d f
OC
d G
f
+ Trường hợp ngắm chừng vowoocuwcj:
C
AB
tan
f
OC
G
f
Lời khuyên:
1) Ở trên đã chứng minh và nên ghi khắc:
/
C C
/
M
f d f
k
d f f
OC OC
G k k
d d
2) Khi tính độ bội giác trước tiên phải kiểm tra nếu thấy thì
d f
f
C
OC
G
f
Thật vậy:
+ Từ
/
C
/
/ /
C C
/ /
/
/ C
/
OC f d
f 1 G
d f OC OC d f f d
G
f d d f
OC f d
d f d 1 G
d f
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Một kính lúp có ghi 5x trên vành của kính. Người quan sát có khoảng cực cận OC
C
= 20 cm ngắm
chừng ờ vô cực để quan sát một vật. Số bội giác của kính có trị số nào?
A. 5. B. 4. C. 2. D. 3. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
35
Câu 1. Chọn đáp án B
Lời giải:
+
25cm
5 f 5 cm
f
+
C
OC 20
G 4
f 5
Chọn đáp án B
Câu 2. Một nguiowf có thể nhìn rõ các vật từ 20cm đến vô cực. Người này dùng kính lúp trên vành có kí hiệu
x 10 để quan sát vật nhỏ AB cao 1cm. Kính đặt cách mắt một khoảng 2,5cm thì quan sát rõ ảnh của vật với góc
trong gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 0,5 rad B. 0,3 rad C. 0,4 rad D. 0,8 rad
Câu 2. Chọn đáp án C
Lời giải:
Cách 1:
• Từ kí hiệu x 10 suy ra:
25cm
10 f 2,5 cm
f
+ Vì ℓ = f nên độ bộ giác trong trường hợp này luôn bằng:
C
OC 20
G 8
f 2,5
+ Góc trông ảnh qua kính: → Chọn C.
0
C
AB 1
G tan G 8. 0, 4 rad
OC 20
Cách 2:
+ Vì ℓ = f nên tia tới từ B song song với trục chính cho tia ló đi qua F
/
+
k
O C AB 1
tan 0,4
f f 2,5
Chọn đáp án C
d
f
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
Câu 3. Một kính lúp có độ tụ 50 dp. Mắt có điểm cực cận cách mắt 20cm đặt tại tiêu điểm ảnh của kính để nhìn
vật AB dưới góc trông 0,05 rad. Xác định độ lớn của AB?
A. 0,15cm B. 0,2cm C. 0,1cm D. 1,1cm
Câu 3. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Vì ℓ = f nên tia tới từ B song song với trục chính cho tia ló đi qua F
/
+
3 k
O C AB
tan AB.D AB 10 m
f f D
Chọn đáp án C
d
f
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
Câu 4. Dùng kính lúp có độ tụ 50 dp để quan sát vật nhỏ AB. Măt có điêm cực cận cách mắt 20 cm đặt cách
kính 5 cm và ngắm chừng ở điểm cực cận. số bội giác của kính là
A. 16,5. B. 8,5. C. 11. D. 20.
Câu 4. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Tiêu cự kính lúp:
1
f 0,02 m 2 cm
50
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C
M C
O Mat
1 1
d d
d d OC
5
AB A B V
/
/
C
d f 15 2
d 5 OC 15 k 8,5 G
f 2
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
36
Chọn đáp án B
Câu 5. Một người cận thị chỉ có thể nhìn thấy vật đặt cách mat từ 10 cm đên 50 cm Người quan sát vật AB cao
0,2 cm nhờ một kính lúp trên vành ghi x6,25 đặt cách mắt 2 cm. Khi vật đặt trước kính và cách kính 3,5 cm thì
mắt
A. không nhìn thấy ảnh. B. nhìn thấy ảnh với góc trông ảnh 7°.
C. nhìn thấy ảnh với số bội giác 8/3. D. nhìn thấy ảnh với số bội giác 3.
Câu 5. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Trên vành ghi x 6,25:
25cm
2,5 f 4 cm
f
+ Sơ đó tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
df
d
d f
/
3,5.4
d 28 cm
3,5 4
/
M
d d 30 cm 10;50
d
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M C C
d OC ;OC
→ Mắt nhìn thấy vật
f 4
k 8
d f 3,5 4
+ Góc trông ảnh:
0 1 1
1 M
A B kAB 8.0,2
tan 3
A O d 30
+ Số bội giác:
1 1
C 1
0 0 M
C
A B
OC A O tan 10 8
G k 8.
AB
tan d 3 3
OC
Chọn đáp án C
Câu 6. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 15cm đến 45cm. Người này dùng kính
lúp có độ tụ 25dp để quan sát một vật nhỏ, mắt cách kính 10cm thì độ bội giác của ảnh bằng 3. Xác định
khoảng cách từ vật đến kính
A. 48/13cm B. 10/3cm C. 40/13cm D. 43/13cm
Câu 6. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Tiêu cự của kính lúp:
1 1
f 0,04 m 4 cm
D 25
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
d f
k
f
d
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M C C
d OC ;OC
+ Số bội giác:
1 1
/ /
C c 1
/ /
0 0 M
C
A B
OC oc A O tan d f d 4 15
G k 3
AB
tan d f d 4 10 d
OC
/
/
/
d f 20.4 10
d 20cm d cm
d f 20 4 3
Chọn đáp án B
Câu 7. Một người có khoảng cực cận 25cm dùng kính lúp có tiêu cực 2cm để quan sát một vật nhỏ AB. Người
đó đặt vật trước kính một khoảng 1,9cm, khi đặt mắt cách kính lúp 2cm quan sát được ảnh của vật. Số bội giác
là:
A. 12,5 B. 15 C. 10 D. 8 VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
37
Câu 7. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
df 1,9.2
d 38
d f 1,9 2
f 2
k 20
d f 1,9 2
d
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M C C
d OC ;OC
+ Số bội giác:
1 1
C 1
0 0 M
C
A B
OC A O tan 25
G k 20. 12,5
AB
tan d 2 38
OC
Chọn đáp án A
Câu 8. Một người mắt có khoảng nhìn rõ là 84 cm, điểm cực cận cách mắt một khoảng là 16 cm. Người này
dùng một kính lúp có tiêu cự 5 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt người đó đặt cách kính 2,5 cm. Tính số bội
giác của ảnh khi vật ở gần kính nhất.
A 12,5. B. 3,28. C. 3,7. D. 2,8.
Câu 8. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
/
M
C
M
d f 13,5 5
k 3,7
f 5
kd d 2,5 16 13,5
OC
G k 3,7
d
Chọn đáp án C
Câu 9. Một người có mắt có khoảng nhìn rõ là 84cm, điểm cực cận cách mắt một khoảng là 16 cm. Người này
dùng một kính lúp có tiêu cự 5 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt người đó đặt cách kính 2,5 cm. Tính số bội
giác của ảnh khi vật ở xa kính nhất.
A. 12,5. B. 3,28. C. 3,7. D. 2,8.
Câu 9. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Khoảng cực viễn:
V C C V
OC OC C C 100cm
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
/
M
C
M
d f 97,5 5
k 20,5
f 5
d d 2,5 100 97,7
OC 16
G k 20,5. 3,28
d 100
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
38
Chọn đáp án B
Câu 10. Một người có thể nhìn rõ các vật từ 26 cm đến vô cực. Người này dùng kính lúp có tiêu cự 10 cm để
quan sát vật nhỏ. Kính đặt cách mắt một khoảng 2 cm thì độ phóng đại ảnh bằng 6. số bội giác là
A. 4. B. 3,287 C. 3,7. D. 3.
Câu 10. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/ /
/
C C
/
M
d f d 10
k 6 d 50
f 10
OC OC 26
G k k 6. 3
d d 2 50
Chọn đáp án D
Câu 11. Một người có thê nhìn rõ các vật từ 14 cm đèn 46 cm. Người này dùng kính lúp trên vành có kí hiệu
x6,25 để quan sát vật nhỏ. Kính đặt cách mắt một khoảng 10 cm. số bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực cận và
ngắm chừng ở điểm cực viễn lần lượt là G
C
và G
V
. Giá trị (G
C
+ G
V
) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 5. B. 6. C. 7. D. 8.
Câu 11. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Trên vành ghi x 6,25 nghĩa là:
25cm
6,25 f 4 cm
f
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
M
d f d f
k
f f
+
M C C
C C M
M M
M V V
10 11 4 14
d OC G 2
OC OC d f
4 14
G k
10 46 4 14 70 d f d
d OC G
4 46 23
C V
70
G G 2 5,04
23
Chọn đáp án A
Câu 12. Một người cận thị có thể nhìn rõ các vật cách mặt từ 10cm đến 25cm dùng kính lúp có tiêu cực 5cm để
quan sát vật nhỏ AB ở trạng thái không điều tiết. Khi đó vật AB vuông góc với trục chính và cách mắt 9cm thì
giá trị của ℓG gần giá trị nào nhất sau đây
A. 21cm B. 12cm C. 25cm D. 38cm
Câu 12. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
1 1 1 1 /
d f 5 d
5 cm
d 25
d 9 29 cm Loai
d
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M
d
9cm VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
39
/
C
M
d f 20 5
k 5
f 5
G 10 cm
OC 10
G k 5. 2
d 25
Chọn đáp án B
Câu 13. Một người cận thị dùng kính lúp có tiêu cự f để quan sát vật nhỏ. Kính đặt cách mắt một khoảng ℓ. Số
bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực cận và ngăm chừng ở điểm cực viễn lần lượt là G
C
và G
V
. Chọn nhận xét
đúng.
A. (f − ℓ) và (G
C
– G
V
) không đồng thời bằng 0. B. G
C
< G
V
khi f > ℓ.
C. G
C
> G
V
khi f < ℓ. D. (f − ℓ)(G
C
– G
V
) khi f ≠ ℓ.
Câu 13. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/
M
O Mat
1 1
d
d d
AB A B V
/
M
d f d f
k
f f
+
C C C C M
M M M
OC OC OC OC d f 1
G k .
d f d f f f 1 d
+
C V
C
C V
C V
f 1 G G
OC
f 1 G G
f
f G G
Chọn đáp án D
DẠNG 3. KHOẢNG CÁCH NGẮN NHẤT GIỮA HAI ĐIỂM TRÊN VẬT MÀ MẮT
CÒN PHÂN BIỆT ĐƯỢC
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1
/ C V
M C V
O Mat
1 1
d d ;d
d d OC ;OC
AB A B V
d
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M
d
V
O
A
k
O
A
A
B
f
B
+ Góc trông ảnh:
/
1 1 M
1 1
M M M M
A B f d kAB f d AB AB
A B : tan . .
d d f d f d
+ Để phân biệt được hai điểm A, B thì:
M
M
M
d f
AB d
k f d
+ Trường hợp ngắm chừng ở vô cực:
AB
tan AB f
f
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Một người dùng kính lúp có tiêu cự 6 cm để quan sát một vật nhỏ, mắt cách kính 6 cm thì nhìn rõ vật.
Biết năng suất phân li của mắt người đó là 3.10'4 raD. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm trên vật mà mắt
còn phân biệt được qua kính lúp là VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
40
A. 25µm B. 15 µm C. 13 µm D. 18 µm
Câu 1. Chọn đáp án D
Lời giải
+ Vì ℓ = f nên tia tới từ B song song với trục chính cho tia ló đi qua F
/
+ Để phân biệt được hai điểm AB trên vật thì góc trông ảnh A
1
B
1
lớn hơn
năng suất phân li:
k
O C AB
tan
f f
4 6
AB f 0,06.3.10 18.10 m
Chọn đáp án D
d
f
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
Câu 2. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 20cm đến 45cm. Người này dùng kính
lúp có độ tụ 20dp để quan sát một vật nhỏ trong trạng thái không điều tiết. Mắt cách kính 10cm.Năng suất phân
ly của mắt người đó là 3.10
-4
(rad). Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm trên vật mà người đó còn có thể quan
sát được qua kính lúp gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 17 µm B. 15 µm C. 13 µm D. 18 µm
Câu 2. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Tiêu cự của kính lúp:
1
f 5 cm
D
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
O Mat
1 1
d
d d OC
AB A B V
/
M
d d 10 45 35
d
f
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M
d
/
d 35 5
k 8
f 5
+ Để phân biệt được hai điểm AB trên vật thì góc trông ảnh A
1
B
1
lớn hơn năng suất phân li:
4
6 1 1 M
M M
A B d kAB 0,45.3.10
tan AB 16,875.10 m
d d k 8
Chọn đáp án A
Câu 3. Một người có khoảng cực cận OCc = 15 cm và khoảng nhìn rõ là 35 cm. Người này quan sát một vật
nhỏ qua kính lúp có tiêu cự 5 cm. Mắt đặt cách kính 10 cm. Năng suất phân li của mắt người này là 1'. Tính
khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm trên vật mà mắt người này còn phân biệt được khi ngắm chừng ở điểm
cực cận.
