1) Nhan đề:

- Đoạn trường tân thanh: tên do tác giả đặt

  Ý nghĩa: Tiếng kêu mới nghe đau thương, đứt ruột, tiếng kêu đòi quyền được sống, được hạnh phúc của con người, đặt biệt là người phụ nữ

- Truyện Kiều: tên do nhân dân đặt

  Ý nghĩa: Tên đặt theo tên nhân vật chính của truyện là Thúy Kiều

2) Cuộc đời và sự nghiệp Nguyễn Du:

* Cuộc đời:

- Sinh trưởng trong một gia đình quý tộc, bản thân lại có năng khiếu văn chương nhưng thời đại Nguyễn Du do những biến động xã hội nền gia đình cũng như bản thân ông cũng có những thăng trầm, sa sút.

- Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, cuộc đời Nguyễn Du phải trải qua những năm tháng gian truân, trôi dạt, vất vả, long đong (Trải qua “mười năm gió bụi” Nguyễn Du lang thang hết ở quê vợ, rồi quê mẹ, quê cha trong nghèo túng, hết sức khổ cực và tủi nhục).

- Nguyễn Du có ra làm quan cho triều Nguyễn, thời vua Gia Long, ông giữ nhiều chức vụ khác nhau: Tham tri bộ Lễ, Cai bạ Quảng Bình, Chánh sứ bộ.. .Nhưng đó là những năm tháng làm quan bất đắc chí.

- Ông mất tại Huế năm 1820, thọ năm mươi lăm tuổi (55)

- Là người có hiểu biết sâu rộng, am hiểu văn hóa dân tộc và văn chương Trung Quốc.

- Nhà thơ đã sống nhiều năm lưu lạc, tiếp xúc với nhiều con người, nhiều cảnh đời, nhiều số phận khác nhau, đã tạo cho ông một vốn sống phong phú và niềm cảm thông sâu sắc với mọi kiếp người bị đày đọa.

- Nguyễn Du là người có trái tim giàu lòng nhân ái, nhìn đời với con mắt của một người đứng giữa dông tố cuộc đời và điều đó khiến tác phẩm của ông hàm chứa một chiều sâu chưa từng có trong văn thơ Việt
Nam.

* Sự nghiêp sáng tác:

- Nguyễn Du là tác giả có nhiều thành tựu kiệt xuất về văn chương, ở thể loại nào ông cũng đạt được sự hoàn thiện ở trình độ cổ điển

- Về thơ chữ Hán, ông có ba tập thơ:

+ “Thanh Hiên thi tập” (78 bài) được viết trước khi ông ra làm quan cho nhà Nguyễn.

+ “Nam trung tạp ngâm”(40 bài) viết ừong thời gian ông ở Huế, Quảng Bình.

+ “Bắc hành tạp lục” (131 bài) viết trong thời gian Nguyễn Du đi sứ Trung Quốc.

- Về chữ Nôm: có bài “Văn chiêu hồn” (Văn tế thập loại chúng sinh) được viết theo thể thơ song thất lục bát dài 184 câu. Đặc biệt là “Truyện Kiều”, với tác phẩm này đã đưa Nguyễn Du lên đỉnh cao của nền thi ca dân tộc, xứng đáng được tôn vinh “Thiên cổ văn chương thiên cổ sư”.

=> Tiểu kết: Năng khiếu văn chương, vốn sống phong phú kết tinh ở một trái tim yêu thương vĩ đại đối với con người trong một bối cành lịch sử cụ thê đã tạo nên thiên tài Nguyên Du. Thiên tài ấy được thể hiện trước hết ở tác phẩm “Truyện Kiều”.