Thật vậy, nếu có dịp ghé thăm thủ đô vào tiết trời thu, bạn sẽ cảm nhận được cái đẹp đến nao lòng của thu Hà Nội. Đó là những con đường vàng sắc lá, là những món ăn đậm hương vị ngọt ngào mà ta không thể không kể đến chính là Cốm làng Vòng. Có thể nói, đây chính là những hạt ngọc trời ban tặng riêng cho những con người Hà Thành lịch thiệp.
Làng Vòng (thôn Hậu) cách trung tâm Hà Nội khoảng 5–6 km, nay là phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội chính là nơi khởi nguồn và sáng tạo ra loại Cốm thơm ngon, đều hạt, ăn vào có vị ngọt, thơm lần đầu tiên. Nghề làm Cốm làng Vòng, bắt nguồn từ truyền thuyết: Vào một mùa thu cách đây cả ngàn năm, khi lúa bắt đầu uốn câu thì trời đổ mưa to, gió lớn, đê vỡ, ruộng lúa cao nhất đồng cũng chìm nghỉm. Người làng Vòng đành mò cắt những bông lúa còn non ấy đem về rang khô, ăn dần, chống đói. Không ngờ cái sản phẩm bất đắc dĩ ấy lại có hương vị riêng, rất hấp dẫn, khiến người làng ai cũng yêu thích. Từ đó, Cốm Làng Vòng trở thành một món quà dân dã không thể thiếu của người dân Hà Thành mỗi dịp thu về.
Cho tới nay, ở Việt Nam, có rất nhiều nơi làm Cốm nhưng cốm làng Vòng là loại Cốm thơm ngon bậc nhất. Có thể bởi những hạt Cốm luôn được làm ra từ loại gạo nếp cái hoa vàng non có mùi thơm đặc biệt mà người làm đã tỉ mỉ chọn lựa. Chỉ cần được gói trong lá sen một lúc, mùi thơm của lá sen của gạo nếp non đã hòa quện vào nhau đem đến cho bạn một hương thơm dân dã, mộc mạc từ thứ quà đồng nội này. Quy trình làm Cốm cũng diễn ra qua những công đoạn khá tỉ mỉ: lúa mới gặt về tuốt lấy thóc bằng máy tuốt, giữ lại phần bó rơm để gói Cốm, những hạt thóc lép được bỏ bằng cách đãi thóc qua nước, sau đó, những hạt thóc chắc được cho vào chảo rang, trong quá trình rang Cốm phải đảo đều tay, bếp lò phải dùng bếp củi chứ không sử dụng bếp than để giữ nguyên hương vị của Cốm. Để kiểm tra Cốm chín hay chưa, người ta đặt thử 5 hạt Cốm lên miếng gỗ, dùng ngón tay miết mạnh, nếu thấy 2 hạt chưa róc vỏ bị quăn lại, 3 hạt róc vỏ tức là Cốm đã chín tới. Tới khi thóc rang đã nguội chúng được chia thành từng mẻ giã đều cho đến khi bong hết lớp bỏ trấu. Riêng đối với làng Vòng, Cốm được phân loại kĩ thành Cốm rót, Cốm non và Cốm già để giã riêng trong hai lần cuối, cũng chính vì thế hạt Cốm bao giờ cũng chắc hơn, thơm hơn, đều hơn so với ở những nơi khác. Cũng bởi độ nổi tiếng, hút khách này nên có rất nhiều cơ sở phân phối ở Hà Nội những cơ sở uy tín có thể kể đến: số 18, ngõ 99, đường Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội.
Bạn có thể tới Làng Vòng để tham quan quy trình sản xuất Cốm và thưởng thức món quà độc đáo này. Khi thưởng thức Cốm, bạn có thể nhâm nhi từng hạt cốm với chén nước chè Thái Nguyên thơm nhẹ, hay ăn cùng những quả hồng trứng đỏ mọng hay quả chuối tiêu trứng cuốc để tăng lên độ ngọt, thơm của thức quà đồng nội này. Vừa thưởng thức cốm vừa ngắm phố Hà Nội khi vào thu để cho mình khoảng không gian thư thả, thoải mái, tận hưởng trọn vẹn những giây phút nghỉ ngơi.