A. 16,5 µm. B. 10,9 µm. C. 21,8 µm. D. 21,1 µm.
Câu 3. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
O Mat
1 1
d
d d OC
AB A B V
/
/
C
d f 5 5
d OC 5 k 2
f 5
d
f
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
M
d
+ Góc trông ảnh:
1 1
M C
A B kAB
tan tan
d OC
0
6 C
OC 0,15 1
AB tan tan 21,8.10
k 2 60
Chọn đáp án C VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
41
Câu 4. Một người mà mắt không có tật, khoảng cực cận là 20cm, đặt mắt tại tiêu điểm của một kính lúp để
quan sát vật nhỏ trong trạng thái không điều tiết. Nếu cố định các vị trí, dịch vật một đoạn lớn nhất là 0,8cm
dọc theo trục chính của kính thì mắt nhìn rõ ảnh của vật. Trong quá trình dịch chuyển khoảng cách ngắn nhất
giữa hai điểm trên vật mà mắt còn phân biệt được là x. Biết năng suấ phân li của mắt đó là 3.10
-4
rad. Giá trị
của x là:
A. 12 µm B. 15 µm C. 13 µm D. 18 µm
Câu 3. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
k
/
M V
O Mat
1 1
d
d d OC
AB A B V
+ Lúc đầu ngắm chừng ở điểm cực viễn d = f, nghĩa là d = f – 0,8 thì ngắm
chừng ở điểm cực cận nên:
/
1 1 1
/ d f d
M C M
d OC 20 cm d d f 20
d
f
V
O
/
F A
B C
k
O
1
A
1
B
1 1 1
f 4 cm
f 0,8 f 20 f
+ Vì ℓ = f nên tia tới từ B song song với trục chính cho tia nó đi qua F
/
+ Để phân biệt được hai điểm AB trên vật thì góc trông ảnh A
1
B
1
lớn hơn năng suất phân li:
4 6 k
O C AB
tan AB f 0,04.3.10 12.10 m
f f
Chọn đáp án A
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
Câu 1. Một mắt không có tật có điểm cực cận cách mắt 20cm, quan sát vật AB qua một kính lúp có tiêu cực
2cm. Xác định số bội giác của kính lúp khi ngắm chừng ở vô cực
A. 6 B. 10 C. 15 D. 2,5
Câu 2. Một kính lúp là một thấu kính hội tụ có độ tụ 10 dp. Mắt người quan sát có khoảng nhìn rõ ngắn nhất là
20 cm. Độ bội giác của kính lúp khi ngắm chừng ở vô cực là
A. 2,5. B. 4. C. 5. D. 2.
Câu 3. Một học sinh, có mắt không bị tật, có khoảng cực cận OC
C
= 25 cm, dùng kính lúp có độ tụ +10 dp để
quan sát một vật nhỏ. Biết ngắm chừng kính lúp ở vô cực. Tính số bội giác.
A. 6. B. 4. C. 15. D. 2,5.
Câu 4. Một mắt không tật có điểm cực cận cách mắt 20 cm, quan sát vật AB qua một kính lúp có tiêu cự 2 cm.
Xác định số bội giác của kính khi ngăm chừng ở điểm cực cận, khi mắt đặt tại tiêu điểm ảnh của kính
A. 6 B. 4 C. 10 D. 2,5
Câu 5. Một người cận thị đặt mắt tại tiêu điểm ảnh của kính lúp có tiêu cực 2cm, quan sát ảnh mà không phải
điều tiết mắt. Xác định số bội giác của kính đối với mắt người đó, biết rằng mắt cận có điểm cực cận cách mắt
10cm và điểm cực viễn cách mắt 122cm
A. 5 B. 4 C. 10 D. 2,5
Câu 6. Một người cận thị có điểm cực cận cách măt 10 cm quan sát vật qua kính lúp có tiêu cự f = 5 cm ở trạng
thái mắt điều tiết tối đa. Vật đặt cách kính bao nhiêu nếu kính đặt cách mắt 2 cm?
A. 4,25 cm. B. 5 cm. C. 40/13 cm. D. 43/13 cm.
Câu 7. Một người đứng tuổi khi nhìn những vật ở xa thì không phải đeo kính nhưng khi đeo kính có độ tụ 1 dp
thì đọc được trang sách đặt cách mắt gần nhất là 25 cm (mắt sát kính). Người này bỏ kính ra và dùng một kính
lúp có độ tụ 32 dp để quan sát một vật nhỏ. Tính số bội giác khi ngắm chừng ở vô cực.
A. 32/3. B. 47/4. C. 15. D. 2,5.
Câu 8. Một người mắt tốt có điểm cực cận cách mắt 20cm và điểm cực viễn ở vô cực, quan sát một vật nhỏ qua
một kính lúp có độ tụ 10dp. Kính đặt cách mắt 5cm. Hỏi phải đặt vật trong khoảng nào trước kính
A. 4,5 cm ÷ 8cm B. 5cm ÷ 10cm C. 6cm ÷ 10cm D. 6cm ÷ 8cm VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
42
Câu 9. Một người dùng kính lúp có tiêu cự f = 4 cm để quan sát một vật nhỏ AB, mắt cách kính một khoảng 10
cm. Người đó chỉ nhìn rõ các vật khi đặt vật cách kính trong khoảng từ 2,4 cm đến 3,6 cm. Xác định khoảng
cách từ điểm cực cận và điểm cực viễn đến quang tâm của mắt.
A. 16 cm ÷ 46 cm. B. 16 cm ÷ 50 cm. C. 25 cm ÷ 46 cm. D. 25 cm ÷ 50 cm.
Câu 10. Một người quan sát vật nhỏ AB nhờ một kính lúp trên vành có ghi x 6,258, mắt đặt cách kính 2cm. Để
có thể quan sát được, vật phải đặt trước kính lúp trong khoảng từ 8/3 đến 48/13. Xác định giới hạn nhìn rõ của
mắt người đó
A. 16cm ÷ 46cm B. 16cm ÷ 50cm C. 20cm ÷ 50cm D. 20cm ÷ 46cm
Câu 11. Một người có thê nhìn rõ các vật từ 10 cm đến 50 cm. Người này dùng kính lúp 10 dp để quan sát vật
nhỏ. Kính đặt sát mắt. Xác định phạm vi đặt vật trước kính?
A. 5 cm ÷ 8 cm. B. 5 cm ÷ 25/3 cm. C. 6 cm ÷ 25/3 cm. D. 6 cm ÷ 8 cm.
Câu 12. Một người có thể nhìn rõ các vật từ 20 cm đến 00. Người này dùng kính lúp 10 dp để quan sát vật nhỏ.
Kính đặt cách mắt một khoảng 10 cm. Xác định phạm vi đặt vật trước kính?
A. 5 cm ÷ 10 cm. B. 5 cm ÷ 25/3 cm. C. 6 cm ÷ 25/3 cm. D. 6 cm ÷ 10 cm.
Câu 13. Một người có thể nhìn rõ các vật từ 14cm đến 46cm. Người này dùng kính lúp có độ tụ 25dp để quan
sát vật nhỏ. Kính đặt cách mắt một khoảng 10cm. Xác định phạm vi đặt vật trước kính?
A. 5cm ÷ 3,6cm B. 5cm ÷ 25/3cm C. 2cm ÷ 25/3cm D. 2cm ÷ 3,6 cm
Câu 14. Một người cận thị chỉ có thể nhìn thấy vật đặt cách mắt từ 10 cm đến 50 cm. Người quan sát vật nhờ
một kính lúp trên vành ghi x6,25 kính lúp đặt cách mắt 2 cm. Vật đặt cách kính một khoảng d thì mắt nhìn thấy
ảnh với độ bội giác 2,6. Giá trị của d gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 48/13 cm. B. 5 cm. C. 40/13 cm. D. 43/13 cm.
Câu 15. Một người mắt có khoảng nhìn rõ là 84 cm, điểm cực cận cách mắt một khoảng là 16 cm. Người này
dùng một kính lúp có độ tụ 20 dp để quan sát một vật nhỏ. Mắt người đó đặt cách kính 2,5 cm. Hỏi phải đặt vật
ừong khoảng nào trước kính?
A. 5 cm ÷ 195/41 cm. B. 5 cm ÷ 25/3 cm.
C. 135/37 cm ÷ 25/3 cm. D. 135/37 cm ÷ 195/41 cm.
Câu 16. Một người lớn tuổi có thể nhìn được vật ở xa mà mắt không phải điều tiết. Nhưng muốn đọc được
dòng chữ gần nhất cách mắt 25 cm thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ 1 dp. Người đó không đeo kính và dùng
một kính lúp có tiêu cự 5 cm đê quan sát vật một nhỏ. Mắt đặt cách kính 10 cm. Xác định phạm vi đặt vật trước
kính lúp?
A. 4,25 cm ÷ 195/41 cm. B. 4,25 cm ÷ 5 cm.
C. 135/37 cm ÷ 5 cm. D. 135/37 cm ÷ 195/41 cm.
Câu 17. Một người có thể nhìn rõ các vật từ 20 cm đến vô cực. Người này dùng kính lúp có tiêu cự 5,67 cm để
quan sát vật nhỏ. Kính đặt cách mắt một khoảng 6 cm thì độ bội giác của ảnh 3,5. Xác định vị trí đặt vật trước
kính.
A. 48/13 cm. B. 54/11 cm. C. 40/13 cm. D. 43/13cm.
Câu 18. Mắt một người có khoảng nhìn rõ từ 20 cm tới 50 cm. Người đó quan sát một vật nhỏ qua kính lúp có
độ tụ 20 dp mắt cách kính 5 cm. Tính độ bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực cận.
A. 4. B. 15. C. 3,7. D. 2,8.
Câu 19. Mắt một người có khoảng nhìn rõ từ 20 cm tới 50 cm. Người đó quan sát một vật nhỏ qua kính lúp có
tiêu cự 5 cm mắt cách kính 5 cm. Tính độ bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực viễn.
A. 4. B. 3,28. C. 3,7. D. 2,8.
Câu 20. Mắt một người có khoảng nhìn rõ từ 20 cm tới 50 cm. Người đó đeo kính sát mắt để sửa tật và quan sát
một vật nhỏ qua kính lúp có tiêu cự 5 cm măt cách kính lúp 5 cm. Tính độ bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực
cận.
A. 4. B. 2. C. 3,7. D. 2,8.
Câu 21. Mắt một người có khoảng nhìn rõ từ 20 cm tới 50 cm. Người đó đeo kính sát mắt để sửa tật và quan sát
một vật nhỏ qua kính lúp có tiêu cự 5 cm mắt cách kính lúp 5 cm. Tính độ bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực
viễn.
A. 4. B. 2. C. 3,7. D. 2,8. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
43
Câu 22. Mắt một người có khoảng nhìn rõ từ 20 cm tới 50 cm. Người đó đeo kính sát mắt để sửa tật và quan sát
một vật nhỏ qua kính lúp có tiêu cự 5 cm mắt cách kính lúp 5 cm. Khi ngắm chừng ở điểm cực cận thì vật cách
kính lúp một khoảng
A. 4 cm. B. 4,25cm. C. 3,7 cm. D. 2,8 cm.
Câu 23. Một người có thể nhìn rõ các vật từ 24 cm đến vô cực. Người này dùng kính lúp có tiêu cự 5 cm để
quan sát vật nhỏ AB cao 1 cm. Kính đặt cách mắt một khoảng 10 cm và vật đặt cách kính 4 cm. số bội giác và
góc trông ảnh lần lượt là
A. 4 và 9,46°. B. 3 và 7,56°. C. 3 và7,85°. D. 4 và 9,55°.
Câu 24. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 16 cm đến 46 cm. Người này dùng
kính lúp có tiêu cự 4 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt cách kính 10 cm. số bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực
cận là
A. 4. B. 2,5. C. 3,7. D. 2,8.
Câu 25. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 16 cm đến 46 cm. Người này dùng
kính lúp có tiêu cự 4 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt cách kính 10 cm. số bội giác khi ngắm chừng ở điểm cực
viễn là
A. 4. B. 2,5. C. 3,5 D. 2,8.
Câu 26. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 10 cm đến 50 cm. Người này dùng
kính lúp có tiêu cự 10 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt cách kính 5 cm. Khoảng cách từ vật đến kính lúp là d,
số phóng đại ảnh qua kính lúp là k và số bội giác của kính là G. Nếu ngắm chừng ở điểm cực cận thì
A. d = 3 cm. B. k = 2. C. G = 2. D. k + G = 3.
Câu 27. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 10 cm đến 50 cm. Người này dùng
kính lúp có tiêu cự 10 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt cách kính 5 cm. Khoảng cách từ vật đến kính lúp là d,
số phóng đại ảnh qua kính lúp là k và số bội giác của kính là G. Nếu ngắm chừng ở điểm cực viễn thì
A. d = 4 cm. B. k = 2. C. G = 2. D. k + G = 6,6.
Câu 28. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 15 cm đến 50 cm. Người này dùng
kính lúp có tiêu cự 5 cm để quan sát một vật nhỏ trong trạng thái không điều tiết. Mắt cách kính 20 cm. Neu
khoảng cách từ vật đến kính là d, độ phóng đại ảnh qua kính lúp là k và số bội giác là G thì d(k + G) gần giá trị
nào nhất sau đây?
A. 14 cm. B. 20 cm. C. 25 cm. D. 38 cm.
Câu 29. Một người cận thị có điểm cực cận cách mắt 40 cm, dùng kính lúp tiêu cự 5 cm để quan sát vật nhỏ
AB ở trạng thái điều tiết tối đa. Khi đó vật AB vuông góc với trục chính và cách mắt 9,375 cm. Khi đó khoảng
cách từ kính đến mắt là ℓ và độ bội giác của ảnh khi đó G thì giá trị của ℓG gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 41 cm. B. 20 cm. C. 25 cm. D. 38 cm.
Câu 30. Một người lớn tuổi có thể nhìn được vật ở xa mà mắt không phải điều tiết. Nhưng muốn đọc được
dòng chữ gần nhất cách mắt 25 cm thì phải đeo kính sát mắt có độ tụ 1 dp. Người đó không đeo kính và dùng
một kính lúp có tiêu cự 5 cm để quan sát vật một nhỏ. Mắt đặt cách kính 10 cm. số bội giác khi ngắm chừng ở
điểm cực cận và điểm cực viễn lần lượt là G
C
và G
V
. Giá trị (G
C
+ G
V
) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 15. B. 6. C. 12. D. 8.
