1
-châu á nằm hoàn toàn ở nửa cầu bắc, là 1 bộ phận của lục địa á âu
-lảnh thổ trải dài từ vùng xích đạo đến vùng cực bắc
-là châu lục có diện tích lớn nhất trên thế giới khoảng 44,4 triệu km²
-tiếp giáp:
+phía bắc: bắc băng dương
+phía tây:châu âu,châu phi
+phía nam:ấn độ dương
+phía đông:thái bình dương.
2
-địa hình:
địa hình châu á bị chia cắt phức tạp:
+có nhiều dãy núi chạy theo 2 hướng chính: B-N(Đại Hưng An, La-blo-nô-vôi,.)hướng T-Đ (Hi-ma-lay-a,Hin-đu-cúc,Thiên Sơn, Nam Sơn,...),các sơn nguyên cao đồ sộ(Tây Tạng, I-ran, Đê-can,..)
+đồng bằng: có 1 số đồng bằng lớn:(Tây-xi-bia, Hoa Bắc, Hoa Trung,..)
→tập chung chủ yếu ở khu vực trung tâm
-khoáng sản: phong phú, đa dạng ,trữ lượng lớn tiêu biểu là:dầu mở, khí đốt, than đá, kim loại màu,...
3
-khí hậu phân hóa đa dạng và phức tạp :
-phân hóa lm 5 đới:
+đới khí hậu cực và cận cực
+ ôn đới
+ cận nhiệt
+ nhiệt đới
+ xích đạo
→ nguyên nhân : do lãnh thổ châu á trả dài từ vùng cực bắc đến vùng xích đạo
-trong cùng 1 đới phân hóa thành nhiều kiểu :
vd: trong đới ôn đới chia lm 3 kiểu:
+ôn dới lục địa
+ôn đới gió mùa
+ôn đới hải dương
→nguyên nhân : do ảnh hưởng của địa hình,dòng biển.
4
- châu á có mạng lưới sông ngòi rất phát triển có nhiều sông lớn vd:sông trường giang, sông mê công,..nhưng phân bố k đều.
- chế độ nc sông phức tạp:
+bắc á có mạng lưới sông dày,mùa đông nc đóng băng mùa xuân có lũ do băng
+khu vực trung á và tây nam á:ít sông,nguồn cung cấp nc chủ yếu là nc băng tuyết tan
+khu vực châu á gió mùa :có nhiều sông lớn,sông nhiều nc trong mùa mưa
- lợi ích của sông: giao thông, thủy điện, thủy hải sản,du lịch,cung cấp nc,...
5
-dân cư thuộc nhiều chủng tộc:
+mật độ dân số cao dân cư phân bố k đều
+dân cư ∈ nhiều chủng tộc nhưng chủ yếu là người:ơ-rô-pê-ô-it,môn-gô-lô-it
-châu á có 4 tôn giáo lớn:
+ấn độ giáo: ra đời tại ấn độ vào năm 2500 trước công nguyên
đấng tối cao là bà la môn
+phật giáo:ra đời vào TK VI trước công nguyên đấng tối cao là phật thích ca
+kito giáo ra đời ở pa-ki-stan và đầu CN, đấng tối cao là chúa Giê-su
+hồi giáo ra đời ở ả-rập xê - ut và TK VII sau CN đấng tối cao là thánh Ala
*đặc điểm phát triển kt:
- sau chiến tranh thế giới thứ 2 nền kinh tế châu á kiệt quệ - đời sống nhân dân vô cùng cực khổ
- hiện n ay nền kinh tế các nc châu á phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa
*tình hình phát triển kt các nc ở châu á
1.nhật bản
có nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, vươn lên hàng thứ 2 thế giới
-có ngành kinh tế nổi bật:cơ khí chế tạo, điện tử,...
2. các quốc gia khác
-1 số nc có mức độ cn hóa cao trở thành những nc cn ms
vd:hàn,đài loan,thái,...
-1 số nc nông nghiệp kém phát triển vd:lào,mi-an-ma,nê-pan
-mức thu nhập cao: nhật bản,cô-oét
-mức thu nhập trung bình trên: hàn quốc, ma lai xi a
- mức thu nhập trung bình dưới: trung quốc, xi-ri
- mức thu nhập thấp: U-dơ-bê-ki-xtan, lào, việt nam