Câu 31. Một người cận thị dùng kính lúp tiêu cự 5 cm để quan sát vật nhỏ AB ở hạng thái không điều tiết. Khi
đó vật AB vuông góc với trục chính và cho ảnh AiBi cách vật 16 cm. Tìm độ tụ của kính cần đeo để chữa tật
cận thị cho người này. Trong các trường hợp trên mắt đặt sát kính.
A. 15. B. 6. C. −5 dp. D. −4 dp.
Câu 32. Một người mang kính sát mắt có độ tụ −2 dp thì có thể nhìn rồ các vật từ 20 cm đến vô cực. Người này
không đeo kính và dùng kính lúp trên vành có ghi kí hiệu x5 để quan sát vật nhỏ. Kính đặt cách mắt 5 cm. Hỏi
vật phải đặt trong khoảng nào trước kính?
A. 4,25 cm ÷ 4,5 cm. B. 3,25 cm ÷ 5 cm. C. 3,25 cm ÷ 4,5 cm. D. 4,25 cm ÷ 5 cm.
Câu 33. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 15 cm đến 50 cm. Người này dùng
kính lúp có tiêu cự 5 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt cách kính 5 cm. Xác định phạm vi đặt vật trước kính.
A. 10/3 cm ÷ 4,5 cm. B. 3,25 cm ÷ 5 cm. C. 3,25 cm ÷ 4,5 cm. D. 10/3 cm ÷ 5 cm.
Câu 34. Khi đeo sát mắt cận một thấu kính phân kì có độ tụ −1 dp, mắt nhìn rõ vật ở vô cực mà không phải
điều tiết và nhìn rõ vật đặt cách mắt 25 cm nếu mắt điều tiết tối đa Nếu mắt cận nói trên (không đeo kính) đặt
tại tiêu điểm ảnh của một kính lúp có tiêu cự băng 4 cm, thì phải đặt vật trong khoảng nào trước kính để mắt có
thể nhìn rõ ảnh của vật? VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
44
A. 3,2 cm + 3,84 cm. B. 3,25 cm ÷ 5 cm. C. 3,25 cm ÷ 3,84 cm. D. 3,2 cm ÷ 5 cm.
Câu 35. Một người mang kính sát mắt có độ tụ −2 dp thì có thể nhìn rõ các vật từ 20 cm đến vô cực. Người này
không đeo kính và dùng kính lúp trên vành có ghi kí hiệu x5 để quan sát vật nhỏ. Kính đặt cách mắt 5 cm. số
bội giác khi mắt nhìn rõ ảnh của vật gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,5. B. 3,6. C. 2,8. D. 4,8.
Câu 36. Một người có thể nhìn rõ các vật từ 20 cm đến vô cực. Người này dùng kính lúp có tiêu cự f = 5 cm để
quan sát vật nhỏ AB cao 1 cm. Vật đặt cách kính một khoảng 5 cm thì mắt nhìn thấy ảnh của vật với góc trông.
Xác định độ bội giác của ảnh và góc trông ảnh.
A. 0,4 rad. B. 0,6rad. C. 0,3 rad. D. 0,5 rad.
Câu 37. Một người có thể nhìn rõ các vật từ 25 cm đến vô cực. Người này dùng kính lúp tiêu cự f = 5 cm để
quan sát vật nhỏ AB. Vật đặt cách kính một khoảng 5 cm thì góc trông ảnh 0,1 rad. Xác định chiều cao vật AB.
A. 0,4 cm. B. 0,6 cm. C. 0,3 cm. D. 0,5 cm.
Câu 38. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 20 cm đến 45 cm. Người này dùng
kính lúp có độ tụ 20 dp để quan sát một vật nhỏ trong trạng thái không điều tiết. Mắt cách kính 10 cm thì
khoảng cách từ vật đến kính lúp là d và số bội giác là G. Giá trị dG gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 41 cm. B. 20 cm. C. 25 cm. D. 15 cm.
Câu 39. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 15 cm đến 50 cm. Người này dùng
kính lúp có tiêu cự 5 cm để quan sát một vật nhỏ. Mắt cách kính 5 cm. Năng suất phân li của mắt người đó là
1/3500 rad. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm trên vật mà người đó còn có thể quan sát được qua kính lúp
gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 17 µm. B. 15 µm. C. 14 µm. D. 18 µm.
Câu 40. Một người nhìn được các vật gần nhất cách mắt 30 cm, dùng kính lúp có tiêu cự 5,625 cm để quan sát
một vật nhỏ trong trạng thái điều tiết tối đa. Năng suất phân li của mắt người đó là 3.10
-4
rad. Mắt cách kính 3
cm. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm trên vật mà người đó còn có thể quan sát được qua kính lúp gần giá
trị nào nhất sau đây?
A. 17 µm. B. 15 µm. C. 13 µm. D. 18 µm.
Câu 41. Một người mắt không có tật quan sát một vật qua một kính lúp có tiêu cự 10 cm trong trạng thái ngắm
chừng ở cực cận. Biết rằng mắt người đó có khoảng thấy rõ ngắn nhất là 24 cm và kính đặt sát mắt. Độ bội giác
của kính lúp và độ phóng đại ảnh qua kính lúp lần lượt là
A. 4,5 và 6,5. B. 3,4 và 3,4. C. 5,5 và 5,5. D. 3,5 và 5,3.
Câu 42. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 50 cm, quan sát một vật nhỏ qua kính lúp có độ tụ bằng
+25 điốp. Mắt đặt sát sau kính để quan sát ảnh của vật trong trạng thái mắt không điều tiết thì vật phải đặt cách
kính một đoạn
A. 100/27 cm. B. 50/27 cm. C. 200/27 cm. D. 25/27 cm.
Câu 43. Một người mắt không có tật, dùng một kính lúp quan sát một vật sáng nhỏ có dạng một đoạn thẳng
vuông góc với trục chính của kính. Kính lúp có độ tụ D = 20 điốp. Mắt đặt trên trục chính của kính lúp và cách
kính lúp 5 cm. Khi dịch chuyển vật dọc theo trục chính lại gần kính lúp sao cho ảnh ảo của vật luôn nằm trong
giới hạn nhìn rõ của mắt thì độ bội giác của kính lúp
A. phụ thuộc vào vị trí của vật. B. tăng dần tới giá trị cực đại rồi giảm dần.
C. giảm dần tới giá trị cực tiểu rồi tăng dần. B. không thay đổi.
Câu 44. Gọi Đ là khoảng thấy rõ ngắn nhất của mắt, f là tiêu cự của kính lúp. Độ bội giác của kính lúp có giá
trị G = Đ/f
A. chỉ khi đặt mắt sát kính lúp.
B. chỉ khi ngắm chừng ở điểm cực cận.
C. khi đặt mắt ở tiêu điểm ảnh của kính lúp hoặc khi ngắm chừng ở vô cực.
D. chỉ khi ngắm chừng ở vô cực.
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
1.B 2.D 3.D 4.C 5.A 6.C 7.A 8.C 9.A 10.C
11.B 12.A 13.D 14.A 15.D 16.B 17.B 18.A 19.A 20.A
21.A 22.B 23.A 24.B 25.C 26.D 27.D 28.D 29.A 30.C
31.C 32.C 33.A 34.A 35.C 36.A 37.D 38.D 39.C 40.B VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
45
41.B 42.A 43.D 44.C
CHYÊN ĐỀ 5. KÍNH HIỂN VI
+ Hai bộ phận chính của kính hiển vi là:
− Vật kính: thấu kính hội tụ có tiêu cự rất nhỏ (cỡ mm).
− Thị kính: kính lúp.
+ Điều chỉnh kính hiển vi để đưa ảnh sau cùng của vật hiện ra trong
khoảng nhìn rõ C
V
C
c
của mắt.
+ Số bội giác khi ngắm chừng ở vô cực:
1 2
1 2
D
G k G
f f
2
A
2
B
A
B
1
O
/
1
F
1
F
2
F
1
A
1
B
2
O
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
Câu 1. Vật kính của kính hiển vi tạo ảnh có các tính chất nào?
A. Ảnh thật, cùng chiều với vật. B. Ảnh ảo, ngược chiều với vật.
C. Ảnh thật, ngược chiều với vật và lớn hơn vật. D. Ảnh ảo, ngược chiều với vật và lớn hơn vật.
Câu 2. Kính hiển vi gồm vật kính và thị kính là các thấu kính hội tụ như thế nào?
A. Vật kính và thị kính có tiêu cự nhỏ cỡ mm, khoảng cách giữa chúng có thể thay đổi được.
B. Vật kính và thị kính có tiêu cự nhỏ cỡ mm, khoảng cách giữa chúng không đổi.
C. Vật kính có tiêu cự cỡ mm, thị kính có tiêu cự nhỏ hơn, khoảng cách giữa chúng có thể thay đổi được.
D. Vật kính có tiêu cự cỡ mm, thị kính có tiêu cự lớn hơn, khoảng cách giữa chúng không đổi.
Câu 3. Thị kính của kính hiển vi tạo ảnh có các tính chất nào?
A. Ảnh thật, ngược chiều với vật. B. Ảnh ảo, ngược chiều với vật.
C. Ảnh thật, cùng chiều với vật và lớn hơn vật. D. Ảnh ảo, cùng chiều với vật và lớn hơn vật.
Câu 4. Khi quan sát một vật nhỏ thì ảnh tạo bởi kính hiển vi có các tính chất nào?
A. Ảnh thật, lớn hơn vật. B. Ảnh ảo, cùng chiều với vật.
C. Ảnh thật, cùng chiều với vật và lớn hơn vật. D. Ảnh ảo, ngược chiều với vật và lớn hơn vật.
Câu 5. Chọn câu sai.
A. Kính hiển vi là quang cụ hỗ trợ cho mắt có số bội giác lớn hơn rất nhiều so với số bội giác của kính lúp.
B. Độ dài quang học của kính hiển vi là khoảng cách từ tiêu điểm ảnh chính của vật kính đến tiêu điểm vật
chính của thị kính.
C. Vật kính của kính hiển vi có thể coi là một thấu kính hội tụ có độ tụ rất lớn khoảng hàng trăm điôp.
D. Thị kính của kính hiển vi là một thấu kính hội tụ có tiêu cự vài mm và có vai trò của kính lúp.
Câu 6. Khi điều chỉnh kính hiển vi, ta thực hiện cách nào sau đây (trong đó vật kính và thị kính được gắn chặt)?
A. Dời vật trước vật kính. B. Dời ống kính trước vật.
C. Dời thị kính so với vật kính. D. Dời mắt ở phía sau thị kính.
Câu 7. Trong trường nào thì góc trông ảnh của vật qua kính hiển vi có trị số không phụ thuộc vị trí mắt sau thị
kính?
A. Ngắm chừng ở điểm cực cận. B. Ngắm chừng ở điểm cực viễn nói chung.
C. Ngắm chừng ở vô cực. D. Không có vì góc trông ảnh luôn phụ thuộc vị trí măt.
Câu 8. Số bội giác của kính hiên vi ngắm chừng ở vô cực có (các) tính chất nào sau đây?
A. Tỉ lệ thuận với tiêu cự vật kính. B. Tỉ lệ thuận với tiêu cự thị kính.
C. Tỉ lệ thuận với độ dài quang học của kính. D. Tỉ lệ nghịch với bình phương tiêu cự vật kính.
Câu 9. Trên vành vật kính của kính hiển vi thường có ghi các con số. Ý nghĩa của các con số này là gì?
A. Số phóng đại ảnh. B. Tiêu cự. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
46
C. Độ tụ. D. Số bộ giác khi ngắm chừng ở vô cực.
Câu 10. Trên vành thị kính của kính hiển vi thường có ghi các con số. Ý nghĩa của các con số này là gì?
A. Số phóng đại ảnh. B. Tiêu cự.
C. Độ tụ. D. Số bộ giác khi ngắm chừng ở vô cực.
Câu 11. Công thức số bội giác của kính hiển vi trong trường hợp ngắm chừng ở vô cực (G∞) là
A. G
∞
= k
2
G
2
. B. G
∞
= /f
1
. C. G
∞
= Đ/f
1
. D. G
∞
= SĐ/(f
1
f
2
).
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
1.C 2.D 3.D 4.D 5.D 6.B 7.C 8.C 9.A 10.D 11.D
MỘT SỐ DẠNG TOÁN
DẠNG 1. PHẠM VI ĐẶT VẬT VÀ GIỚI HẠN NHÌN RÕ CỦA MẮT
2
A
2
B
A
B
1
O
/
1
F
1
F
2
F
1
A
1
B
2
O
A
B
2
A
1
F 1
O
/
1
F
2 1
F A
2
B
1
B
2
O
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / C V
1 2 2 M C V
1
O O Mat
1 1 2 2
d d ;d
d d d d OC ;OC
f 0
AB A B A B V
+ Từ
/ /
/ / 2 2 1 1
M C 2 C 2 1 2 C / /
2 2 1 1
/ /
/ / 2 2 1 1
M V 2 V 2 1 2 v / /
2 2 1 1
d f d f
d OC d OC d d d d
d f d f
d f d f
d OC d OC d d d d
d f d f
+ Từ
/ / / / 1 1 2 2
1 C 1 2 1 2 C 2
1 1 2 2
/ / / / 1 1 2 2
1 V 1 2 1 2 V 2
1 1 2 2
d f d f
d d d d d d OC d
d f d f
d f d f
d d d d d d OC d
d f d f
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Một kính hiển vi với vật kính có tiêu cự 0,5 cm, thị kính có độ tụ 25 dp đặt cách nhau một đoạn cố định
20,5 cm. Mắt người quan sát đặt sát thị kính. Mắt không có tật và có điếm cực cận xa mắt 21 cm. Xác định
phạm vi đặt vật trước vật kính.
A. 5,1 cm ÷ 16/31 cm. B. 857/1664cm ÷ 33/64 cm.
C. 857/1664 cm ÷ 16/31 cm. D. 5,1 cm ÷ 19/37 cm.
Câu 1. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Tiêu cực của thị kính: f
2
= 1/25 = 0,04m = 4cm
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1 C V
1 2 2 M C V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d d ;d
d d d d OC ;OC
f f 0
AB A B A B V
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
47
+
/ /
/ / 2 2 1 1
2 C 2 1 2 C / /
2 2 1 1
d f d f 857
d OC 21 d 3,36 d d 17,14 d
d f d f 1664
+
/
/ / 1 1
2 V 2 2 1 2 V /
1 1
d f 33
d OC d f 4 d d 16,5 d
d f 64
Chọn đáp án B
Câu 2. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 1 cm, thị kính có tiêu cự 5 cm. Độ dài quang học của kính là 18
cm. Người quan sát mắt đặt sát kính để quan sát một vật nhỏ. Để nhìn rõ thì vật đặt trước vật kính trong khoảng
từ 119/113 cm đến 19/18 cm. Xác định khoảng nhìn rõ của mắt người đó.
A. 25 cm ÷ ∞. B. 20 cm ÷ ∞. C. 20 cm ÷ 120 cm. D. 25 cm ÷ 120 cm.
Câu 2. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1 C V
1 2 2 M C V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d d ;d
d d d d OC ;OC
f f 24 0
AB A B A B V
+
/ / / 1 1 2 2
1 1 2 1 2 C
1 1 2 2
d f d f 119 119 25
d d d d d 25 OC 25 cm
113 d f 6 6 d f
+
/ / / 1 1
1 1 2 1 2 V
1 1
d f 19
d d 19 d d 5 d OC
18 d f
Chọn đáp án A
Câu 3. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 20 cm đến vô cùng, đặt mắt sát vào thị kính của kính hiển
vi có fl = 0,5 cm và f2 = 4 cm quan sát trong trạng thái không điều tiết. Vật đặt cách vật kính một khoảng d1 =
0,51 cm. Độ dài quang học của kính hiển vi là
A. 20 cm. B. 28cm. C. 35 cm. D. 25 cm.
Câu 3. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1 C V
1 2 2 M C V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d d ;d
d d d d OC ;OC
f f 0
AB A B A B V
+ Khi trong trạng thái không điều tiết:
/
M V 2 2 2
d OC d d f 4cm
/
1 2 1 2
f f d d / 1 1
1
1 1
d f 0,51.0,5
d 25,5 25 cm
d f 0,51 0,5
Chọn đáp án D
Câu 4. Kính hiển vi có vật kính với tiêu cự 0,1 cm, thị kính với tiêu cự 2 cm và độ dài quang học 18 cm. Mắt
bình thường có điểm cực cận cách mắt 25 cm, mắt đặt tại tiêu điểm ảnh của thị kính. Xác định phạm vi đặt vật
trước vật kính để mắt có thê nhìn rõ ảnh của vật qua kính.
A. 913/9080 cm ÷ 181/1800 cm. B. 114/1135 cm ÷ 91/900 cm.
C. 114/1135 cm ÷ 181/1800 cm. D. 913/9080 cm ÷ 91/900 cm.
Câu 4. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1 C V
1 2 2 M C V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d d ;d
d d d d OC ;OC
f f 20,1 2
AB A B A B V
+
/
/ / 2 2
2 C 2 1 2 /
2 2
d f
d 2 OC 23 d 1,84 d d 18,26
d f
/
1 1
C /
1 1
d f 913
d
d f 9890
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
48
+
/
/ / 1 1
2 V 2 2 1 2 V /
1 1
d f 181
d 2 OC d f 2 d d 18,1 d
d f 1800
Chọn đáp án A
Câu 5. Một kính hiển vi, vật kính có tiêu cự 0,6 cm, thị kính có tiêu cự 3,4 cm. Hai kính đặt cách nhau 16 cm.
Mắt một học sinh không bị tật, dùng kính hiển vi để quan sát một vết bẩn nằm ở mặt ứên một tấm kính trong
trạng thái ngắm chừng ở vô cực. Khi đó khỏang cách giữa vết bẩn và vật kính là A. Học sinh khác mắt cũng
không bị tật, trước khi quan sát đã lật ngược tấm kính làm cho vết bẩn nằm ở mặt dưới tấm kính. Học sinh này
cũng ngắm chừng ở vô cực thì phải dịch chuyển kính theo chiều nào và dịch chuyển một khoảng bằng bao
nhiêu? Cho biết tấm kính có độ dày 1,5 mm và chiết suất 1,5.
A. Dịch ra xa tấm kính 0,2 cm. B. Dịch ra xa tấm kính 0,1 cm.
C. Dịch lại gần tấm kính 0,1 cm. D. Dịch lại gần tấm kính 0,2 cm.
Câu 5. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1 C V
1 2 2 M C
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d d ;d
d d d d OC
f f 16 0
AB A B A B V
+ Khi trong trạng thái không điều tiế:
/
M V 2 2 2
d OC d d f 3,4cm
/
/ 1 1
1 2 1 /
1 1
d f
d d 12,6 cm d 0,63 cm
d f
a e
1
d
A
A
B
B
e
1
d
e 1 1/ n
+ Lúc đầu: a = d
1
= 0,63cm
+ Sau khi lật tấm kính, tấm kính có tác dụng tự như dịch vật theo chiều truyền ánh sáng:
1
d x b e
1
s e 1 0,05 cm 0,63 0,05 b 0,15 b 0,53
n
a b 0,1 cm
Chọn đáp án C
DẠNG 2. SỐ BỘI GIÁC – GÓC TRÔNG
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1 C V
1 2 2 M C
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d d ;d
d d d d OC
f f 16 0
AB A B A B V
+ Góc trông AB tại điểm cực cận:
1 2
2 2
0 0
M M
k k AB
A B
tan
d d
+ Góc trông ảnh:
1 2
2 2
2 2
M M
k k AB
A B
A B : tan
d d
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
49
+ Số bội giác:
C
M V V 1 2
V
C
1 2 M C C 1 2
0 0 M
C C
M 1 2
1 2
OC
d OC G k k
OC
OC tan
G k k d OC G k k
tan d
OC OC
d G k k
f f
2
A
2
B
A
B
1
O
/
1
F
1
F
2
F
1
A
1
B
2
O
A
B
2
A
1
F 1
O
/
1
F
2 1
F A
2
B
1
B
2
O
+ Trường hợp ngắm chừng ở vô cực:
1
2 2 1 1
M 2 2 1 2
C
1 2
k AB
A B A B AB
tan
d f f f f
OC
G
f f
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Một kính hiển vi có các tiêu cự vật kính và thị kính là 1 cm và 4 cm. Độ dài quang học của kính là 16
cm. Người quan sát có mắt không bị tật và có khoảng cực cận 20 cm. Người này ngắm chừng ở vồ cực. Tính số
bội giác của ảnh.
A. 80. B. 60. C. 90. D. 120.
Câu 1. Chọn đáp án A
Lời giải:
+
1 2
D 16.20
G 80
f f 1.4
Chọn đáp án A
Câu 2. Một người mắt tốt có khoảng thấy rõ ngắn nhất là 25 cm, đặt mắt sát vào thị kính để quan sát vật nhỏ
qua kính hiển vi trong ừạng thái mắt không phải điều tiết. Khi đó số bội giác là 100 và khoảng cách từ vật kính
đến thị kính là 26 cm. Biết tiêu cự của thị kính lớn gấp 5 lần tiêu cự của vật kính. Tiêu cự của vật kính là
A. 1 cm. B. 1,6 cm. C. 0,8 cm. D. 0,5 cm.
Câu 2. Chọn đáp án A
Lời giải:
+
2 1
1 2 1
f 5f ;D 25
1 1 f f 26 6f
1 2
D 16.20
G 80 f 1 cm
f f 1.4
Chọn đáp án A
Câu 3. Kính hiển vi có vật kính với tiêu cự 0,1 cm, thị kính với tiêu cự 2 cm và độ dài quang học 18 cm. Mắt
bình thường có điểm cực cận cách mắt 25 cm, mắt đặt tại tiêu điểm ảnh của thị kính. Quan sát các hồng cầu có
đường kính 7µm. Tính góc trông ảnh của các hồng cầu qua kính trong trường họp ngắm chừng ở vô cực.
A. 0,063 rad. B. 0,086 rad. C. 0,045 rad. D. 0,035 rad.
Câu 3. Chọn đáp án A
Lời giải: VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
50
A
B
2
A
1
F 1
O
/
1
F
2 1
F A
2
B
1
B
2
O
Cách 1:
+
0
G
0 0
1 2 C
D 18.25 AB
G 2250 G G tan G
f f 0,1.2 OC
→ Chọn A. 0,063 rad
Cách 2:
+ Góc trông ảnh:
1
1 1
2 2
1 2 2
k AB
A B
A B : tan
A O f
6
1 2
AB 0,18 7.10
0,063 rad
f f 0,001 0,02
Chọn đáp án A
Câu 4. Một kính hiển vi với vật kính có tiêu cự 0,4 cm, thị kính có tiêu cự f
2
= 4 cm, đặt cách nhau 20 cm. Một
người có điểm cực viễn cách mắt 44 cm và có điểm cực cận cách mắt 27 cm, đặt mắt sát thị kính để quan sát
một vật nhỏ AB cao 0,01 cm. Vật đặt cách vật kính một đoạn d
1
= 0,41 cm thì người đó
A. không quan sát được ảnh của AB. B. quan sát được ảnh của AB với góc trông 0,15
rad.
C. quan sát được ảnh của AB với số bội giác 400. D. quan sát được ảnh của AB với số bội giác 300.
Câu 4. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M C V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC ;OC
f f 0
AB A B A B V
+
/ / / 1 1 2 2
1 1 2 1 2
1 1 2 2
d f d f
d 0, 41 d 16, 4 d d 3,6 d 36
d f d f
Mắt nhìn thấy ảnh.
/
M 2 C V
d d 36 OC ;OC
/ /
1 2
1 2
1 2
d d 16,4.36
k k k 400
d d 0,41.3,6
+
2 2
M M
2 2
C M
0 0 M
C
k AB
A B 0,01 1
tan 400. rad / s
d d 36 9
A B
OC d tan 27
G k 400. 300
AB
tan d 36
OC
Chọn đáp án D
Câu 5. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 15 cm đến 50 cm, đặt mắt sát vào thị kính của kính hiển vi
mà vật kính và thị kính có tiêu cự lần lượt là 0,5 cm, 4 cm. Độ dài quang học của kính hiển vi là 16 cm. Độ bội
giác có thể là
A. 131. B. 162. C. 155. D. 190.
Câu 5. Chọn đáp án C
Lời giải: VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
51
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M C V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC ;OC
f f 20,5 0
AB A B A B V
+ Độ bội giác theo định nghĩa:
2 2
/ /
1 2 C C M 1 2
0 0 M 1` 2 M
C
A B
k k OC OC d d d tan
G
AB
tan d d d d
OC
/ /
1 C C C C 1 1 2 1 2 2
1 2 1 2 1 2 1 2
d OC OC OC OC d f d f f d
G . . .
d d f d f d f d
+ Khi ngắm chừng ở điểm cực cận:
/
M C 2
d OC 15cm d 15cm
/
C 2 2 2 2
2 C /
2 2 1 2
OC d f f d 60
d G . 160
d f 19 f d
+ Khi ngắm chừng ở điểm cực viễn:
/
M V 2
d OC 50cm d 50cm
/
C 2 2 2 2
2 V /
2 2 1 2
OC d f f d 100
d G . 132
d f 27 f d
132 G 160
Chọn đáp án C
Câu 6. Một người cận thị chỉ nhìn rõ các vật cách mắt ở trong khoảng từ 15 cm đến 45 cm. Người này đặt mắt
sát vào thị kính của một kính hiển vi và quan sát được ảnh của một vật nhỏ trong trạng thái không điều tiết. Cho
biết tiêu cự của vật kính băng 1 cm, tiêu cự của thị kính bằng 5 cm, độ dài quang học của kính hiển vi bằng 10
cm. Khi đó khoảng cách từ vật đến vật kính là d
1
và độ bội giác của ảnh là G. Giá trị d
1
G gần giá trị nào nhất
sau đây?
A. 20cm B. 28cm C. 35cm D. 38cm
Câu 6. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC
f f 16 0
AB A B A B V
+ Khi trong trạng thái không điều tiết:
/
M V 2
d OC 45cm d 45cm
/ /
/ 2 2 1 1
2 1 2 1 / /
2 2 1 1
d f d f 23
d 4,5 d d 11,5 d
d f d f 21
+ Số bội giác:
2 2
/ / /
1 2 C C 1 C M 1 2
0 0 M 1 2 M 1 2
C
A B
k k OC OC d OC d d d tan
G .
AB
tan d d d d d d
OC
/
1 C
1
1 2
d OC 11,5.15
G 35 d G 38,3 cm
23
d d
.4,5
21
Chọn đáp án D
Câu 7. Một kính hiển vi gồm vật kính có tiêu cự 2 cm, thị kính có tiêu cự 4 cm được đặt cách nhau một khoảng
không đổi 16 cm. Một người mắt không có tật, có khoảng nhìn rõ ngắn nhất là 24 cm, đặt mắt sát vào thị kính
để quan sát vật nhỏ AB mà mắt không phải điều tiết. Nếu góc trông ảnh là 0,02 rad thì
A. vật đặt cách vật kính một khoảng 2,1 cm. B. số bộ giác là 20.
C. chiều cao vật là 0,016 cm. D. độ lớn số phóng đại ảnh qua vật kính là 6.
Câu 7. Chọn đáp án B VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
52
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d
f f 16 0
AB A B A B V
A
B
2
A
1
F 1
O
/
1
F
2 1
F A
2
B
1
B
2
O
/ /
/ 1 1 1
2 2 1 2 1 1 /
1 1 1
d f d
d f 4kd d 12 d 2,4 k 5
d f d
+ Số bội giác:
C
1 2
OC 10.24
G 30
f f 2.4
+ Góc trông ảnh:
1
2 2 1 1
2 2 1 2 1 2
k AB
A B A B
tan
A O A O A O
2
1
f 0,02.4
AB 0,016 cm
k 5
Chọn đáp án B
Câu 8. Một kính hiển vi, trên vành vật kính có ghi x100, trên vành thị kính có ghi x5. Một người mắt tốt có thể
nhìn rõ các vật từ 20 cm đến vô cùng, đặt mắt sát vào thị kính để quan sát các hạt bụi có đường kính cỡ 7,5 qm
ứong trạng thái không điều tiết. Góc trông ảnh qua thị kính.
A. 15.10
-3
rad. B. 18,75.10
-3
rad. C. 1,5.10
-3
rad. D. 1,875.10
-3
rad.
Câu 8. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Trên vành vật kính có ghi x 100 nghĩa là
1
k 100
+ Trên vành thị kính có ghi x 5 nghĩa là:
2
2
25cm
5 f 59cm
f
A
B
2
A
1
F 1
O
/
1
F
2 1
F A
2
B
1
B
2
O
Cách 1: Góc trông ảnh:
1
1 1
1 2 2
k AB
A B
tan
A O f
Chọn A.
6
3
100.7,5.10
15.10 rad
0,05
Cách 2:
+ Số bội giác:
1 2
20
G k G 100. 400
5
+ Mặt khác
6
0 0
0 C
AB 7,5.10
G G G tan G. 400. 0,015 rad
OC 0,2
Chọn đáp án A VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
53
Câu 9. Một kính hiển vi, trên vành vật kính có ghi x100, trên vành thị kính có ghi x5. Một người cận thị có thể
nhìn rõ các vật từ 10 cm đến 50 cm, đặt mắt sát vào thị kính trên để quan sát các hạt bụi có đường kính cỡ 7,5
µm trong trạng thái không điều tiết. Biết độ dài quang học của kính hiển vi 10 cm. Tính góc trông ảnh qua thị
kính.
A. 15.10
-3
rad. B. 18,75.10
-3
rad. C. 17,25.10
-3
rad. D. 1,875.10
-3
rad
Câu 9. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Trên vành kính có ghi x 100 nghĩa là:
1 1
1
k 100 f 0,1 cm
f
+ Trên vành thị kính có ghi x 5 nghĩa là:
2
2
25cm
5 f 5 cm
f
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC
f f 15,1 0
AB A B A B V
+ Khi trong trạng thái không điều tiết:
/
M V 2
d OC 50cm d 50cm
/ /
/ 2 2 1 1 2
2 1 2 /
2 2 1 2 2
d f d f f 50 1161
d d d k . 1150
d f 11 110 f d f
+ Góc trông ảnh:
6
3 2 2
M M
k AB
A B 7,5.10
tan 1150. 17,25.10 rad
d d 0,5
Chọn đáp án C
Câu 10. Một kính hiển vi gồm vật kính có tiêu cự 2,4 cm thị kính có tiêu cự 4 cm được đặt cách nhau một
khoảng không đổi 16 cm. Để chiếu ảnh của vật lên một màn, với độ lớn số phóng đại 40 thì vật đặt cách vật
kính một khoảng d
1
và màn cách thị kính một khoảng x. Giá trị của x/d
1
gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 15. B. 16. C. 18. D. 19.
Câu 10. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2
1 2
O O
1 1 2 2
d
d d d
f f 16
AB A B A B
+
/
1 1 2 2
1 2 2 2
d f f 16 d 2, 4 4
k
f d f 2, 4 d 4
+ Nếu
/ 2 2
2 2
2 2
d f 412 103
k 40 d d 0 Loai
115 d f 3
+ Nếu
/ 2 2
2
2 2
2
/
/ 1 1
1 1 /
1 1
d f 103
d 0 x
d f 3
k 40 d 4,384
d f
d 11,616 d 3,025 cm
d f
1
x
15,09
d
Chọn đáp án A
Câu 11. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 1 cm, thị kính có tiêu cự 6 cm. Độ dài quang học của kính là
11,3 cm. Người quan sát mắt tốt giới hạn nhìn rõ từ 24 cm đến vô cực. Mắt đặt sát thị kính để quan sát ảnh một
vết mỡ AB phía hên tấm kính trong trạng thái điều tiết tối đa. Giữ kính cố đinh, lật úp tấm kính thì độ bội giác
của ảnh lúc này là G. Nếu tấm có độ dày 0,009 cm và chiết suất 1,5 giá trị G gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 75. B. 66. C. 58. D. 49.
Câu 11. Chọn đáp án D VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
54
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M C
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC
f f 18,3 0
AB A B A B V
+ Khi trong trạng thái điều tiết tối đa:
/
M C 2
d OC 24cm d 24cm
/ /
/ 2 2 1 1
2 1 2 1 / /
2 2 1 1
d f d f
d 4,8 cm d d 13,5 cm d 1,08 cm a
d f d f
+ Khi lật úp tấm kính, tấm kính có tác dụng tựa như dịch vật theo chiều truyền ánh sáng một đoạn:
nên vật chỉ còn cách vật kính một đoạn:
1
s e 1 0,003 cm
n
1
d a e s 1,08 0,009 0,003 1,086 cm
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1` 2 2 M
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d
f f 18,3 0
AB A B A B V
/ / / 1 1 2 2
1 2 1 2
1 1 2 2
d f d f 543 2439 4878
d d d d
d f 43 430 d f 47
+ Số bội giác:
2 2
/ / /
1 2 C C C M 1 2 1
0 0 M 1 2 M 1 2
C
A B
k k OC OC OC d d d d tan
G . . 49,2
AB
tan d d d d d d
OC
Chọn đáp án D
DẠNG 3. KHOẢNG CÁCH NGẮN NHẤT GIỮA HAI ĐIỂM TRÊN VẬT MÀ MẮT
CÒN PHÂN BIỆT ĐƯỢC
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1 C V
1 2 2 M C V
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d d ,d
d d d d OC ,OC
f f 0
AB A B A B V
2
A
2
B
A
B
1
O
/
1
F
1
F
2
F
1
A
1
B
2
O
A
B
2
A
1
F 1
O
/
1
F
2 1
F A
2
B
1
B
2
O
+ Để phân biệt được hai điểm A, B:
M
M
1
2
2 1
k AB
d
tan AB
d k
k AB
d
tan AB
d k
+ Trường hợp ngắm chừng ở vô cực:
1
2 2 1 1 1 2
M 2 2 1 2
k AB
A B A B f f AB
tan AB
d f f f f
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
55
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Một kính hiển vi với vật kính có tiêu cự 0,5 cm, thị kính có độ tụ 25 dp đặt cách nhau một đoạn cố định
20,5 cm. Mắt quan sát viên không có tật và có điểm cực cận xa mắt 21 cm, đặt sát thị kính để quan sát vật nhỏ
ừong trạng thái không điều tiết. Năng suất phân li của mắt là 3.10
-4
rad. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm
của vật mà mắt người quan sát còn phân biệt được gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 0,35 µm. B. 2,45 µm. C. 0,85 µm. D. 1,45 µm.
Câu 1. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Tiêu cự của kính:
2
1
f 0,04 m
25
+ Độ dài quang học:
2 1
f f 0,16m
Cách 1: Để phân biệt được hai điểm AB trên vật thì góc trông
ảnh A
2
B
2
lớn hơn năng suất phân li:
A
B
2
A
1
F 1
O
/
1
F
2 1
F A
2
B
1
B
2
O
→ Chọn A.
1 1
1 2 1 2
A B AB
tan
A O f f
4 6 1 2
f f 0,005.0,04
AB .3.10 0,375.10 m
0,16
Cách 2:
+
C
0 0
1 2 C
OC AB
G G tan
f f OC
4 6 1 2
f f 0,005.0,04
AB .3.10 0,375.10 m
0,16
Chọn đáp án A
Câu 2. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 1 cm, thị kính có tiêu cự 4 cm. Độ dài quang học của kính là 16
cm. Người quan sát có giới hạn nhìn rõ từ 15 cm đến 50 cm, đặt mắt sát vào thị kính và điều chỉnh để quan sát
trong trạng thái không điêu tiết. Biêt năng suất phân li của mắt là 1/3500 rad. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai
điểm trên vật mà người đó còn phân biệt được ảnh của chúng qua kính là
A. 0,35 µm. B. 2,45 µm. C. 0,85 µm. D. 0,65 µm.
Câu 2. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M C
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC
f f 21 0
AB A B A B V
+ Khi trong trạng thái không điều tiết:
/
M V 2
d OC 50cm d 50cm
/
/ 2 2
2 1 2 /
2 2
d f 100 467
d d d
d f 27 27
2
A
2
B
A
B
1
O
/
1
F
1
F
2
F
1
A
1
B
2
O
Cách 1:
+ Tính
/
1 1 2
1 2 2
d f f
k . 220
f d f
+ Để phân biệt được hai điểm A, B thì:
1 2
2 2
M M
k k AB
A B
tan
d d
→ Chọn D.
6 M
1 2
d 1 0,5
AB . 0,65.10 m
k k 3500 220
Cách 2: VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
56
+ Tính
/
1 1
1
1
d f 440
k
f 27
+ Để phân biệt được hai điểm A, B:
1
1 1
2 2
k AB
A B
tan
d d
6 2
1
d 1 1/ 27
AB . 0,65.10 m
k 3500 440 / 27
Chọn đáp án D
Câu 3. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 1 cm, thị kính có tiêu cự 6 cm, khoảng cách hai thấu kính là
18,3 cm. Người quan sát có giới hạn nhìn rõ từ 24 cm đến vô cùng, đặt mắt sát thị kính để quan sát ảnh một vết
mỡ AB phía trên tấm kính trong trạng thái điều tiết tối đa. Giữ kính cố định, lật úp tấm kính thì khoảng cách
ngắn nhất giữa hai điểm trên vật mà người đó còn phân biệt được ảnh của chúng qua kính là x. Năng suất phân
li của mắt là 3.10
-4
rad. Nấu tấm có độ dày 0,009 cm và chiết suất 1,5 giá trị x gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,5 µm. B. 2,45 µm. C. 0,85 µm. D. 0,65 µm.
Câu 3. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M C
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d OC
f f 18,3 0
AB A B A B V
+ Khi trong trạng thái điều tiết tối đa:
/
M C 2
d OC 24cm d 24cm
/ /
/ 2 2 1 1
2 1 2 1 / /
2 2 1 1
d f d f
d 4,8 cm d d 13,5 cm d 1,08 cm a
d f d f
A
B
e
1
d
s
+ Khi lật úp kính lúp, tấm kính có tác dụng tựa như dịch vật theo chiều truyền ánh sáng một đoạn:
nên vật chỉ còn cách vật kính một đoạn:
1
x e 1 0,003 cm
n
1
d a e s 1,08 0,009 0,003 1,086 cm
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 2 2 M
1 2
O O Mat
1 1 2 2
d
d d d d
f f 18,3 0
AB A B A B V
/ / 1 1
1 2 1 1
1 1 1 1
d f f 543 2439 500
d d d k
d f 43 430 d f 43
4 6 2
1
d 24,39 / 430
AB 3.10 . 1, 4634.10 m
k 500 / 43
Chọn đáp án A VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
57
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1. Kính hiển vi có tiêu cự vật kính là 5 mm; tiêu cự của thị kính là 2,5 cm và độ dài quang học 17 cm.
Người quan sát có khoảng cực cận 20 cm. Số bội giác của kính ngắm chừng ở vô cực có trị số là
A. 170. B. 272 C. 340. D. 550.
Câu 2. Một kính hiển vi có vật kính có tiêu cự f
1
= 1cm, thị kính có tiêu cực f
2
= 4cm. Khoảng cách giữa vật
kính và thị kính là 17cm. Khoảng cách rõ ngắn nhất của mắt là Đ = 25cm. Độ bội giác của kính hiển vi khi
ngắm chừng ở vô cực là:
A. 60 B. 85 C. 75 D. 80
Câu 3. Vật kính và thị kính của một kính hiển vi có tiêu cự f
1
= 0,5 cm và f
2
= 25mm có độ dài quang học là 17
cm. Người quan sát có khoảng cực cận là 20 cm. Độ bội giác của kính khi ngắm chừng ở vô cực là
A. 272. B. 2,72. C. 0,272. D. 27,2.
Câu 4. Một người mắt không có tật có khoảng cực cận 25 cm, đặt mắt sát vào thị kính của kính hiển vi để quan
sát vật AB = 1 µm, khi ngắm chừng ở vô cực có số bội giác 250. Tính góc trông ảnh của AB qua kính.
A. 0,5 mm. B. 1,5 mm. C. 1 mm. D. 2 mm.
Câu 5. Một kính hiển vi gồm vật kính tiêu cự f
1
= 0,5 cm, thị kính tiêu cự f
2
= 2 cm đặt cách nhau 12,5 cm. Khi
ngắm chừng ở vô cực phải đặt vật cách vật kính một khoảng
A. 4,48 mm. B. 5,25mm. C. 5,21 mm. D. 6,23 mm.
Câu 6. Một kính hiển vi gồm vật kính có tiêu cự 2,4 cm thị kính có tiêu cự 4 cm được đặt cách nhau một
khoảng không đổi 16 cm. Một người có điểm cực viễn cách mắt 36 cm, đặt mắt sát vào thị kính để quan sát
trong trạng thái không điều tiết. Xác định vị trí đặt vật trước kính.
A. 2,465 cm. B. 2,985 cm. C. 2,976 cm. D. 2,568 cm.
Câu 7. Một kính hiển vi gồm hai thấu kính hội tụ có tiêu cực lần lượt bằng 5cm và 0,5cm đặt đồng trục cách
nhau 21cm. Người quan sát có điểm cực cận cách mắt 20cm điểm cực viễn ở vô cực. Mắt đặt sát thị kính. Vật
cần quan sát phải đặt trong khoảng nào trước vật kính
A. 5,1 cm ÷ 16/31 cm. B. 17/33 cm ÷ 16/31 cm. C. 17/33 cm ÷ 19/37 cm. D. 5,1 cm 4-19/37
cm.
Câu 8. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 1 cm, thị kính có tiêu cự 4 cm. Độ dài quang học của kính là 16
cm. Người quan sát có giới hạn nhìn rõ từ 15 cm đến 50 cm. Mắt đặt sát kính. Tìm khoảng cách gần nhất và xa
nhất từ vật quan sát đến vật kính mà người đó còn nhìn rõ qua kính hiển vi.
A. 339/320 cm ÷ 469/441 cm. B. 337/320 cm ÷ 469/441 cm.
C. 337/320 cm ÷ 467/440 cm. D. 339/320 cm ÷ 467/440 cm.
Câu 9. Một kính hiển vi mà thị kính có tiêu cực 4cm và tiêu cự vật kính 0,4cm, đặt đồng trục cách nhau 20cm.
Người quan sát có điểm cực cận cách mắt 20cm điểm cực viễn ở vô cực. Mắt đặt sát thị kính. Vật cần quan sát
phải đặt trong khoảng nào trước vật kính
A. 25/61 cm ÷ 16/39 cm. B. 26/61 cm ÷ 16/39 cm.
C. 26/61 cm ÷ 17/39 cm. D. 25/61 cm ÷ 17/39 cm.
Câu 10. Vật kính và thị kính của một kính hiển vi có tiêu cự lần lượt là 1 cm, 4 cm. Độ dài quang học của kính
là 15 cm. Người quan sát có điểm C
C
cách mắt 20 cm và điểm C
V
ở vô cực đặt mắt sát vào thị kính để quan sát
một vật nhỏ. Phải đặt vật trong khoảng nào trước kính?
A. 25/24 cm ÷ 8/7 cm. B. 50/47 cm ÷ 8/7 cm.
C. 15/7 cm ÷ 16/15cm D. 25/24cm ÷ 16/15cm
Câu 11. Một kính hiển vi, với vật kính có tiêu cực 5mm, thị kính có tiêu cự 2,5cm. Hai kính đặt cách nhau
15cm. Người quan sát có giới hạn nhìn rõ cách mắt từ 20cm đến 50cm. Xác định vị trí đặt vật trước vật kính để
nhìn thấy ảnh của vật
A. 116/221cm ÷ 265/509cm B. 115/221cm ÷ 266/509cm
C. 50/47 cm ÷ 16/15 cm. D. 25/24 cm ÷ 16/15 cm.
Câu 12. Một kính hiển vi mà thị kính có độ tụ 40 dp và vật kính có độ tụ 200 dp, đặt đồng trục cách nhau 20
cm. Để nhìn rõ thì vật đặt trước vật kính trong khoảng từ 195/379 cm đến 35/68 cm. Xác định khoảng nhìn rõ
của mắt người đó.
A. 25 cm ÷ ∞. B. 20 cm ÷ ∞. C. 20 cm ÷ 120 cm. D. 25 cm ÷ 120 cm.
Câu 13. Một kính hiển vi có vật kính có tiêu cự 5,4 mm, thị kính có tiêu cự 2 cm, khoảng cách giữa vật kính và
thị kính là 17 cm. Người quan sát có giới hạn nhìn rõ cách mắt từ 20 cm đến vô cực đặt mắt sát thị kính để quan VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
58
sát ảnh của một vật rất nhỏ. Khoảng cách từ vật đến vật kính khi quan sát ở trạng thái mắt điều tiết tối đa và khi
mắt không điều tiết lần lượt là d
C
và d
v
Tổng (d
C
+ d
V
) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,1 cm. B. 1,5 cm. C. 0,9 cm. D. 0,8 cm.
Câu 14. Vật kính của một kính hiển vi có tiêu cực 1cm, thị kính có tiêu cự 1cm, thị kính có tiêu cực 5cm. Hai
kính cách nhau 24cm. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 25cm đến 100cm đặt mắt sát vào thị kính
để quan sát một vật nhỏ. Độ bôi giác khi ngắm chừng tại điểm cực cận và điểm cực viễn G
C
và G
V
. Giá trị (G
C
+ G
V
) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 208. B. 245. C. 185. D. 203.
Câu 15. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cực 0,5cm, thị kính có tiêu cự 4cm. Khoảng cách giữa hai thấu
kính là 20,5cm. Người mắt không có tật có giới hạn nhìn rõ từ 21cm đến vô cực, đặt mắt sát vào thị kính để
quan sát một vật nhỏ. Độ bội giác có:
A. 209 B. 169 C. 175 D. 190
Câu 16. Một kính hiển vi có vật kính có tiêu cự 5,4 mm, thị kính có tiêu cự 2 cm, khoảng cách giữa vật kính và
thị kính là 17 cm. Người quan sát có giới hạn nhìn rõ cách mắt từ 20 cm đên vô cực đặt mắt sát thị kính để quan
sát ảnh của một vật rât nhỏ. Độ bội giác khi quan sát trong trạng thái điều tiết tối đa và quan sát trong trạng thái
không điều tiết lần lượt G
C
và Gv Giá trị (Gc + Gv) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 508 B. 645. C. 685. D. 566.
Câu 17. Một kính hiển vi, trên vành vật kính có ghi x100, trên vành thị kính có ghi x5. Một người mắt tốt có
thể nhìn rõ các vật từ 25 cm đến vô cùng, đặt mắt sát vào thị kính để quan sát các hạt bụi có đường kính cỡ 7,5
qm trong trạng thái không điều tiết. Góc trông ảnh qua thị kính.
A. 15.10
-3
rad. B. 25.10
-3
rad. C. 1,5.10
-3
rad. D. 2,5.10
-3
rad.
Câu 18. Một người mắt tốt có khoảng thấy rõ ngắn nhất là 25cm, đặt mắt sát vào thị kính để quan sát vật nhỏ
qua kính hiển vi trong trạng thái mắt không phải điều tiết. Khi đó số bội giác là 100 và khoảng cách từ vật kính
đến thị kính là 26cm. Biết tiêu cực của thị kính lớn gấp 5 lần tiêu cực của vật kính. Khoảng cách từ vật đến vật
kính gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 15/14 cm. B. 17/16 cm. C. 19/18 cm. D. 18/17 cm.
Câu 19. Một người mắt tốt có khoảng thấy rõ ngắn nhất là 25 cm, đặt mắt sát vào thị kính để quan sát vật nhỏ
qua kính hiển vi trong trạng thái mắt không phải điều tiết. Khi đó số bội giác là 100 và khoảng cách từ vật kính
đến thị kính là 26 cm. Biết tiêu cự của thị kính lớn gấp 5 lần tiêu cự của vật kính. Khi ngắm chừng tại cực cận
thì số bội giác của ảnh bằng bao nhiêu?
A. 131. B. 162. C. 125. D. 190.
Câu 20. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 1cm, thị kính có tiêu cự 6cm. Độ dài quang học của kính là
13cm. Người quan sát mắ tốt giới hạn nhìn rõ từ 25cm đến vô cực. Mắt đặt sát thị kính để quan sát ảnh một vật
nhỏ trong trạng thái không điều tiết. Khi đó khoảng cách từ vật đến vật kính là d
1
và độ bội giác của ảnh là G.
Giá trị d
1
G gần giá trị nào nhất sau đây
A. 20 cm. B. 58 cm. C. 35 cm. D. 38 cm.
Câu 21. Một kính hiển vi có vật kính với tiêu cự 2,4 cm, thị kính với tiêu cự 4 cm và khoảng cách giữa hai kính
bằng 16 cm. Mắt một học sinh, không bị tật, có khoảng cực cận là 24 cm. Mắt quan sát ảnh của vật AB ở trạng
thái không điều tiết. Khi đó khoảng cách từ vật đến vật kính là di và độ bội giác của ảnh là G. Giá trị d
1
G gần
giá trị nào nhất sau đây?
A. 20 cm. B. 58 cm. C. 75 cm. D. 88 cm.
Câu 22. Một kính hiển vi có các tiêu cự vật kính và thị kính là 1cm và 4cm. Độ dài quang học của kính là
16cm. Người quan sát có mắt không bị tật và có khoảng cực cận 20cm. Người này ngắm chừng ở vô cực. Năng
suất phân li của mắt người quan sát là 2’. Tính khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm của vật mà mắt người
quan sát còn phân biệt được ảnh:
A. 1,25µm B. 2,45 µm C. 1,85 µm D. 1,45 µm
Câu 23. Vật kính và thị kính của một kính hiên vi có tiêu cự lần lượt là 1 cm, 4 cm. Độ dài quang học của kính
là 15 cm. Người quan sát có điểm Cc cách mắt 20 cm và điểm C
V
ở vô cực đặt mắt sát vào thị kính để quan sát
một vật nhỏ. Năng suất phân li của mắt hgười quan sát là r. Khoảng cách nhỏ nhất giữa điểm của vật mà người
quan sát còn phân biệt được khi ngắm chừng ở vô cực gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,25 µm. B. 0,45 µm. C. 0,85 µm. D. 1,45 µm.
Câu 24. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 0,5 cm, thị kính có tiêu cự 4 cm. Khoảng cách giữa hai thấu
kính là 20,5 cm. Người quan sát mắt không có tật có giới hạn nhìn rõ từ 21 cm đến vô cực. Mắt đặt sát thị kính VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
59
để quan sát ảnh một vật nhỏ trong trạng thái không điều tiết. Biết năng suất phân li của mắt người đó là 3.10
-4
rad. Tính khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm trên vật mà người đó còn phân biệt được ảnh của chúng qua
kính.
A. 0,35 µm. B. 0,45 µm. C. 0,85 µm. D. 1,45 µm.
Câu 25. Một người có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 15cm đến 50cm đặt mắt sát vào thị kính của kính hiển vi
mà vật kính và thị kính có tiêu cự lần lượt là 0,5cm và 4cm. Độ dài quang học của kính hiển vi là 16cm. Biết
năng suất phân li của người đó là 1/3500 rad. Khoảng cách giữa hai điểm gần nhất trên vật mà người đó còn
phân biệt được qua kính khi quan sát trong trạng thái không điều tiết gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 0,35 µm. B. 0,77 µm. C. 0,85 µm. D. 0,65 µm.
Câu 26. Một kính hiển vi mà vật kính có tiêu cự 0,8 cm, thị kính có tiêu cự 2 cm. Độ dài quang học của kính là
16 cm. Người quan sát mắt tốt giới hạn nhìn rõ từ 25 cm đến vô cực. Mắt đặt sát thị kính để quan sát ảnh một
vật nhỏ AB trong trạng thái không điều tiết. Khi đó khoảng cách từ vật đến vật kính là di và độ bội giác của ảnh
là G. Giá trị d
1
G gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 208 cm. B. 288 cm. C. 135 cm. D. 238 cm.
Câu 27. Kính hiển vi có vật kính tiêu cự 0,8cm và thị kính tiêu cực 2cm. Khoảng cách giữa hai kính là 16cm.
Kính được ngắm chừng ở vô cực. Biết người quan sát có mắt bình thường với khoảng cực cận là 25cm. Khi đó
khoảng cách từ vật đến vật kính là d
1
và độ bội giác của ảnh là G. Giá trị d
1
G gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 208 cm. B. 288 cm. C. 172 cm. D. 238 cm.
Câu 28. Kính hiển vi có vật kính tiêu cự 0,8 cm và thị kính tiêu cự 2 cm. Khoảng cách giữa hai kính là 16 cm.
Kính được điều chỉnh để ngắm chừng ở vô cực. Giữ nguyên vị trí vật và vật kính, ta dịch thị kính một khoảng
nhỏ để thu được ảnh của vật trên màn đặt cách thị kính 30 cm. Khi đó, số phóng đại ảnh là k và khoảng cách
giữa vật kính và thị kính là ℓ. Tích kℓ gần giá trị nào nhất sau đây?
A. -4632 cm. B. 4632 cm. C. 3729 cm. D. -3729 cm.
Câu 29. Kính hiển vi vật kính có tiêu cự 1 cm và thị kính có tiêu cự 5 cm. Hai thấu kính cách nhau 16 cm. Một
người có khoảng nhìn rõ từ 25 cm đến vô cùng. Đặt mắt sát vào thị kính để quan sát một vết mỡ mỏng AB ở
trên mặt một tấm kính trong ừạng thái không điều tiết thì khoảng cách giữa tấm kính và vật kính bằng A. Nếu
lật ngược tấm kính, để quan sát AB trong trạng thái không điều tiết thì khoảng cách giữa tấm kính và vật kính
bằng B. Biết tấm kính có độ dày e = 0,15 cm và chiết suất n = 1,5. Giá trị (a + b) gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,5 cm. B. 1,6 cm. C. 1,8 cm. D. 0,9 cm.
Câu 30. Một người mắt không có tật quan sát một vật qua một kính hiển vi quang học trong trạng thái mắt
không điều tiết. Mắt người đó có điểm cực cận cách mắt 25cm. Thị kính có tiêu cự 4cm và vật ở cách vật kính
13/12cm. Khi đó độ bội giác của kính hiển vi bằng 75. Tiêu cực vật kính f
1
và độ dài quang học δ của kính hiển
vi này là:
A. f
1
= 1cm và δ = 12cm B. f
1
= 0,8cm và δ = 14cm
C. f
1
= 1,2cm và δ = 16cm D. f
1
= 0,5cm và δ = 11cm
Câu 31. Một kính hiển vi có vật kính với tiêu cự f
l
= 1 cm, thị kính với tiêu cự f
1
=2 cm. Khoảng cách giữa vật
kính và thị kính là 17 cm. Khoảng nhìn rõ ngắn nhất của mắt Đ = 25 cm. Độ bội giác của kính hiển vi khi ngắm
chừng ở vô cực là
A. 60. B. 85. C. 75. D. 80.
Câu 32. Một kính hiển vi quang học gồm vật kính và thị kính có tiêu cự lần lượt là 0,5 cm và 4 cm. Khoảng
cách giữa vật kính và thị kính bằng 20 cm. Một người mắt không có tật, có điểm cực cận cách mắt 25 cm, sử
dụng kính hiển vi này để quan sát một vật nhỏ. Độ bội giác của kính khi ngắm chừng ở vô cực là
A. 25,25. B. 193,75. C. 19,75. D. 250,25.
Câu 33. Một kính hiển vi gồm vật kính và thị kính là thấu kính hội tụ mỏng, có tiêu cự tương ứng f
1
, f
2
= f
1
+ 3
cm. Vật kính và thị kính được lắp đồng trục, cách nhau 20 cm. Một người mắt không có tật, điểm cực cận cách
mắt 24,0 cm, quan sát vật nhỏ qua kính hiển vi trong trạng thái mắt không điều tiết. Khi đó độ bội giác của kính
hiển vi là 90. Giá trị của f
l
là
A. 1,0 cm. B. 1,5 cm. C. 0,5 cm. D. 0,6 cm.
Câu 34. Một kính hiển vi gôm vật kính và thị kính là thâu kính hội tụ mỏng, có tiêu cự tương ứng f
1
= 0,5 cm,
f
2
. Vật kính và thị kính được lắp đồng trục, cách nhau 20,5 cm Một người mắt không có tật, điểm cực cận cách
mắt 25,0 cm, quan sát vật nhỏ qua kính hiển vi trong trạng thái mắt không điều tiết. Khi đó độ bội giác của kính
hiển vi là 200 Giá trị của f
2
là
A. 4,0 cm. B. 4,lcm. C. 5,1 cm D. 5,0cm VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
60
ĐÁP ÁN BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1.B 2.C 3.A 4.C 5.B 6.C 7.B 8.D 9.A 10.C
11.C 12.A 13.A 14.A 15.A 16.D 17.A 18.C 19.C 20.B
21.C 22.D 23.C 24.A 25.A 26.A 27.C 28.C 29.D 30.A
31.C 32.B 33.A 34.A 35.
CHUYÊN ĐỀ 6. KÍNH THIÊN VĂN
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
2
F
/
1 1
F A
1
B
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
/
2 1 1
F F A
1
B
+ Kính thiên văn: Là một dụng cụ để quan sát các thiên thể. Nó gồm 2 bộ phận chính:
• Vật kính: Thấu kính hội tụ có tiêu cự lớn f
1
(cỡ cm)
• Thị kính: Kính lúp có tiêu cự nhỏ f
2
(cỡ cm)
Phải điều chỉnh khoảng cách giữa hai thấu kính để ảnh sau cùng hiện ra trong khoảng nhìn rõ của mắt.
+ Độ bội giác trong trường hợp ngắm chừng ở vô cực:
1
2
f
G
f
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
Câu 1. Kính thiên văn khục xạ gồm hai thấu kính hội tụ:
A. Vật kính có tiêu cực nhỏ, thị kính có tiêu cự lớn, khoảng cách giữa chúng là cố định.
B. Vật kính có tiêu cực nhỏ, thị kính có thiêu cự lớn, khoảng cách giữa chúng có thể thay đổi được
C. Vật kính có tiêu cực lớn, thị kính có tiêu cự nhỏ, khoảng cách giữa chúng có thể thay đổi được
D. Vật kính và thị kính có tiêu cự bằng nhau, khoảng cách giữa chúng cố định
Câu 2. Công thức số bội giác của kính thiên văn khúc xạ trong trường hợp ngắm chừng ở vô cực G
∞
là
A. G
∞
= f
1
/f
2
. B. G
∞
= f
1
f
2
. C. G
∞
= DDf
1
/f
2
. D. G
∞
= Đ(f
1
.f
2
)
Câu 3. Kính thiên văn khúc xạ tiêu cự vật kính f
1
và tiêu cự thị kính f
2
. Khoảng cách giữa vật kính và thị kính
của kính thiên văn ngắm chừng ở vô cực có biểu thức nào?
A. f
1
+ f
2
. B. f
1
/f
2
. C. f
2
/f
1
. D. f
1
− f
2
.
Câu 5. Chọn trả lời đúng về cỡ độ lớn của tiêu cự và độ tụ của vật kính, thị kính đối với kính hiển vi và kính
thiên văn nêu trong bảng dưới đây.
Kính hiển vi Kính thiên văn
Vật kính Thị kính Vật kính Thị kính
A. Xentimet Milimet Trăm điop Chục điop
B. Milimet Xentimet < 1 đi op Chục điop
C. Xentimet Xentimet Chục đi op Trăm điop
D. milimet met Đi op Trăm điop VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
61
Câu 6. Khi một người có mắt không bị tật quan sát kính thiên văn (tiêu cự vật kính f
1
và tiêu cực thị kính f
2
) ở
trạng thái không điều tiết thì có thể kết luận gì về độ dài ℓ của kính và số bội giác G
∞
?
A. ℓ = f
1
− f
2
và G
∞
= f
1
/f
2
. B. ℓ = f
1
− f
2
và G
∞
= f
2
/f
1
.
C. ℓ = f
1
+ f
2
và G
∞
= f
2
/f
1
. D. ℓ = f
1
+ f
2
và G
∞
= f
1
/f
2
.
Câu 7. Một người có khoảng cực cận Đ dùng kính thiên văn (tiêu cự vật kính f
1
và tiêu cự thị kính f
2
) để quan
sát ảnh của một thiên thể bằng cách ngắm chừng ở cực cận với số phóng đại ảnh của thị kính là k
2
. Số bộ giác
của kính có biểu thức nào (mắt sát thị kính)
A. f
1
/f
2
B. Đ/(f
1
+ f
2
) C. k
2
f
1
/Đ D. k
2
f
2
/Đ
Câu 8. Bộ phận có cấu tạo giống nhau ở kính thiên văn và kính hiển vi là gì
A. Vật kính B. Thị kính
C. Vật kính của kính hiển vi và thị kính của kính thiên văn D. Không có
Câu 9. Công thức về số bội giác G = f
1
/f
2
của kính thiên văn khúc xạ áp dụng được cho trường hợp ngắm
chừng nào:
A. Ở điểm cực cận B. Ở điểm cực viễn
C. Ở vô cực D. Ở mọi trường hợp ngắm chừng vì vật luôn ở vô cực
ĐÁP ÁN TỔNG HỢP LÝ THUYẾT
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
MỘT SỐ DẠNG TOÁN
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
/
2 1 1
F F A
1
B
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
/
2 1 1
F F A
1
B
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
+ Ngắm chừng ở cực cận:
/
/ 2 2
M C 2 C 2 /
2 2
d f
d OC d OC d
d f
1 1
0 0
1 1
1
1 2 C
1 1 0 0 2
2
A B AB
tan
AO f
f tan
f d G
A B tan d
tan
d
+ Ngắm chừng ở cực viễn:
/
/ 2 2
M V 2 V 2 /
2 2
d f
d OC d OC d
d f
1 1
0 0
1 1
1
1 2 V
1 1 0 0 2
2
A B AB
tan
AO f
f tan
f d G
A B tan d
tan
d
+ Ngắm chừng ở vô cực:
/
M 2 2 2
d d d f
+ Góc trông ảnh qua kính:
1 0 1 1 1
2 2 2 1
f tan A B f AB
tan
d d d AO
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
62
+ Điều kiện phân biệt điểm đầu và cuối:
1 2
1
2 1 1
f d AB
AB AO
d AO f
1 1
0 0
1 1
1
1 2 1 2
1 1 0 0 2
2
A B AB
tan
AO f
f tan
f d f f G
A B tan f
tan
f
VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Vật kính của một kính thiên văn dùng ở trường học có tiêu cực 1,2m. Thị kính là một thấu kính họi tụ
có tiêu cự 4cm. Khoảng cách giữa hai kính và số bộ giác của kính thiên văn khi ngắm chừng ở vô cực lần lượt
là ℓ và G. Giá trị ℓG gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 37m B. 40m C. 45m D. 57m
Câu 1. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 2 M
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d f d d
0
AB A B A B V
+
1 2
1
2
f f 1,2 0,04 1,24 cm
IG 37,2 cm
f 1,2
G 30
f 0,04
Chọn đáp án A
Câu 2. Vật kính của một kính thiên văn là một thấu kính hội tụ có tiêu cự f
1
; thị kính là một thấu kính hội tụ có
tiêu cực f
2
. Một người, mắt không có tật, dùng kính thiên văn này để quan sát Mặt Trăng ở trạng thái không
điều tiết. Khi đó khoảng cách giữa vật kính và thị kính là 90cm. Số bội giác của kính là 17. Giá trị (f
1
– f
2
) bằng
A. 37m B. 40m C. 45m D. 57m
Câu 2. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 2 M
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d f d d
0
AB A B A B V
+
1 2
1
1 2
1
2
2
f f 0,9 cm
f 0,85 cm
f f 0,8 m
f
G 17 f 0,05 cm
f
Chọn đáp án B
Câu 3. Một người mắt có khoảng nhìn rõ từ 15 cm đến 45 cm, dùng ống nhòm có tiêu cự thị kính là f
2
= 5 cm,
tiêu cự vật kính là f
1
= 15 cm để quan sát vật ở xa. Xác định phạm vi điều chỉnh của ống nhòm để người đó có
thể quan sát được.
A. 18,75 cm ÷ 19,5 cm. B. 18,75 cm ÷ 19,75 cm.
C. 18,5 cm ÷ 19,75 cm. D. 18,5 cm ÷ 19,75 cm.
Câu 3. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
+ Ngắm chừng cực cận:
/
M C 2 C
d OC d OC 15cm VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
63
/
2 2
2 1 2 /
2 2
d f 15.5
d 3,75 f d 15 3,75 18,75 cm
d f 15 5
+ Ngắm chừng ở cực viễn:
/
M V 2 V
d OC d OC 45 cm
/
2 2
2 1 2 ./
2 2
d f 45.5
d 4,5 f d 15 4,5 19,5 cm
d f 45 5
Chọn đáp án A
Câu 4. Tiêu cự của vật kính và thị kính của một ống nhòm quân sự lần lượt là f
1
= 30cm và f
2
= 5cm. Một
người đặt mắt sát thị kính thì chỉ nhìn thấy được ảnh rõ nết của một vật ở rất xa khi điều chỉnh khoảng cách
giữa vật kính và thị kính trong khoảng từ 33cm đến 34,5cm. Khoảng nhìn rõ của mắt người này là:
A. 0,85m B. 0,8m C. 0,45m D. 0,375m
Câu 4. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
/ / 2 2
2 1 2 M 2
2 2
30 5 30 5 d f
d f 30 d d d
d f 35 35
M C
M V
33 30 .5
33 cm d 7,5 cm OC
33 35
34,5 30 5
34,5 cm d 45 cm OC
34,5 35
C V V C
C C OC OC 37,5 cm
Chọn đáp án D
Câu 5. Một người mắt không có tật có khoảng nhìn rõ từ 25 cm đến vô cực, dùng kính thiên văn có tiêu cự thị
kính là 1 cm, tiêu cự vật kính là 49 cm, để quan sát một thiên thể ở rất xa (mắt đặt sát thị kính). Biết thiên thể có
đường kính AB = 640 km và cách Trái Đất 200000 km. Hai thấu kính đặt cách nhau một khoảng 49,98 cm thì
A. không thể quan sát được.
B. có thể quan sát được số bội giác 45.
C. có thể quan sát được với góc trông ảnh 0,16 rad.
D. có thể quan sát được với trạng thái không điều tiết.
Câu 5. Chọn đáp án C
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
2 1
d f 49,98 49 0,98
/ 2 2
2
2 2
d f 0,98.1
d 49
d f 0,98 1
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
2
F
/
1 1
F A
1
B
Mắt nhìn được nhưng phải điều tiết.
/
M 2 C V
d d 49 cm OC ;OC VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
64
1 1
0 0 1 1
1 1
1 1
2
1
0 2
640 km
A B AB
tan A B .49 cm 0,1568 cm
AO f 200000 km
A B 0,1568
tan 0,16 rad
d 0,98
f 49
G 50
d 0,98
Chọn đáp án C
Câu 6. Xe ôtô có cấu tạo gồm hai đèn pha cách nhau 2 m. Dùng một ống nhòm quân sự có cấu tạo gồm vật
kính có tiêu cự 15 cm, thị kính có tiêu cự 5 cm để quan sát hai ngọn đèn pha đi trong đêm tối và cách người
quan sát 1200 m. Người quan sát có mắt tốt điều chỉnh khoảng cách giữa hai thấu kính 20 cm. Xác định góc
trông ảnh bởi hai ngọn đèn qua ống nhòm.
A. 0,045 rad. B. 0,004 rad. C. 0,008 rad. D. 0,005 rad.
Câu 6. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
/
2 1 2 2
d f 20 15 5 cm f d
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
/
2 1 1
F F A
1
B
1
1
AB 2 m ;f 15 cm
1 1
1 1 AO 1200 m
1 1
1 1
2
A B AB
A B 0,025 cm
AO f
A B 0,025
tan 0,05 rad
d 5
Chọn đáp án A
Câu 7. Một người mắt không có tật có khoảng nhìn rõ 25cm đến vô cực, dùng kính viễn vọng (có cấu tạo giống
kính thiên văn) để quan sát hai ngọn đèn pha của ô tô cách nhau 2m, ở cách người đó 1200m mà mắt không
phải điều tiết. Khi đó khoảng cách giữa vật kính (có tiêu cự f
1
) và thị kính có tiêu cự f
2
) là 105cm. Góc hợp bởi
hai ảnh ấy là 1/30 rad và số bội giác ảnh là G. Giá trị (f
1
– 10f
2
)G gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 10m B. 15m C. 20m D. 25m
Câu 7. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
+
1 2
1
2 0 0 1
f f 105
1
f
30
G 20
2
f tan AB / AO
1200
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
/
2 1 1
F F A
1
B
1
1 2
2
f 100cm
f 10f G 1000 cm
f 5cm
Chọn đáp án A
Câu 8. Vật kính của một kính thiên văn là một thấu kính hội tụ có tiêu cự 85cm, thị kính là một thấu kính hội tụ
có tiêu cực 2,5cm. Một người bình thường, có mắt tốt dùng kính thiên văn để quan sát Mặt Trăng ở trạng thái
mắt không điều tiết. Góc trông của Mặt Trăng từ Trái Đất là 30’. Đường kính của ảnh Mặt Trăng tạo bởi vật
kính là x và góc trong ảnh Mặt Trăng qua kính thiên văn là α. Giá trị xα gần giá trị nào nhất sau đây? VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
65
A. 0,45cm B. 0,22cm C. 0,18cm D. 0,15cm
Câu 8. Chọn đáp án D
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M C V
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d d OC ;OC
0
AB A B A B V
/
2 1 2 2
d f 20 15 5 cm f d
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2 2
d f
/
2 1 1
F F A
1
B
+
1 1 1 0
1 0 1 1
2 2
x A B f tan
f tan A B
tan
d d
2 2
1 0
2
f tan 85tan 0,5
x 0,22 cm
d 2,5
Chọn đáp án D
Câu 9. Một kính thiên văn quang học gồm vật kính và thị kính là các thấu kính hội tụ có tiêu cự lần lượt là
1,2m và 6cm. Một người mắt không có tật, quan sát một thiên thể ở rất xa bằng kính thiên văn này trong trạng
thái mắt không có điều tiết có góc trông ảnh là 5’. Góc trông thiên thiể khi không dùng kính là:
A. 0,5’ B. 0,25’ C. 0,2’ D. 0,35’
Câu 9. Chọn đáp án B
Lời giải:
+
1 1 1 0 2
A B f tan f tan
/ 2
1 0 2 0
1
f 0,06
f f 5' 0,25
f 1,2
Chọn đáp án B
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2 2
d f
/
2 1 1
F F A
1
B
Câu 10. Vật kính của một kính thiên văn là một thấu kính hội tụ có tiêu cự 90 cm, thị kính là một thấu kính hội
tụ có tiêu cự 5 cm. Để thu ảnh Mặt Trăng trên phim, người ta đặt phim sau thị kính một khoảng 10 cm. Xác
định khoảng cách giữa hai thấu kính.
A. 120 cm. B. 100cm. C. 80 cm. D. 150 cm.
Câu 10. Chọn đáp án B
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/
/ 1
2
1 1 2
O O
1 1
d
d 10
d f d
AB A B AB
/
2 2
2 1 2 /
2 2
d f 10.5
d 10 f d 90 10 100 cm
d f 10 5
Chọn đáp án B
Câu 11. Một kính thiên văn gom hai thau kính và đặt đồng trục. Vật kính có tiêu cự 1,5 m thị kính có tiêu cự
1,5 cm. Một người mắt tốt điều chỉnh kính để quan sát Mặt trăng trong trạng thái mắt không điều tiết. Biết năng
suất phân ly của mắt người đó là r. Cho biết khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trăng là 384000 km. Tính kích
thước nhỏ nhất của vật trên Mặt Trăng mà người đó còn phân biệt được đầu cuối khi quan sát qua kính nói trên.
A. 1,12 km. B. 1,22 km. C. 1,18 km. D. 2,15 km.
Câu 11. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 2 M
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d f d d
0
AB A B A B V
+ Từ
1 0 1 1 1
2 2 2 1
f tan A B f AB
tan
f f f AO
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2 2
d f
/
2 1 1
F F A
1
B
VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
66
2
1
1
f 0,015
AB AO .38.4000 1,12 km
f 60.180 1,5
Chọn đáp án A
Câu 12. Một kính thiên văn gồm hai thấu kính và đặt đồng trọn. Vật kính có tiêu cự 1,5m thị kính có tiêu cự
1,5m. Một người cận thị có thể nhìn rõ các vật cách mắt từ 10cm đến 50cm, đặt sát mắt vào thị kính để quan sát
Mặt Trăng trong trạng thái mắt không điều tiết. Biết năng suất phân li của mắt người đó là 1’. Cho biết khoảng
cách từ Trái Đất đến Mặt Trăng là 384000 km. Kích thước nhỏ nhất của vật trên Mặt Trăng mà người đó còn
phân biệt được đầu cuối khi quan sát qua kính nói trên gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 1,12km B. 1,22km C. 1,08km D. 2,15km
Câu 12. Chọn đáp án A
Lời giải:
+ Sơ đồ tạo ảnh:
1 2
/ / 1
1 1 2 2 M
O O Mat
1 1 2 2
d
d f d d 50 d 50
0
AB A B A B V
/
2 2
2 /
2 2
d f 150
d
d f 103
+
1 0 1 1 1
2 2 2 1
f tan A B f AB
tan
d d d AO
A
B
0
0
1
O
2
O
2
A
2
B
1
f
2
d
2
F
/
1 1
F A
1
B
+
2
1
1
d 150 /103
AB AO .384000 1,08 km
f 60.180 150
Chọn đáp án C
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1. Kính thiên văn mà vật kính có tiêu cự 1,2 m và thị kính có tiêu cự 4 cm. Người mắt tốt dùng kính thiên
văn để quan sát Mặt Trăng trong trạng thái không điều tiết. Xác định khoảng cách giữa hai thấu kính và độ bội
giác khi đó.
A. 185 cm. B. 124 cm. C. 145 cm. D. 115 cm.
Câu 2. Một kính thiên văn gồm hai kính đặt đồng trục. Vật kính có tiêu cực 1,5m thị kính có tiêu cực 1,5cm.
Một người mắt tốt điều chỉnh kính để quan sát Mặt Trăng trong trạng thái mắt không điều tiết. Khi đó độ dài
ống kính O1O2 = x và số độ bội giác G. Giá trị xG gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 151,85 m. B. 151,8 m. C. 151,5 m. D. 151,75 m.
Câu 3. Kính thiên văn mà vật kính có tiêu cực 1,2m và thị kính có tiêu cực 4cm. Người cận thị có khoảng cực
viễn 50cm dùng kính trên quan sát Mặt Trăng trong trạng thái không điều tiết. Khi đó khoảng cách giữa vật
kính và thị kính là ℓ, số bộ giác của ảnh là G. Giá trị ℓG gần giá trị nào nhất sau đây?
A. 4575 cm. B. 4008 cm. C. 1890 cm. D. 1590 cm.
Câu 4. Một người mắt tốt đặt mắt sát vào thị kính để quan sát Thiên Thể trong trạng thái không điều tiết khi đó
khoảng cách giữa vật kính và thị kinh là 151,5 cm và độ bội giác 100. Tiêu cự của vật kính là
A. 149,5cm B. 1,5cm C. 150cm D. 2cm
Câu 5. Một người mắt không có tật có khoảng nhìn rõ từ 15cm đến 45cm, dùng ống nhòm có tiêu cực thị kính
là 5cm, tiêu cực vật kính là 15cm để quan sát vật ở xa. Cố định khoảng cách giữa hai thấu kính để ngắm chừng
ở điểm cực cận thì bội giác là G
1
. Đổi chỗ hai thấu kính thì số bội giác là G
2
. Tỉ số G
1
/G
2
gần giá trị nào nhất
sau đây?
A. 7,5 B. 9,8 C. 12,5 D. 10,5
Câu 6. Một người mắt không có tật có khoảng nhìn rõ từ 25 đến vô cực, dùng kính thiên văn có tiêu cự thị kính
là 1 cm, tiêu cự vật kính là 25 cm, để quan sát Mặt Trời có đường kính góc biểu kiến (góc trông) là 30’ trong
trạng thái không điều tiết. Đường kính góc biểu kiến của ảnh Mặt Trời mà người đó quan sát được là
A. 750’. B. 500’. C. 250’. D. 850’.
Câu 7. Dùng kính thiên văn có tiêu cự thị kính là 1 cm, tiêu cự vật kính là 25 cm, để thu ảnh Mặt Trời khi đó
đặt phim ảnh sau thị kính 5 cm. Khoảng cách giữa hai thấu kính đó là
A. 27,25 cm. B. 26,75 cm. C. 26,25cm. D. 27,75 cm. VẬT LÝ 11 - LĂNG KÍNH – THẤU KÍNH
67
Câu 8. Vật kính của một kính thiên văn là một thấu kính hộ tụ có tiêu cự 24cm, thị kính là một thấu kính hội tụ
có tiêu cự 3cm. Một người cận thị có điểm cực cận cách mắt 13cm điểm cực viễn cách mắt 47cm dùng kính
trên để quan sát các vật ở rất xa mắt đặt sát thị kính. Xác định phạm vi điều chỉnh của kính để người đó có thể
quan sát được?
A. 26,4375 cm ÷ 26,95 cm. B. 26,75 cm ÷ 26,82 cm.
C. 26,4375 cm ÷26,82 cm. D. 26,75 cm ÷26,95 cm.
Câu 9. Vật kính của một kính thiên văn là một thấu kính hội tụ có tiêu cự 120 cm, thị kính là một thấu kính hội
tụ có độ tụ 25 dp. Một người bình thường có mắt tốt dùng kính thiên văn để quan sát hai ngôi sao A, B với góc
trông trực tiếp 1/3 phút. Năng suất phân li của mắt người đó là 1’. Nếu người đó quan sát trong trạng thái không
điều tiết thì
A. số bội giác là 50. B. góc trông hai ngôi sao qua kính là 8’.
C. phân biệt được ảnh hai ngôi sao. D. khoảng cách hai thấu kính là 122 cm.
Câu 10. Vật kính của một kính thiên văn là một thấu kính hội tụ có tiêu cực 90cm, thị kính là một thấu kính hội
tụ có tiêu cự 5cm. Một người cận thị có điểm cực viễn cách mắt 45cm quan sát Mặt Trăng bằng kính thiên văn
trên, quan sát không phải điều tiết. Khi đó khoảng cách giữa vật kính và thị kính là ℓ, số bội giác là g. Giá trị
ℓG gần giá trị nào nhấ sau đây?
A. 1575 cm. B. 1898 cm. C. 1890 cm. D. 1590 cm.
Câu 11. Một kính thiên văn gồm hai thấu kính O
1
và O
2
đặt đồng trục. Vật kính O
1
có tiêu cự 15 cm thị kính O
2
có tiêu cự 1,25 cm. Một người mắt tốt điều chỉnh kính để quan sát Mặt trăng trong trạng thái mắt không điều
tiết. Tính độ bội giác. Biết năng suất phân ly của mắt người đó là 2’. Cho biết khoảng cách từ Trái đất đến Mặt
trăng là 384000 km. Tính kích thước nhỏ nhất của vật trên Mặt trăng mà người đó còn phân biệt được đầu cuối
khi quan sát qua kính nói trên.
A. 18,6 km. B. 19,2 km. C. 18,8 km. D. 2,15 km.
Câu 13. Một người mắt không có tật có khoảng nhìn rõ từ 25 cm đên vô cực, dùng kính viễn vọng (có cấu tạo
giống kính thiên văn) để quan sát hai ngọn đèn pha của ôtô cách nhau 2 m, ở cách người đó 1200 m mà mắt
không phải điều tiết. Khi đó khoảng cách giữa vật kính và thị kính là 105 cm. Góc hợp bởi hai ảnh ấy là 1/30
rad. Một người cận thị đeo kính cận sát mắt có độ tụ −2 dp, nếu dùng kính trên để quan sát Mặt Trời trong trạng
thái không điều tiết khi không đeo kính cận. Phải di chuyến thị kính theo chiều nào và một khoảng bao nhiêu?
A. dịch lại gần vật kính 5/11 cm. B. dịch lại gần vật kính 6/11 cm.
C. dịch ra xa vật kính 5/11 cm. D. dịch ra xa vật kính 6/11 cm.
Câu 15. Một kính thiên văn quang học có hai bộ phận chính là hai thâu kính hội tụ đặt đồng trục được gọi là
vật kính và thị kính. Một người mắt không có tật dùng kính thiên văn này để quan sát Mặt Trăng trong trạng
thái mắt không phải điều tiết. Khoảng cách giữa vật kính và thị kính là 105 cm. Thị kính có tiêu cự 5 cm. Vật
kính có tiêu cự là
A. 525 cm. B. 21 cm. C. 100 cm. D. 110 cm.
Câu 16. Vật kính và thị kính của một loại kính thiên văn có tiêu cự lần lượt là +168 cm và +4,8 cm. Khoảng
cách giữa hai kính và độ bội giác của kính thiên văn khi ngắm chừng ở vô cực tương ứng là
A. 168 cm và 40. B. 100 cm và 30. C. 172,8 cm và 35. D. 163,2 cm và 35.
ĐÁP ÁN BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.
31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.